Periyodik Tablo

Periyodik cetvel elementlerin kimyasal ve fiziksel özelliklerini periyodik olarak gösteren çizelge Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki benzerliklerin araştırılması fizik ve kimyacıları ilgilendirmiştir Gerçi benzer özelliklerdeki elementlerin sıralanabilmesi için bilinen elementlerin özelliklerinin öncelikle ortaya konulması gerekir Altın, gümüş, kalay, bakır, kurşun ve cıva gibi elementler eski çağlardan beri biliniyordu


B ugünkü anlama yakın periyodik sistem, 1869 yılında Rus kimyacısı Dimitri Mendeleev tarafında yapılmıştır 1877 yılında Alman bilgini Lothar Meyer de Mendeleev''den habersiz olarak bir periyodik cetvel yapmıştır Bu iki cetvel hemen hemen birbirinin aynıdır Meyer; elementleri, cetvelinde fiziksel özelliklerine göre sıralamış, Mendeleev ise elementlerin atom kütlelerini dikkate alarak artan atom kütlelerine göre cetvelinde sıralamıştır

Mendeleev


Periyodik cetvel elementlerin Element Alm Element (n), Urstoff (m), Fr Elément (m), İng Element Kimyasal metodlarla daha basit maddelere ayrışması mümkün olmayan basit madde Su bir element değildir Fakat suyun elektrolizinden elde edilen hidrojen ve oksijen birer elementtir Saf şeker bir element değildir Çünkü şekerden karbon, hidrojen ve oksijen çıkarılabilir

Element, aynı cins ve kimya tepkimelerinde bölünmeyen en küçük parçaların yığınıdır Bu parçalara atom denir Far

kimyasal ve Kimya, element ya da bileşik haldeki maddelerin yapısını, bileşimini ve özelliklerini, uğradıkları dönüşümleri, bu dönüşümler sırasında açığa çıkardıkları ya da soğurdukları enerjiyi inceleyen bilim dalı Doğal halde bulunan ya da yapay olarak (bireşim yoluyla) üretilen her madde, element olarak tanımlanan bir ya da daha çok atom türü içerir Kendileri de daha küçük temel parçacıklardan oluşmakla birlikte, kimyasal maddelerin temel yapı birimleri atomlardır Bu nedenle kimya, temel parçac

fiziksel özelliklerini periyodik olarak gösteren çizelge Elementlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerindeki benzerliklerin araştırılması Fizik, gözlenebilir evrenin temel bileşenleri arasındaki etkileşmelere ve maddenin yapısına ilişkin temel sorunlarla ilgilenen bilim Fizik sözcüğü, Eski Yunancada "doğa" anlamına gelen physis'ten türemiştir Uzun süre doğa felsefesi olarak anılan fizik, doğanın makroskopik ve mikroskopik tüm görünümlerini inceleme konusu olarak seçmiştir

fizik ve kimyacıları ilgilendirmiştir Gerçi benzer özelliklerdeki elementlerin sıralanabilmesi için bilinen elementlerin özelliklerinin öncelikle ortaya konulması gerekir Fizik, gözlenebilir evrenin temel bileşenleri arasındaki etkileşmelere ve maddenin yapısına ilişkin temel sorunlarla ilgilenen bilim Fizik sözcüğü, Eski Yunancada "doğa" anlamına gelen physis'ten türemiştir Uzun süre doğa felsefesi olarak anılan fizik, doğanın makroskopik ve mikroskopik tüm görünümlerini inceleme konusu olarak seçmiştir

Altın, Alm Gold (n), Fr Or (n), İng Gold Kimyada Au sembolü ile gösterilen yumuşak, parlak sarı renkte metalik bir element Atom numarası 79, atom ağırlığı 196,967, erime noktası 1063°C, kaynama noktası 2966°C ve 20°C’de özgül ağırlığı 19,3 g/cm3tür

gümüş, Alm Silber (n), Fr Argent (m), İng Silver Kimyâda simgesi Ag olan, beyaz, parlak, kıymetli bir metalik element Atom numarası 47, atom ağırlığı 107,87’dir Erime noktası 961,9°C, kaynama noktası 1950°C ve özgül ağırlığı da 10,5 gr/cm3tür Çoğu bileşiklerinde +1 değerliklidir Ag sembolü Lâtince argentum kelimesinden gelir

kalay, Yumuşak, haddelenebilir (tel ve levha hâline gelebilir), gümüş beyazlığında metalik bir element Târihçesi mîlâttan önce 3000 yıllarına dayanır Mısır’da ve Mezopotamya’da bronz alaşımında kalay kullanılmıştır Mîlâttan önce 2000 yıllarında bakır orta doğuda tam kullanıldığı hâlde kalayın kullanılışı sınırlıydı Bu târihlerde kalay, İran ve Kafkasya’da elde ediliyordu

bakır, Alm Kupfer, Fr Cuivre, İng Copper Sembolü Cu olan bir metal Kırmızı renklidir Takriben MÖ 8000 yıllarında kullanıldığı bilinmektedir

Özellikleri: Periyodik cetvelde 1B grubundadır Hakiki metal olup, eksi değerleri yoktur Gümüş ve altın ile aynı gruptandır Atom numarası 29, Atom ağırlığı 63,546’dır

kurşun ve Atom numarası: 82 Simge: Pb Kütle numarası: 20719 Kaynama Noktası (C): 1725 Erime Noktası (C): 3274 Yoğunluk: 114 Buharlaşma Isısı: 422 Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 122 Elektriksel iletkenlik: 0046 Isıl iletkenlik: 0083 Özgül Isı Kapasitesi: 0031

cıva gibi elementler eski çağlardan beri biliniyordu Bir elementin ilk bilimsel olarak bulunması Cıva, periyodik tablo|periyodik tablodaki sembolü "Hg" ve atom numarası ise 80 olan, kimya|kimyasal bir element|elementdir "Hg" sembolü, Latince'deki ''hydrargyrum'' (sulu/sıvı gümüş) sözcüğünden gelir Cıva için İngilizce'de ise iki sözcük kullanılır: "''mercury''" ve "''quicksilver''" (çabuk gümüş)

1649 yılında 1649 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

Henning Brand’ın fosforu bulmasıyla başlar Bundan sonraki 200 yıl boyunca elementler ve onları bileşikleri hakkında
kimyacılar tarafından pekçok bilgi elde edildi Bununla beraber 1869 yılına kadar toplam 63 1869 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

element bulunabilmişti Bilinen elementlerin sayısı arttıkça, bilim adamları elementlerin özelliklerinin belli kalıplara oturduğunu anlamaya başladılar

Element Alm Element (n), Urstoff (m), Fr Elément (m), İng

Element, aynı cins ve kimya tepkimelerinde bölünmeyen en küçük parçaların yığınıdır Bu parçalara atom denir Far
Detaylı bilgi için linke tıklayınız Element Kimyasal metodlarla daha basit maddelere ayrışması mümkün olmayan basit madde Su bir element değildir Fakat suyun elektrolizinden elde edilen hidrojen ve oksijen birer elementtir Saf şeker bir element değildir Çünkü şekerden karbon, hidrojen ve oksijen çıkarılabilir
1817 yılında

Johann Dobereiner benzer kimyasal özellikler sahip olan stronsiyum,
kalsiyum ve Atom numarası: 20 Simge: Ca Kütle numarası: 4008 Kaynama Noktası (C): 1440 Erime Noktası (C): 838 Yoğunluk: 155 Buharlaşma Isısı: 3674 Kaynaşma (Füzyon) Isısı: 21 Elektriksel iletkenlik: 218 Isıl iletkenlik: 3 Özgül Isı Kapasitesi: 149
baryuma bakarak, stronsiyumun atom ağırlığının kalsiyum ve baryum atom ağırlıklarının ortasında olduğuna dikkat çekti Baryum Alm Barium, Fr Barium, İng Barium Toprak alkali metaller sınıfından bir element Periyodik sistemin 2A grubunda yer alır Kimyasal sembolü (Ba)’dır Atom numarası 56, atom ağırlığı 137,34’tür Kütle numaraları 130, 132, 134, 136, 137 ve 138 olan izotopları kararlıdır Baryum 138, en çok bulunan izotopudur Elektron düzeni (Xe) 6S2 şeklindedir 6S2 elekronları valans (değerlik) elektronlarıdır Kimyasal reaksiyonlarda bu iki elektronunu vererek + 2 değerlikli Ba2+ iyonunu meydan

1829 yılında 1829 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

klor, Halojenler sınıfından bir element Kimyâsal sembolü Cl’dir Tabiatta halojenlerin en çok bulunanıdır İlk defa 1774’te Scheele tarafından klorür asidinin piroluzit ile yükseltgenmesiyle elde edildi O zaman klora, flogistonsuz tuz asidi adı verildi 1810’da Davy tarafından, kimyevî bir element olduğu belirlendi ve sarı yeşil anlamına gelmek üzere “klor” diye adlandırıldı

brom ve Alm Brom (n), Fr Brome (m), İng Bromine Br sembolü ile gösterilen halojenler sınıfından bir element Peryodik cetvelde VII A grubunda bulunur Leş kokulu anlamında olan brom ilk defâ Fransız kimyâcısı Antoine Balard tarafından elde edildi

iyot üçlüsünün de benzer özellikler gösterdiği bulundu Yine benzer davranış lityum, sodyum ve potasyum için de gözleniyordu 1829 ve 1858 yılları arasında bu konuda pek çok araştırma yapıldı Bu sırada halojenler grubuna katıldı Oksijen, kükürt, selenyum ve tellür bir grubun üyesi olarak düşünülürken azot, fosfor, arsenik, antimon ve bizmut başka bir grup içine yerleştirildiler

Mendeleev''in oluşturduğu Periyodik tablo


İlk periyodik tabloyu oluşturma şerefi Fransız bilim adamı A E Beguyer de Chancourtois''e düştü De Chancourtois, silindirin çevresine 16 kütle birimleri yerleştirerek elementleri buraya oturttu Benzer özelliklerdeki elementler bu silindir üzerinde düşey satırlarda yer alıyordu De Chancourtois, "Elementlerin özellikleri sayıların özellikler ile ilişkilidir" dedi ve her yedi elementte bir özelliklerin tekrarlandığının farkına vardı Bu tablo kullanılarak birkaç metal oksidin stokiyometrisi önceden tanımlanabildi Ne yazık ki bu cetvel üzerinde elementlerden başka bazı iyonlar ve elementlerde yer alıyordu

İngiliz kimyacı John Newlands 1863 yazdığı bir yazıda benzer fiziksel özelliklere göre elementleri 11 gruba ayırmıştı Atom ağırlıkları sekizin katı kadar olan elementlerin özellikleri benzerdi 1864 yılında yazılan bir yazıda Newlands bunu Oktav kanunu ('Law of Octaves') olarak tanımladı Bu kanuna göre herhangi bir element tablodaki sekizinci elementle benzerlikler gösteriyordu

Genelde periyodik tablonun babası olarak Alman bilim adamı Lother MeyerDmitri Mendeleev kabul edilir Her ikisi de birbirinden habersi olarak dikkate değer benzer sonuçlar ürettiler Mendeleev atomların artan atom ağırlıklarına göre sıralandıklarında belli özelliklerin tekrarlandığını görmüştür Daha sonra elementleri tekrarlanan özelliklerine göre alt alta sıralayarak ilk iki periyodu yedişer, sonraki üç periyodu ise onyedişer element içeren bir periyodik sistem hazırlamıştır Mendeleev''in hazırladığı periyodik sistemde bazı yerleri henüz keşfedilmemiş elementlerin olduğunu düşünerek boş bırakmıştır Daha sonra bulunan skandiyum, galyum, germanyum

1895 yılında Lord Rayleigh, kimyasal olarak inert yeni bir gazı ( argon) keşfettiğini bildirdi Bu element periyodik tabloda bilinen hiçbir yere oturtulamadı 1898 yılında William Ramsey bu elementin klor ile potasyumHelyumda aynı grubun bir üyesi olarak düşünüldü Bu grup elementlerinin değerliklerinin sıfır olması nedeniyle sıfır grubu olarak adlandırıldı

Mendeleev''in periyodik tablosu her ne kadar elementlerin periyodik özelliklerini gösterse de neden özelliklerin tekrarlandığı konusunda herhangi bir bilgi vermemektedir

1911 de Ernest Rutherford atom çekirdekleri alfa parçacıklarının saçılması deneyiyle çekirdek yükünün belirlenebileceğini gösterdi Rutherford''un gösterdiği diğer bir şey bir çekirdeğin yükünün atom ağırlığı ile orantılı olduğuydu Yine 1911 de A Van den Broek bir seri çalışmasıyla elementlerin atom ağırlıklarının atom üzerindeki yüke yaklaşık eşit olduğunu gösterdi Bu yük daha sonra atom numarası olarak tanımlandı ve periyodik tablodaki elementleri yerleştirmede kullanıldı 1913 de Henry Moseley bir grup elementin X-ışınlar spektrum çizgilerin dalga boylarını ölçerek, atom numarası ile elementlerin X-ışınları dalga boylarının ilişkili olduğunu gösterdi Bu çalışma Mendeleev, Mayer ve diğerlerinin yaptığı gibi atom ağırlıklarını temel seçmedeki yanlışlığı gösteriyordu

Fakat neden periyodik özellikler gözleniyor sorusunun yanıtı ise Niels Bohr un elementlerdeki elektronik yapıyı incelemesiyle başlar diyebilir

Periyodik tablodaki en son büyük değişiklik, 20 yüzyılın ortalarında Glenn Seaborg''un çalışmasıyla ortaya çıktı 1940 da plutonyumu bulmasıyla başlayan araştırması, 94 den 102 ye kadar olan tüm uranyum ötesi elementlerin bulmasıyla sürdü Periyodik tablodaki lantanit serisinin altına aktinitler serisini yerleştirdi 1951 de Seaborg bu çalışmaları ile kimyada Nobel ödülünü kazandı 106 nolu element seaborgiyum (Sg) olarak adlandırıldı ve Rus bilim adamı elementleri tablodaki boşluklara yerleşmişlerdir arasında bir yere konulabileceğini önerdi Periyodik cetvel elementlerin elektron dizilişine bağlı olarak dört bloktan meydana gelir Cetvelde yatay sütunlara periyot, düşey sütunlara grup denirPeriyodik cetvel 7 periyot ile 8A, 8B grubu olmak üzere 16 gruptan oluşur 4 ve 5 periyotlarda periyodun 10 element uzamasına d orbitalinin dolması neden olur 6 ve 7 periyotlarda ise sıranın 14 element uzamasına f orbitalinin dolması neden olur F orbitaline elektron dolan 14 elementten 6 sıradaki lantanitler ve 7 sıradaki aktinitler, cetvelin daha fazla uzamaması için alt sırada f bloğuna alınmıştır

Periyodik cetvelin s bloğunda IA ve IIA, p bloğunda IIIA, IVA, VA, VIA, VIIA ve 0 grupları, d bloğunda ise IIIB, IVB, VB, VIB, VIIB, VIIIB, IB ve IIB grupları yer alır

Elementler artan atom numaralarına göre periyodik cetvele yerleştirildiğinde, cetvelin sol tarafında metallerin sağ tarafında ametallerin yer aldığı görülür

Ana Özellikleri: (Görünüm Özellikleri) 1- Periyodik cetvel 4 ana bloktan oluşmuştur; s, p, d ve f 2- Periyodik cetvelde, her biri bir enerji seviyesine karşılık gelen 7 tane periyot (satır) vardır 3- Periyodik cetvelde 8 tane A ve 8 tane B olmak üzere toplam 16 tane GRUP var Ancak 8B grubu 3 sütundan oluşmuştur 4- Birinci periyot hariç her periyot bir alkali metal ile başlar Her periyot bir soy gaz ile biter (IA grubundaki H aslında başlı başına bir gruptur Ancak bir çok özelliği IA''ya yakın olduğundan bu grupta gösterilir) 5- B gruplarının genel adı GEÇİŞ ELEMENTLERİ olarak adlandırılır 6- Periyodik cetvelin altındaki f bloğu ise İÇ GEÇİŞ ELEMENTLERİ olarak adlandırılır Alt grupları ise LANTANİTLER ve AKTİNİTLERDİR 7- Metaller ve a-Metaller 8- Periyodik cetvelin;

1 PERİYOTTA = 2 ELEMENT 2 PERİYOTTA = 8 ELEMENT 3 PERİYOTTA = 8 ELEMENT 4 PERİYOTTA = 18 ELEMENT 5 PERİYOTTA = 18 ELEMENT 6 PERİYOTTA = 32 ELEMENT 7 PERİYOTTA = 32 ELEMENT

Bulunur Ayrıca Lantanit ve Aktinit serisinde de 14''er element bulunur Bunlar 6 ve 7 periyot elementlerindir

(Kimyasal Özellikleri) SOLDAN → SAĞA doğru 1 Atom numarası artar 2 Kütle numarası artar 3 Değerlik elektron sayısı artar 4 İyonlaşma enerjisi artar 5 Ametalik özellik artar

a) Elektron alma isteği artar b) Oksitli bileşiklerinin sulu çözeltisinde asit özelliği artar c) Hidrojenli bileşiklerinde asit özelliği artar d) Ametalik aktiflik artar

6 Son enerji seviyesi değişmez 7 Atom hacmi azalır

Grup123456789101112131415161718Periyot11
H2
He23
Li4
Be5
B6
C7
N8
O9
F10
Ne311
Na12
Mg13
Al14
Si15
P16
S17
Cl18
Ar419
K20
Ca21
Sc22
Ti23
V24
Cr25
Mn26
Fe27
Co28
Ni29
Cu30
Zn31
Ga32
Ge33
As34
Se35
Br36
Kr537
Rb38
Sr39
Y40
Zr41
Nb42
Mo43
Tc44
Ru45
Rh46
Pd47
Ag48
Cd49
In50
Sn51
Sb52
Te53
I54
Xe655
Cs56
Ba71
Lu72
Hf73
Ta74
W75
Re76
Os77
Ir78
Pt79
Au80
Hg81
Tl82
Pb83
Bi84
Po85
At86
Rn787
Fr 88
Ra103
Lr104
Rf105
Db106
Sg107
Bh108
Hs109
Mt110
Ds111
Uuu112
Uub113
Uut114
Uuq115
Uup116
Uuh117
Uus118
UuoLantanitler57
La58
Ce59
Pr60
Nd61
Pm62
Sm63
Eu64
Gd65
Tb66
Dy67
Ho68
Er69
Tm70
YbAktinitler89
Ac90
Th91
Pa92
U93
Np94
Pu95
Am96
Cm97
Bk98
Cf99
Es100
Fm101
Md102
No
Periyodik cetvelde kimyasal seriler Alkalimetaller Alkalinler Lantanitler Aktinitler Geçiş metalleriMetaller MetaloidlerAmetallerHalojenlerAsilgazlar