Kalbi Olanlar Okusun: 'Kimse İstisna Değil'

Dünyada kalp ve damar hastalıkları yüzünden hayatını kaybedenlerin sayısı giderek artıyor Üstelik geçen yıl bu nedenden ölen kadın sayısı erkeklere oranla daha fazla Konu kalp olunca çocuk-yaşlı, kadın-erkek, zengin-fakir ayrımı söz konusu olmuyor

Geçtiğimiz hafta herkes Futbol Federasyonu Başkanı Hasan Doğan'ın 52 yaşında hayata veda etmesini konuştu Oysa Doğan için tam da her şey yolunda gidiyordu Milli Takım'ın Avrupa üçüncüsü olmasında büyük katkılar sağlamıştı Ama o haklı gururunun tadını doyasıya çıkaramadan, kalbi onu yarı yolda bıraktı Tatil için gittiği Bodrum'da ani bir kalp krizi sonucu hayata gözlerini kapadı 52 yaş çok da erkendi Daha yapacak çok şey, yaşayacak çok günler olmalıydı Ama dünyada bir numaralı ölüm nedeni olan kalp ve damar hastalıkları onu da vurdu Tıpkı geçtiğimiz yıl 175 milyon insanı vurduğu gibi

Maalesef toplumumuzda hâlâ hastalanmadan doktora gitme, yatağa düşmeden kontrolden geçme bilinci yerleşmiş durumda değil "Bana bir şey olmaz," mantığı içimize işlemiş gibi Bu nedenle de kalp ve damar hastalıklarının en sık görüldüğü ülkeler arasında Türkiye birinci sırayı alıyor Türk Kalp Vakfı Başkanı Çetin Yıldırımakın geçtiğimiz yıl bu nedenden hayatını kaybeden 175 milyon insanın yaklaşık 86 milyonunun kadın olduğunun altını çiziyor Kısacası kalp hastalıklarından ölen kadın sayısı erkekleri geçmiş durumda Oysa bugün birçok kişi kadınların kalp krizinden ölmeyeceği kanısını paylaşmaya devam ediyor Uzmanlar ise uyarıyor, özellikle menopozdan sonra kalp krizi riski artıyor Bilim ve teknoloji alanında gelişmeler tüm dünyada hızla ilerlemeye devam ediyor Kalp ve damar hastalıkları konusunda da oldukça olumlu gelişmeler var Ancak Avrupa Kalp Birliği ve Dünya Kalp Federasyonu'nun açıkladığı bilgiye göre 2030 yılına kadar kalp krizinden ölenlerin sayısında herhangi bir gerileme olmayacak, aksine artarak devam edecek 2020 yılında ise ölenlerin sayısının 25 milyona ulaşması bekleniyor Yıldırımakın, bunun nedeni olarak küresel ısınmayı ve artan stres faktörlerini gösteriyor
Kalbinizi koruyun

* Sigaraya hayır! Sigaranın kan basıncını yükselttiğini ve ölüm riskini üç katına çıkardığını biliyor musunuz? Sigarayı bıraktıktan sonraki iki yıl içinde kalp krizi geçirme riski yüzde 50 azalıyor
* Üç beyazdan uzak durun Un, şeker ve tuz tüketimini mutlaka en aza indirin Her yemekten sonra tatlı yeme alışkanlığını da sona erdirin Üç beyazlar arasında en tehlikelisi ise tuzdur Tansiyonu yükselten tuz, fazla tüketilmesi durumunda kalp hastalıklarına, böbrek yetmezliğine ve hatta felce bile yol açabilir Tuz yerine sodyumu azaltılmış iyotsuz tuz tercih edebilirsiniz

* Egzersiz yapın Sağlık kontrolünden geçerek kendinize uygun egzersizi bulun Yürüyüş, yüzmek, bisiklete binmek ideal egzersizlerdir Yazın güneşin kendini fazlaca hissettirdiği saatlerde, yani 1100-1600 arasında ise ağır spor yapmaktan kaçının
* Kolesterol seviyenizi ölçtürün Kişi risk faktörü olmasa da mutlaka altı ayda bir kolesterol seviyesini ölçtürmelidir

* Stresten uzak durun Stres sağlıklı, ideal kiloda, kolesterol seviyesi normal olan bir kişinin bile kalp krizi geçirmesine neden olabiliyor
* Kolesterol düşürmeye yardımcı bitkisel stanol içeren ürünlerden destek alabilirsiniz

Kişi sülalesini tanımalı

Prof Dr Servet Öztürk, Memorial Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı
"Genler de kalp ve damar hastalıklarında ön plandadır Bir kişinin babası ya da annesi 40 yaşında bypass olduysa, onun 20 yaşından itibaren kan tetkiklerini düzenli olarak yaptırması gereklidir Çünkü bizim hastalarımız arasında 20 yaşında kolesterolü çok yüksek olanlar var Ailesinde risk faktörü olan kişiler 20 yaşından itibaren yılda bir kez kolesterol, kan yağları, tansiyon ve şeker değerlerini ölçtürmeli Herkesin bir sağlık envanteri olmalı Kendisinin ve ailesindeki risk faktörlerinin ne olduğunu bilmeli Örneğin ailesinde şeker hastalığı olan bir kişinin bunun araştırmasını yaparak sigaraya hiç başlamaması lazım"

Sıcakta kalp iki kat fazla yoruluyor
Çetin Yıldırımakın, Türk Kalp Vakfı Başkanı

"Özellikle tatile çıkmadan evvel mutlaka sağlık kontrolünden geçmek gerekiyor Sıcakta kalp iki misli daha fazla çalışır ve yorulur Türk mutfağı çok lezzetli ama bir o kadar da ağır bir mutfak Özellikle sıcakta kebap, lahmacun gibi ağır gıdalardan kaçınmak gerekiyor Bunun yerine bol bol sebze meyve tüketmek, zeytinyağlı yemekler tercih etmek şart Vücutta hiçbir ağrı da ihmale gelmez Kolunuzda, sırtınızda, göğsünüzde, nerede olursa olsun bir ağrı ya da yanma hissedildiğinde hemen bir doktora gidilmelidir Unutmayın, kalp krizinde beş dakika çok önemlidir"
Nasıl beslenmeli?

* Günlük aldığınız kalori miktarını dengede tutun Katı yağlar yerine bitkisel sıvı yağlar tüketin
* Kırmızı et tüketimini haftada bir olarak sınırlandırın

* Balık, hindi ve tavuk gibi beyaz et tüketimini artırın
* Yemekleri kızartma değil, ızgara, buğulama ve haşlama yöntemiyle pişirin

* Günlük öğün sayısını artırın
* Alkol alımını azaltın

* Yağ içeriği yüksek poğaça, kek, cips, pasta gibi gıdalardan uzak durun
* Ispanak, havuç gibi antioksidan ve lif deposu olan yiyecekleri bolca tüketin

Çocuk ve sporcuları da vuruyor

Bugün çok sağlıklı olmanız yarın kalp krizi geçirme riskiniz olmadığı anlamına gelmiyor Futbol oynarken sahada kalp krizi geçirip ölen sporculara da şahit olduk, 13 yaşında spazm geçiren çocuklara da Çünkü konu kalp olunca, kimse istisna olamıyor Her ne kadar risk altında olan ve daha fazla önlem alması gereken gruplar olsa da hepimiz gerekli kontrolleri yapmalı, doğru beslenmeli ve egzersiz yapmalıyız Herkes kalp ve damar hastalıklarından muzdarip olabilir Ama kilolu kişiler, yüksek tansiyon ve şeker hastası olanlar ile ritim bozukluğu olanların bu konuda daha tedbirli olmaları gerekiyor
BİTKİSEL STANOLLER

Kalp krizine en çok yüksek tansiyon sebep oluyor Artık herkes vücudumuzda biri iyi diğeri kötü, iki farklı kolesterol olduğunu biliyor Yıldırımakın, kolesterolün dengede tutulması için bitkisel stanollerden de yardım alabileceğimizi söylüyor Bitkilerden elde edilen stanoller, kolesterolü düşürmeye yardımcı oluyor Sebze ve meyvelerde bulunan stanoller genellikle yoğurt, margarin gibi gıdalara karıştırılarak satılıyor İnce bağırsakta kolesterol emilimini bozarak, kandaki kolesterol düzeyini yüzde 15 civarında düşürdüğü kabul edilen bu yan ürünlerden günde yaklaşık üç gram alınması öneriliyor

Amerika'da ve Avrupa'da birçok kişinin stanollü yoğurt, margarin, süt gibi yan ürünlerden destek aldığını söyleyen Yıldırımakın, "Bu ürünler Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi ve Amerikan Diyetisyenler Derneği tarafından da onaylanmış Bitkisel stanollü ürünler Türkiye pazarında da var Ancak henüz bunları kullanma bilinci oturmuş durumda değil," diyor Memorial Hastanesi Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof Dr Servet Öztürk de "Bitkisel stanoller kalp ve damar sağlığı açısından yararlı olmakla birlikte ilaç yerine kullanılmaz Bunlar hastanın ilaçlarını düzenli olarak kullanması, sağlıklı bir yaşam şekli belirlemesi ile birlikte tedaviye yardımcı besinlerdir," diyor