Bayanların Günün Farklı Bölümlerinde Alkol Almalarının Simülatördeki Sürüş Performan

Bayanların günün farklı bölümlerinde alkol almalarının simülatördeki sürüş performanslarına etkileri

Akşamın ilk saatlerinde (early evening) bir uyanıklık eğilimi, öğleden sonra (early afternoon) ise uyuma eğilimi vardır İnsanlarda öğleden sonra görülen bu uyuma eğilimi alkolün uyuşturucu etkilerinin daha da çok ortaya çıkmasına neden olur
Bu durumun araba sürüşüyle bağlantıları ya da daha doğru bir ifadeyle araba sürüşüne olan etkileri çeşitli araştırmalarda incelenmiştir

Zoomer ve Lavie (1990)
1984-1989 yılları arasında İsrail’de gerçekleşen, sürücülerin yasal alkol limitinin altında oldukları ancak polislerin sürücülerin kaza öncesinde uyuya kaldığını tespit ettikleri yaralanmalı araba kazalarını incelemişler
Bu araştırma sonrasında:
Gece 0300’de ve öğleden sonra 1500’de kazaların zirveye ulaştığını
1500’da olan kaza sayılarının 2000’de gerçekleşen kazaların 10 katı kadar çok olduğunu bulmuşlar

Horne ve Gibbons (1990)
Bayanlar
1300+alkol+ bir saatlik dikkat (vigilance) testi
1830+alkol+bir saatlik dikkat (vigilance) testi
Sonuç: Bayanların 1300’deki performansları 1830’a kıyasla daha kötüydü Bir başka ifadeyle; alkolün etkisi 2 kat daha fazlaydı

Bu araştırma İngiltere’de yapılıyorYine sadece bayanlar var Alkol dozu İngiltere’deki yasal limitin ya biraz aşağısında ya da yarısı

Kişiler: Haftada en az iki saat araç kullanan, en az 2 yıllık ehliyet sahibi, gazete ilanıyla toplanan ort Ağırlıkları 558 kg olan 20-25 yaşları arasında 24 bayan

Ayrıca, bu kişiler sigara kullanmayan, her gün 05-20 ünite alkol alan, haftada birden fazla gündüz uykusu alan ve uyku problemi olamayan kişilermiş
Deneye katılmadan önce 3 günlük uyku çizelgeleri “sleep logs” doldurmuşlar,deney gününe kadar alkol, kahve vs kullanmamışlar, deney bitiminden evlerine başkasının kullandığı bir arabayla gönderilmişler ve günün geri kalan kısmında sürüş yapmak gibi tehlikeli işler yapmayacaklarına dair anlaşma yapmışlar

Bu kişilere deney başına 10 sterlin ödenmiş
Alkol Dozu: 150 ml tonikle karıştırılmış 4 ünite votkayı 20 dakikada boyunca içmişler
Plasebo: Bardakta tonik su ve bardağın üst kısmında votka kokusu
Alkol, alkol metre ile içiş sonrasında 10, 60 ve 90 dak aralıklarla ölçülmüş
Simülatör: İki şeritli bir yol, önde bir kamyon, yolda levhalar, etraf yeşil, gök yüzü açık mavi, kamyonun arka görüntüsü kamyon yaklaşınca ve uzaklaşınca değişiyor

40 Dak Süren sürüş işi oldukça monoton olarak tasarlanmış Deneye başlamadan önce kişi alıştırma yapabiliyor Deneyde kişinin yapması gereken:
Kamyonla güvenli bir takip mesafesi ayarlamak
Kişilere Stanford Sleepiness Scale ve Alkol Skalası sürüş bittikten 10,60 ve 90 dak Aralıklarla veriliyor
24 bayan da Plasebo ve alkol grubuna 3-5 gün aralılarla katılıyor

EA Grubu (öğleden sonra)
-1310’ da yemek +içme ye başlıyorlar
-1330’da bitiyor
-10 dak Sonra alkolmetre ve anketler
-simülatörde 3 dak ısınma
1350 simülatör
Alkolmetre+değerlendirme
Diğer grupta bu 1810,1830 ve 1850

SONUÇLAR
BAC seviyeleri ve değişiklikler her iki grupta benzer dağılım gösteriyor
Alkolün anlamlı bir etkisi bulunuyor
Alkol ve günün zamanı(EA veya EE) arasında bir interaksiyon var
Alkol EA’ da daha etkili

Kişiler alkolün etkisini öğleden sonra daha çok hissettiklerini rapor ediyorlar
Her iki gruptaki kişiler de kamyonla kendileri arasında mesafe ayarlamada güçlük çekmişler Ancak alkolün etkisi EA’ da daha belirgin
3 kişi kamyonun tam arkasına yapışıyor en azından bir kere (EA’ da) En azından bazıları için tehliaaae yol açıyor

Limitasyonlar
- bayanlar
moderate (orta) içicilerde alkolün etkisi daha çok
Kişiler EA uykuluğu durumunu haftada en az iki kere yaşıyorlardı Bazılarında mesela bu durum nadiren olur
Simülatör monotondu, gerçek yaşamda

Yasal limitin altında olmakla birlikte moderate içici bayanlarda alkolün etkisi öğleden sonra daha belirgin ve yüksek diyebilirizTabii buna bağlı olarak kaza riski de öğleden sonra alkol alımında daha yüksek