Yardımcı Sindirim Organları

Karaciğer




Karaciğerin vücuttaki yeri


Karaciğer, diyaframın hemen altında, sağ tarafta, yaklaşık olarak 2 kilogram ağırlığında, koyu kırmızı renkte yumuşak bir organdır Yaşamak için gerekli olan birçok kimyasal olay bu organda meydana gelir Vücudumuzdaki en büyük organdır Safra adı verilen bir salgı üretirSafra sıvısı büyük yağ damlalarını daha küçük parçalara ayırarak yağların sindirimine yardımcı olur Latince adı Hepar'dır Görevleri


Bir kuzu karaciğeri



İnsan karaciğeri kesiti; görülen açık renkli bölgeler tümördür

• Günde yaklaşık olarak 4 su bardağı (1,50kg) safra salgılar
• Yağ, protein ve şeker metabolizmasını düzenler
• Vücudun ısısını ayarlar
• Vücuda su üretir
• Yağ, protein, şeker ve kan yapımı için gerekli olan maddeleri depolar
• Kandaki şeker miktarını ayarlar
• Hormonların görevleri üzerinde etkili olur
• Pıhtılaşmada rol oynayan protrombin ve fibrinojeni üretir
• Yaşlı alyuvar hücrelerini parçalar Embriyo döneminde kan hücrelerinin üretimini sağlar
• Kanda bulunan fazla glikozu glikojen halinde depo eder
• D, B, A ve bağırsaklarda sentezlenen, kanın pıhtılaşmasında rol oynayan K vitamini ile; demir, kalsiyum, bakır, protein ve yağları depo eder Karotenden A vitamini sentezler
• Cinsiyet hormonlarının fazlasını yok eder
• Lenf yapımında görev alır Antikorların önemli bir kısmını üretir

Hastalıkları

Karaciğer yukarıda belirtilen görevlerinden herhangi birini yapamaz hale gelecek olursa, çeşitli hastalıklar ortaya çıkar Bunların en önemlileri, karaciğer yetersizliği, karaciğer iltihaplanması, karaciğer sirozudurHepatit b virusu karacaiğerin disfonksiyel olmasında çok etkilidirVirus hakkında bilgiye Hepatit b wikipediadan ulaşılabilir

Hastalık belirtileri

Karaciğeri rahatsız olan kişiler ensede ağrı hissedebilirler, çarpıntı, iştahsızlık vardır İdrarın rengi sabahları sarı ve koyu, daha sonraki saatlerde ise, duru ve açıktır Sık sık idrara gider Baldır kasları ağrır El ve ayaklarında şişlik görülür Geceleri uyumak istemezler ve görme ve işitme duyguları da zayıflar Halsizlik oldukça belirgindir




Pankreas


Pankreas


Pankreas, karın boşluğunda, omurganın bel bölümü önünde yeralan salgı bezidir
Ortalama 15-20 cm uzunluğunda ve kadınlarda 55 gr erkeklerde 70 gr ağırlığındadır Önden arkaya doğru yassılaşan pankreasın düzensiz olan biçimi çengele benzetilebilir Bölümleri

Şişkin olan sağ ucuna baş, daha dar olan orta bölümüne gövde, gövde ile başın birleştiği ince bölüme boyun, ince uzun olan son ucuna da kuyrukdalağa dek uzar Pankreas, dalak, karaciğer ve üst mezanter atardamarlarıyla beslenir Pankreas'ın boşaltıcı kanalları, Wirsung kanalı ve Santorini kanalıdır

Salgı görevleri

Pankreas'ın iç ve dış salgı görevleri vardır İç salgı görevini Langerhans adacıkları denen salgı hücreleri yapar Bunların salgıladığı insülin, glukozunmetabolizmasında en önemli rolü oynar ve yetersizliği şekerli diyabeteakinus keseciklerine aittir Bu salgı kesecikleri, pankreas özsuyu denen ve onikiparmak bağırsağına dökülen alkali bir sıvıglikojen ile nişastayı ayrıştırarak oligasakaritleri oluşturan amilopsin;oligasakaritleri monosakarite dönüştüren maltaz; mide pepsinlerinin etkisindeki proteinleri aminoasitlere ayrıştıran tripsin enzimi; kazein, jelatin ve keratini hidrolize eden, tripsinin etkinleştirdiği kimotripsin enzimi; yağları hidrolize ederek, yağ asitleri ve gliseritleristeapsin olarak anılan bir lipaz vardır

Salgı miktarı

Yetişkinlerde, günde 800-900 cm³ pankreas özsuyu salgılanır Pankreasın salgıladığı bu öz suyu lipaz, amilaz ve tripsinojendir Tripsinojen protein, lipaz yağ ve amilaz da karbonhidratların sindirimini gerçekleştiren salgılardır (enzimlerdir)

Başlıca rahatsızlıklar

Pankreasta görülen başlıca rahatsızlıklar, pankreatit denen yangılanmalar, urlar, özellikle boşaltıcı kanallarda görülen taşlar, kistler, daha çok travmalardan sonra ortaya çıkan yalancı kistlerdir denir Kuyruk bölümü neden olur Dış salgı görevi salgılar Sıvı içinde, yiyeceklerden alınan oluşturan