09-06-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye’De Ticaret
Türkiye’de Ticaret
Kazanç elde etmek amacıyla mal ve hizmetlerin alıp-satma işlerine ticaret adı verilir Ticaret ile uğraşan kimselere ise tüccar adı verilmektedir Ticaret faaliyeti bir malın üretimi , tanıtımı , ambalajlanması , dağıtımı ve ulaştırılması gibi süreçleri de içine almaktadır Ticarette kar elde etmek her zaman en önemli unsurdur , ancak karın yanında tüketiciye kaliteli,ucuz mal ve hizmet sunmak da gereklidir
Ticaret iki gruba ayrılmaktadır
1 İç Ticaret :
a) Nüfusun kalabalık olması ve hızla artması
b) Ülke farklı iklim görülmesine bağlı olarak bölgeler arasında yetişen tarım ürünlerinin farklılık göstermesi
c) Ürünlerin hasat zamanlarının bölgeler arasında farklılık göstermesi
d) Ulaştırma hizmetlerinin gelişmiş olması
İç ticaretteki hareketlilik genelde kırsal kesimlerden şehirlere doğru tarım ürünleri ve sanayi hammaddeleri , şehirlerden kırsal kesimlere doğru ise sanayi ürünleri şeklinde gerçekleşmektedir
İç ticaret hacmini belirleyen birinci etken nüfus miktarıdır Nüfusun fazla olması doğal olarak tüketiminde fazla olmasına yol açmaktadır Bu nedenle nüfusu kalabalık olan il ve ilçelerde ticari faaliyetler yaygındır Örneğin İstanbul , Ankara , İzmir , Bursa , Konya Gaziantep …… gibi kentlerde ticari hayat çok canlıdır
Türkiye’de iç ticaretin canlı olmasını sağlayan ürünler ve ekonomik faaliyetler şu başlıklar altında toplanabilir 
a) tarım ürünleri
b) madenler
c) hayvansal ürünler
d) orman ürünleri
e) sanayi ürünleri
f) turizm faaliyetleri
2 Dış ticaret :
Ülkeler arasında yapılan mal ve hizmet alım satım işleridir İthalat ve ihracat şeklinde olmaktadır İhracat ; bir ülkenin başka bir ülkeye mal ve hizmet satması şeklinde , İthalat ise başka bir ülkeden mal ve hizmet alması şeklinde olmaktadır
Ülkelerde üretilen tarım ürünlerinin, çıkarılan madenlerin ve üretilen sanayi ürünlerinin farklılık göstermesi dış ticaretin canlı olmasında önemli bir etkendir Bir ülkenin aldıkları mallar , sattıkları maldan fazla olursa o ülkede dış ticaret açık verir Bu tür ülkeler gelişmemiş ülkelerdir Kalkınmış ülkelerde ise dış ticaret fazlalığı vardır Ülkemizde dış ticaret açığı vardır
Ülkelerin ekonomik gelişme seviyelerinin farklı olması dış ticaret hacmini belirlemektedir Örneğin Orta Doğu ülkelerinde petrol fazladır ancak sanayi gelişmemiştir Buna karşılık Avrupa ülkelerinde ise sanayi gelişmiş ancak petrol yeterli değildir Ülkelerin ihracat ürünleri ve ithalat ürünlerine bakarak o ülkenin gelişmişlik düzeyi hakkında bir fikir sahibi olabiliriz Örneğin bir ülke yurt dışına sanayi ürünü satıyor karşılığında tarım ürünleri ve hammadde alıyorsa sanayi bakımından gelişmiştir
Türkiye’nin ithal ettiği belli başlı ürünler üç gurupta toplanabilir ; Yatırım maddeleri – tüketim maddeleri – hammaddeler Ham petrol, makine, motor ve yedek parçaları , motorlu taşıtlar , demir-çelik ürünleri , ilaç , boya , kimyasal maddeler ve yapay gübre en çok satın aldığımız mallardır
İhraç ettiğimiz ürünler arasında sanayi ürünlerinin payı yıldan yıla artış göstermektedir Ancak yine de tarım ürünlerinin önemli bir payı vardır Tarım ürünleri arasında bitkisel ürünler , canlı hayvan ve hayvan ürünleri , su ürünleri , orman ürünleri yer alır Pamuk , zeytin , üzüm , incir , tütün , ve turunçgiller en çok satılan tarım ürünlerimizdir Madenlerden en fazla sattığımız Krom cevheri , bor bileşikleri , cıva , manganez ve tuz Yer almaktadır Sanayi ürünleri arasında tarıma dayalı sanayi ürünleri ağırlıktadır Çeşitli dokuma ürünleri şeker , alkollü içkiler un ve unlu besin maddeleri , çimento kimyasal ürünler, lastik , plastik ürünler , deri ve kösele ürünler yer almaktadır
Transit Ticaret :
Komşu ülkelerin limanlarımız , hava alanlarımız ve karayollarımız üzerinden geçerek birbirleriyle yapmış oldukları ticari faaliyetlerdir Transit ticarette en önemli limanlarımız İstanbul , İzmir , Mersin ve Trabzon limanları ilk sıra yer alır En önemli karayolu ise E-5 karayoludur
|
|
|