Niccolo Machiavelli (Makyavel) Kimdir?

Niccolo Machiavelli (Makyavel) Kimdir?




Niccolò di Bernado dei Machiavelli (Makyavel olarak da bilinir) (3 Mayıs 1469 – 21 Haziran 1527) Tarih ve politika biliminin kurucusu sayılan Floransalı düşünür, devlet adamı, askeri stratejist, şair, oyun yazarı İtalyan Rönesans hareketinin en önemli figürlerindendir En ünlü eseri Prens'te, politik yazının tarihinde ilk kez iktidarın alınışı ve korunması gibi bir sorunu dinsel ya da ahlaki kaygıları dikkate almaksızın kendinde bir amaç olarak inceledi Tüm yaşamı boyunca İtalya'nın birliği ideali için mücadele verdi Fikirleri politik yazında olduğu gibi yaygın düşünüşte de giderek büsbütün olumsuz ve ilkesiz bir politik hırsın anlatımı olarak görüldü, "Makyavelizm" terimi bir düşünce sisteminden çok "amaç için her yolu mübah gören" politikacının tutumunu anlatan suçlayıcı bir sıfat haline geldi

Yine de Diderot, Rousseau, Fichte ve Hegel gibi büyük düşünürler Machiavelli düşüncesinin olumlu yönünü açığa çıkarmaya çalıştılar Hegel'e göre "Machiavelli'nin gayesi, yani İtalya'nın bir devlet mertebesine çıkarılması, bu yazarın eserinde tiranlığın haklı gösterilmesinden ve muhteris bir despot için imal edilmiş altın yıldızlı bir aynadan başka bir şey görmeyen bütün görme özürlülerce anlaşılamadan kalmıştır" Hegel O'nun yöntemini şöyle özetler: "kangren olmuş uzuvlar lavanta suyuyla iyileştirilemez" İtalyan komünist filozof Antonio Gramsci ise O'nu "erken gelmiş Jakoben" olarak tanımlar

Machiavelli, İtalyan halk dilini birleştirici bir ulusal temel olarak neredeyse yeniden yaratan Dante'nin eseriyle, Romalı sanatsal ve politik ideallerine büyük hayranlık besledi

Öte yandan kendisinden yaklaşık üç yüz yıl önce Arap kökenli İbn-i Zafer Adil "Prens" isimli eseriyle ona öncülük etmiştir İki eser arasında muazzam paralellikler bulunmaktadır Ayrıca, mezar taşına "Hiçbir övgü bu adın büyüklüğüne erişemez" yazdırmıştır


Niccolo Machiavelli (Makyavel) ve Prens Kitabı

Principe (Prens), Floransalı yazar Niccolo Machiavelli tarafından yazılmış politika hakkında bilimsel bir incelemedir Asıl adı "De Principatibus" (Prenslikler Hakkında) olup 1513 yılında yazılmasına rağmen 1532'ye kadar, yani Machiavelli'nin ölümünden 5 yıl sonrasına kadar basılamamıştır Yaşadığı süre boyunca yayımlanmamasına rağmen Machiavelli'in en bilinen eseri sayılır ve daha sonra ortaya atılan "Makyavelist düşünce" teriminin temelini oluşturur

Prens'in Özeti

Prens'te anlatılan görüşler okuyana uç noktalarda gelebilir, fakat eserin Floransa'da süren kargaşa sırasında yazılmasından dolayı Makyavel ancak mutlak güç sahibi kararlı bir yöneticinin bütün sorunları aşabileceğini düşünür

Prens'te dile getirilen görüşler genellikle bir hükümdarın saltanatını ayakta nasıl tutabileceği ve hükümdarlığını nasıl daha da güçlendirebileceği üzerinedir Makyavel'e göre ahlaki ilkeler her özel durumun ihtiyaçlarına tamamen teslim olmalıdır Bu yüzden, Prens gücünü koruyabilmek için gerekirse her şeyi yapmaktan çekinmemelidir Makyavel, bir hükümdarın asıl gücünü sevilmekten çok korkutmaktan alması gerektiğini söylerken gene de kendinden nefret ettirmemesini öğütler

Prens açılış bölümünde, çeşitli prenslikleri (yeni kurulmuş ya da babadan oğula geçmiş) yönetmeyi sağlayacak etkin yöntemleri anlatır Floransa aristokrasisinden olan Makyavel bir devleti ele geçirmenin, yönetmenin ve korumanın en iyi yollarını okuyucuya anlatır Bu bakımdan yöntemler savaşı ve acımasızlığı telkin eder

Daha sonra, Cesare Borgia'nın ilham kaynağı olduğu ideal prensin sahip olması gereken özellikleri anlatır Günümüzde yazılan modern liderlik metinlerinin birçoğu bu bölüme gönderme yapmaktadır

Etkili bir politik liderin özellikleri şöyle sıralanabilir:

- Büyük liderleri kendine örnek almaya istekli olmak Özellikle Antik Roma'dan

- Hükümetin halkın yaşam kalitesini yükseltmek için ne kadar gerekli olduğunu göstermek Örnek olarak: Herhangi bir birey veya kurum üzerindeki kontrollü baskıyı geçici olarak gevşetmenin neticesinde oluşacak kaos ortamının etkilerini göstermek

- Savaş sanatına hakim olmak

- Var olan acımasızlığın ve ahlaksızlığın gücü ve dengeyi koruyabilmek için gerekli olabileceğini anlamak

- Kaba ve ahlaksız sanılmamak için dindar görünmeye çalışmak Makyavel, İspanya kralı Ferdinand'ın İtalya'ya dini bahane ederek saldırmasını över

- Gerektiği yerde öğüt ve tavsiye dinleyecek kadar erdemli olmak

- Makyavel'in etik ve politika arasında kurulacak bağlantıya fazla aldırış etmediği görünür, bu da çağdaşlarından tepki toplar Prens merhametli, güvenilir, karşısındakini anlayan, dürüst ve güvenilir görünmeye çalışmalıdır Fakat aslında Prens'in kudreti onun gerçekten merhametli olmasına çok az izin vermelidir

Son bölümler İtalya'nın o zamanki durumuyla ilgili duyulan endişeleri dile getirir (İtalya'nın barbarlardan kurtarılması için teşvik edilmesi gibi)

Prens Kitabının Girişi ve İçindekiler Bölümü

Prens'in politika hakkında yazılmış en etkileyici kitap olduğu kabul edilir Beş yüz yıl öncesinde yaptığı insanlığın halleriyle ilgili gözlemleri bugün için de geçerli sayılabilir Bu kitabı güç kazanması ve bu gücü tutması için Medici Ailesi'ne yazmıştır Günümüzde "Prens" kelimesi insanları tarafından sevilen görkemli bir adam çağrışımı yapsa da, Makyavel'in prensleri bu anlamda romantik değillerdir ve gücünü korumak için sürekli savaşan kişilerdir Prens'te anlatılan yöntemlerin birçoğu zamanında olduğu gibi günümüzde de uygulandığı görünmektedir

Prenslikler ve Krallıklar

En başta, Makyavel var olan bütün devletlerin ve idarelerin ya Prenslik ya da Cumhuriyetle yönetildiğini söyler Prens'te sadece Prenslik konusuyla ilgilenmiş, Cumhuriyet kısmını diğer eserlerinden birinde (Discourses) incelemiştir Prensliklerin ilk türünün halihazırda var olan ve babadan oğula geçen, ikinci türünün de yeni kurulmuş ya da geniş bir büyüme göstererek Karma halini almış olanlar olduğunu söyler

Babadan Oğula Geçen Prenslikler

Prenslik, hükümdarının prens olduğu servet ya da güçle elde edilen bir devlettir Bütün prenslik türleri içinde uzun yıllar babadan oğula geçen prenslikler, geçmişte kazanılan bir aile başarısı taşıdığından yönetmesi en kolay olanıdır Kalıtsal prensliklerde insanlar kendiliğinden prense bağlı olacaklardır, çünkü o geçmişten gelen bir soyu temsil etmektedir ve insanlar onun soyadına alışmıştır, bu yüzden halk ona doğal bir eğilim gösterecektir Eğer dışardan bir güç tehdit ederse, güç kolayca toparlanabilir çünkü insanların yöneten aileyle ortak bir geçmişi vardır

Sevilmek mi Daha İyidir, Yoksa Korkulmak mı?

Yazarın kitabındaki düşüncesi "Korkulan" ama nefret edilmeyen bir hükümdar olmaktırDetaylı bir şekilde tarihsel örneklerle açıklamalara yer verdiği konu,kesinlikle üzerinde vakit ayırılması gerekli bir konu başlığıdır

"Ve insanlar kendisini sevdiren birinden çok,kendisinden korkulan birine zarar vermeyi pek göze alamazlar"

Prens'in Şöhreti

Prens dünyaya yön veren bir kitaptır İtalyan yöneticilerden sonra diğer Avrupa ülkelerine de bir düşünce akımı yaymıştır ve hala önemli devlet eleştirilerinin arasına girmektedir

Niccolo Machiavelli (Makyavel) ve Savaş Sanatı Kitabı

Askerlik Sanatı (Dell'arte della guerra) Niccolo Machiavelli'nin sağlığında yayımlanmış ilk ve tek siyasal içerikli kitabıdır Kitap Machiavelli ve bazı dostlarının Rucellai Sarayı'nda yaptığı konuşmayı içerir Konuşma 1517'de geçmişse de o 1519'da yazmaya başlamıştır Kitabı yazma gerekçesi ise saray sahibi dostu Cosimo Rucellai'nin 1519'da erken yaşta ölmesidir Cosimo, son günlerinde adını yaşatacak bir eser bırakamadığından hayıflanması üzerine yazılmıştır Ancak kitap bir vefa borcundan çok dönemin İtalyan şehir devletlerinin ordu sistemlerini ve dezavantajlarını, ne yapılması gerektiğini anlatan bir kitaptır ve Machiavelli paralı kuvvetlerden çok milis kuvvetlerinin önemini ve yararını anlatır

Niccolò di Bernardo dei Machiavelli (14691527) İtalyan devlet adamı ve yazar Machiavelli'nin bütün ününe karşılık, çocukluk ve gençlik yıllarına ilişkin çok az şey biliniyor Annesi ve tanınmış bir avukat olan babası Floransa kent devletinin yurttaşlarıydılar Machiavelli de 18 yıl boyunca Floransa'da önemli devlet görevlerini başarıyla yürütmüştü Ne var ki, 1512'de Medici ailesi Floransa'da yeniden yönetimi ele geçirdiğinde {bak FLORANSA; MEDICl AİLESİ) yalnızca görevden uzaklaştırılmakla kalmadı hapse atılıp işkence gördü Serbest bırakıldıktan sonra kent dışındaki villasına çekilerek bütün zamanını yazmakla geçiren Machiavelli'nin en ünlü yapıtı Hükümdaradır (II Principe; 1513)

Hükümdarların iktidarı nasıl ele geçirdiklerini ve ülkelerini nasıl yönettiklerini inceleyen bu kitap, devlet yönetmeyi yepyeni bir bakış açısıyla ele alır Öbür ortaçağ yazarları devletin nasıl yönetilmesi gerektiğini inceledikleri halde, Machiavelli bildiği örneklerden yola çıkarak devletlerin nasıl yönetildiğini yazdı Çünkü, ilkeler ile uygulamalar arasında çoğu kez büyük uçurumlar olduğunu görmüştü Kitabında bir hükümdarın başarısının neye bağlı olduğunu incelerken, ileride genç Mediciler'den birinin görüşlerinden yararlanacağını ve ders alacağını umuyordu O zamanlar İtalya'da, sık sık birbirleriyle savaşan ve yabancı saldırılar karşısında bile güç birliğine yanaşmayan birçok bağımsız devlet vardı Machiavelli, ancak güçlü ve yılmak bilmeyen bir yöneticinin İtalya'yı birleştirebileceğine ve yok olmaktan kurtarabileceğine inanıyordu

İlk bakışta soğuk, alaycı ve kuşkucu bir insan izlenimi bırakan Machiavelli'nin aslında coşkulu ve cömert bir kişiliği vardı Özde dindar olmakla birlikte, insanları azla yetinir, sıradan ve yoksul olmaya özendiren kiliseden nefret ediyordu Onun gözünde en önemli şey, hangi yoldan olursa olsun, başarı kazanmaktı Bu yüzden de hükümdarların bu "kötü" dünyada hile ve aldatmacaya başvurmaktan başka çareleri olmadığını savundu Hileyle ve zor kullanarak başarıya ulaşmayı tanımlayan "Makyavelizm" terimi onun bu düşüncelerinden doğmuştur