Roosevelt, Theodore

Amerika Birleşik Devletlerinin yirmi altıncı başkanı Dinamik, ateşli milliyetçiliği yanında çok sevilen, açık kalpli bir karakter yapısına sâhipti Kuzey Yarımkürede, bilhassa Avrupa ve Uzak Doğuda ABD?nin koruma etkisini büyük ölçüde genişletmiştir Amerika?da modern ekonomi ve teknolojinin başlamasında büyük rolü vardır İşçi sendikalarının büyümesi, millî enerji ve tabiî kaynakların iyi bir şekilde korunması için büyük gayretler sarf etti Yazar olarak da Batının Kazanılması adlı dört ciltlik târih kitabını yazmıştır

Theodore Roosevelt, 27 ekim 1858 günü New York?un kozmopolit mahallelerinden birinde dünyâya geldi Babası Hollanda göçmeni, annesi İngiliz asıllıydı Genç yaşlarda spora, târihe ve askerî konulara meraklıydı Harward Kolejini 1880 senesinde bitirdi 1881?de New York Eyâlet Meclisine Cumhûriyetçi Üye olarak girdi Yasama döneminin sona ermesinden sonra Dakota?daki çiftliğine çekilerek iki yıl orada yaşadı Yeniden siyâsete döndükten sonra 1889-1895 yılları arasında Kamu Hizmetleri Komisyonu Üyeliğinde bulundu 1895-97 arasında New York şehri Polis Memurları Kurulunun başkanlığını yaptı 1897 senesinde Başkan William Mc Kinley, Roosevelt?i Deniz Kuvvetleri Bakan Yardımcılığına getirdi Küba?nın bağımsızlığını kazanmasında İspanya?ya karşı savaşta rol aldı Arupa devletlerinin, ABD?nin yanıbaşındaki küçük devletlerin iç işlerine karışmasına tahammül edemiyordu 1898 senesindeyse Gönüllü Süvârî Birliğinde albay rütbesiyle Parto Rico?ya gitti Orada Kettle Hill denilen yerde San Juan Savaşını kazanınca ismi bütün Amerika?da duyuldu O yaz New York vâlisi oldu Bu görevi yaparken arkadaşı olan Senatör Henry Cabot Lodge tarafından zorla seçimlere iştirak ettirildi ve Başkan Yardımcılığına seçildi Böylece başkan Mc Kinley?in yardımcısı oldu 14 Eylül 1901?de Mc Kinley Bufallo, New York?ta suikast sonucu öldürülünce 42 yaşında Başkanlık koltuğuna oturdu

Roosevelt, kendisini işçi köylü olarak kabul ederek, bu sahaya hizmet götürmeye çalıştı Büyük iş sahaları kurarak buraları sağlam kâidelerle idâre edilmek üzere organize ettirdi 1903 senesinde tren yolu taşımacılığı ve uzun süren kömür işletmelerindeki grevlerin kaldırılması konularında sert tedbirler aldı

Roosevelt, donanmaya özel ilgi gösterip, zamânında ABD donanmasını dünyânın en güçlü donanması hâline getirdi 1903 senesinde Panama Kanalını açtırarak Amerika?nın iki sâhilini kısa yoldan birbirine bağlamaya muvaffak oldu Panama hükûmetini devirip Yeni Panama Devletini kurdurarak, Amerika?nın gelecekte kanal üzerinde denetim kurmasını sağladı

Roosevelt, 1904 senesinde ikinci defâ başkanlığa seçildi Bu dönemde mücâdele ettiği konulardan biri de ırk ayırımı oldu Zencilere de medenî haklar verilmesi için gayret sarf etti ve yanına aldığı zenci idârecilerle birlikte çalıştı 1906 senesinde çıkan büyük zenci isyânı ile bu düşünceleri yarıda kaldı

Roosevelt, 1905 senesinde Rus-Japon Savaşına arabuluculuk yaparak son verdirdiği için Nobel barış mükâfatı ile taltif edildi 1912?de tekrar seçimlere katıldı Bu arada Milwankee?de suikastle ölümden kılpayı kurtuldu Bu seçimi Demokratlar kazandı

Birinci Dünyâ Savaşı çıktığında ABD?nin de savaşa İngiltere ve Fransa yanında katılması için konuşmalar yapıyordu Bu politikayla girdiği 1916 seçimlerini de büyük bir yenilgiyle kaybetti 6 Ocak 1919 senesinde çeşitli hastalıklar sebebiyle hastâneye kaldırılan Roosevelt, daha sonra evinde öldü