Harita Bilgisi Nedir?-Harita Çeşitleri

Harita Bilgisi Nedir?-Harita Çeşitleri

HARİTA BİLGİSİ
Dünyanın tamamının ya da belli bir kısmının kuşbakışı olarak ve belirlenmiş bir ölçek oranında küçültülerek bir düzleme aktarılmış haline harita denir
Harita çizilirken şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Haritayı hangi amaç doğrultusunda kullanacağımızı belirlemeliyiz
• Bu amaç doğrultusunda bize uygun olan ölçeği seçmeliyiz
• Haritaya uygun bir isim koymalıyız
• Yönleri düzgün biçimde kullanabilmek için daima kuzeyi gösterir bir yön oku kullanmalıyız
• Lejand bölümü olmalıdır

Lejand: Haritalarda kullanılan sembol ve işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren tablodur
Plan: Plan en ayrıntılı haritalardır Küçük alanlara ilişkin detaylı bilgi verir Okullar alışve*riş merkezleri parklar plan ile gösterilirler
Kroki: Bir yerin kuşbakışı görünüşünün belli bir ölçeğe uymadan kabataslak çizimine denir Ölçeksiz olduklarından harita değildir Çoğu zaman bir yerin adresini tarif etmek için kullanılır
Uyarı: Planlarda ve haritalarda belli bir ölçeğe göre küçültme yapılırken kroki*lerde ölçek yoktur

HARİTA ÇEŞİTLERİ
I KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE HARİTALAR
Haritalar kullanım amaçlarına göre iki bölüme ayrılırlar
A) Genel Haritalar
Toplumun her kesimi tarafından kullanılan haritalardır Topografya haritaları atlas haritaları duvar haritaları ansiklopedik haritalar şehir haritaları ve turist haritaları bu gruba girer
1- Fiziki Haritalar:
Yer şekillerini (dağ ova plato vadi vb) gösteren haritalardır
2- Siyasi ve İdari Haritalar:
Kıtaların ülkelerin sınırlarını gösteren haritalar siyasi haritalardır Ülke içindeki il ilçe kasa*ba ve köy gibi idari birimler arasındaki sınırları gösteren haritalara da idari haritalar denir
3- Beşeri ve Ekonomik Haritalar:
Nüfus miktarını dağılışını yoğunluklarını göçleri insanların milliyetlerini dinlerini dil*lerini kültürlerine ait özelliklerin dağılışını gösteren haritalara beşeri haritalar denir İnsanların ekonomik faaliyetlerini ve bu ekonomik faaliyetlerin gerçekleşmesi için gerek*li olan mal ve hizmetlerin dağılışını gösteren haritalara ekonomik haritalar denir

B) Özel Haritalar
Bu tür haritalar herhangi bir konuyu detaylarıyla gösteren dolayısıyla uzmanlaşma isteyen haritalardır Belirli bir alanda uzmanlaşmış kişi ya da kuruluşların özel amaçları için hazırlanmış jeoloji meteoroloji toprak bitki örtüsü gibi haritaları kapsar


II ÖLÇEKLERİNE GÖRE HARİTALAR
A) Büyük ölçekli Haritalar
Büyük ölçekli haritalarda yeryüzü şekilleri daha az küçültülerek düzleme aktarıldıkların*dan daha fazla ayrıntı gösterirler
1- Plan: Ölçekleri 1/20000′e kadar olan haritalardır Planların ayrıntı gösterme gücü daha fazladır
2- Topografya haritaları:
Ölçekleri 1/20000 ile 1/200000 arasında olan haritalardır
B) Orta Ölçekli Haritalar
1/200000 ile 1/500000 arasında değişen haritalardır Duvar haritaları orta ölçekli haritalardır
C) Küçük Ölçekli Haritalar:
Ölçekleri 1/500000′den daha küçük olan haritalardır Atlaslar küçük ölçekli haritalardır


Büyük ve Küçük ölçekli haritalar arasındaki fark
Büyük Ölçekli Haritalar
Küçük Ölçekli Haritalar
Paydası küçüktür
Paydası büyüktür
Küçültme oranı azdır
Küçültme oranı fazladır
Ayrıntısı fazladır
Ayrıntısı azdır
Hata oranı azdır
Hata oranı fazladır
Daha küçük alanları gösterir
Daha geniş alanları gösterir
Aynı alan çizildiğinde harita alanı daha büyük olur
Aynı alan çizildiğinde harita alanı daha küçük olur


ÖLÇEK: Haritadaki küçültme oranına ölçek denir Ölçek harita uzunluğu ile gerçek uzunluğun birbi*rine oranıdır Bir haritanın ölçeği iki şekilde göste*rilir

Kesir Ölçek: Haritalarda uygulanan küçültme oranı ke*sirle ifade edilir Kesir ölçekte pay daima 1 ile gösterilir 1/100 000 1/2 000 000 gibi paydadaki sayı çizimin ne kadar küçültüldüğünü ifade eder
Kesir ölçeklerde ölçek ile ölçek paydası arasında ters orantı vardır Ölçeğin paydası bü*yüdükçe ölçek küçülür ölçek paydası küçüldükçe ölçek büyür

Çizgi Ölçek: Küçültme oranının çizgi şeklinde gösteril*diği ölçeklerdir Eşit aralıklara bölünmüş olan çiz*gi üzerinde aralıkların gerçekte ne kadar uzaklı*ğa eşit olduğu belirtilir


20
0
20
40
60
80 km
































1cm























Yukarıda verilen ölçekte haritadaki 1 cm’lik uzunluk arazide 2 000 000 cm’yi yani 20 km’yi göstermektedir
Haritalarda genellikle çizgi ve kesir ölçek birlikte kullanılır Çizgi ölçek kesir ölçeğe göre daha kullanışlıdır Bunun nedeni harita fotoğraf veya fotokopi ile küçültülüp büyütülse de çizgi öl*çeğin gösterdiği uzunlukların değişmemesidir Çünkü bu işlem sırasında çizgi ölçek de aynı oranda küçültülmüş veya büyütülmüş olur