İlahi Nedir?-İlahi Özellikleri

İlahi Nedir?-İlahi Özellikleri

İlahi Allah’ı övmek O’na dua etmek ve en büyük aşkın Allah aşkı olduğunu belirtmek amacıyla yazılmıs makamla okunan dini tasavvufi halk edebiyatı nazım şeklidir Arapça kökenli bir kelimedir Bir başka kullanımı da şaşma ve sitem bildiren ünlemdir

İlahiler çok eski zamanlardan bu yana dinlerin ve inançların önemli bir parçasını oluşturmuştur Her dinin ilahilere farklı bir bakışı vardır Her dinin farklı ilahileri vardır İlahiler bir dinin kutsal metinlerinin bir parçasını oluşturup kutsi bir mahiyete sahip olabilir veya sadece o dinin inandığı Tanrı veya tanrısal mefhumları övmek için inananlar tarafından yazılmış kutsiyeti bulunmayan metinler de olabilirler İlahiler çoğu dinde din eğitiminin önemli bir parçasıdır Bazı dinlerde ve inanışlarda ilahi söylemek bir tür ibadettir Fakat ilahi söylemek çoğu inanışta belirli ibadetlerin sadece bir parçasını oluşturur

İlahiler tarikatlere göre değişik isimler alır Mevlevilerde ayin Bektaşilerde nefes Alevilerde deme(deyiş) diğer tarikatlerde de cumhur ve ilahi adını alır

İlahi nazım şeklinin öncüsü YUNUS EMRE’dirYunus Emre şiirlerini halkın anlayabileceği sade bir dille yazmıştırHece ölçüsü kullanmıştır11′li hece ölçüsünü kullanmıştırHalkın içinden biri olduğu için halk tarafından çok sevilmiştir ve dili halkın dilidir

1 Allah’ı övmek ve O’na yalvarmak için yazılan Allah sevgisiyle insan sevgisini bütünleştiren içten şiirlerdir
2 Özel bir beste ile söylenir
3 Hece ve vezninin 7’li 8’li ve 11’li kalıbıyla söylenirler
4 Dörtlüklerden oluşur Dörtlük sayısı 3 ila 7 arasında değişir
5 Genelde şiirin içinde şairin mahlası geçer
6 İlahi denince akla Yunus Emre gelir


Not: İlahiler tarikatlara göre farklı isimler alır Mevleviler’de âyin Bektaşilerde nefes Aleviler’de deme Gülşeniler’de tapuğ Halvetiler’de durak öteki tarikatlar da hur ya da ilahi gibi


Aşkın aldı benden beni
Bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü
Bana seni gerek seni
Yunus Emre