Nutuk > 4.Bölüm > İnönü Zaferleri > Tevfik Paşa Ve Arkadaşları Anadolu'yu İstanbul Hükümetine Bağlamaya Çalışıyor >

Tevfik Paşa, kurulunu toplamış; şu yanıtı verdi Bunu da, olduğu gibi bilginize sunacağım:
İstanbul, 2911921
Ankara'da Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine
28 Ocak 1921 günlü üç telyazınıza yanıttır: Şimdiki hükümet, İstanbul ile Anadolu'nun birleşmesindeki yararlara öteden beri değer verdiğinden bu amaçla iş başına gelmiş ve şimdiye dek bu uğurda çalışmıştır
Ulusun egemenlik haklarını korumak için harcadığınız emeklerin ve verdiğiniz kurbanların, karşısında bulunduğumuz elverişli durumu yarattığı, buna büyük ölçüde etki yaptığı kanısındayız Bundan ötürü bir ulusal yarar sağlayacak önerilerinizi kabule hazırız Bu bakımdan, bildirdiklerinizle ilgili görüşlerimizi aşağıda açıklıyorum:
Konferansa dolaylı olarak çağrılmanız doğaldır Çünkü İtilâf Devletleri hükümetlerinin temsilcileri buradadır Bunun için, İstanbul'da bulunan ve sizinle işbirliği yapmaya çalışan bir hükümet aracılığıyla bildirim yapılması pek doğal görülmelidir Şimdiye değin Anadolu'yu tanımayı bile gerekli görmeyen Avrupa hükümetlerinin, özellikle Anadolu delegelerinin konferansta bulunmalarını koşuldan saymaları sevindirici bir olaydır Bu bakımdan, bir yöntem sorunu yaratarak bu mutlu değişimden yararlanmamak, ulusa karşı yüklendiğiniz görevle hiç bağdaşmaz Doğrusu aranırsa, birleştiğimiz kamuya duyurulduktan sonra, delegelerimiz de ayrı ayrı değil, hep birlik sayılır Delegeler kabul edilen ilkeler çerçevesi içinde konuşacaklarına göre bu konuda bir sakınca düşünülemez Demek, devlete ve ulusa karşı yükümlü olduğumuz görev, bu tarihsel anda bize uzatılan elden yararlanmayı kesin olarak buyurmaktadır Bundan kaçınmanın Yunan isteklerine karşı savunmasız kalmamıza ve ülkemizde daha uzun zaman savaş yıkımlarının sürüp gitmesine yol açacağı düşünülmelidir Aslında, isteklerimizi konferansta ileri sürmek ve hakkımızı Avrupa'ya duyurmak, söz gelişi, konferans sonuçsuz bile kalmış olsa bir zarar getirmez Sizin ve arkadaşlarınızın yurtseverliği, bu fırsatın kaçırılmayacağı güvencesini vermektedir Şimdiye dek eski hükümetlerce alınmış ve her iki yan için kötü sonuç vermiş olan kararlar kaldırılacağı doğal olduğundan aramızda artık ayrılık, gayrılık kalmamıştır Ancak, İstanbul işgal altında bulunduğundan, buradaki hükümetin kaldırılmasıyla, hükümet işlerinin büsbütün İtilaf Devletleri eline geçmesine ve sonuç olarak, antlaşmadaki, İstanbul'la ilgili maddelerin yürürlüğe konulmasına meydan verilmiş olacağı gibi, savaş halinde bulunduğumuz Yunan askerlerinin şu sırada İstanbul ve dolaylarında bulunuşu da, bu önerileri uygulanamaz bir duruma getirmiştir Kurulumuzun iş başında kalma düşüncesinin bu görüşlere etki yapmadığı yolunda size güvence vermeyi bile gerekli görmem Gerçekte bugün en ivedilikle çözümü gereken sorun, zamanı yaklaşmakta olan konferansa delegelerimizi yetiştirmektir Biz konferansa katılmayacak olursak, Yunanlılar katılacakları için, yoklayın (gıyabi) hüküm giymek ve davamızı yitirmek tehlikesi karşısında kalacağımızdan bu konuda sorumluluk kabul edemeyeceğimizi bildirir ve toplantı gününden önce konferans yerinde bulunmak yararımıza olacağından delegelerinizin ivedilikle buraya gönderilmesini rica ederim
Sadrazam Tevfik
Saygıdeğer baylar, Tevfik Paşa ve hükümeti, İstanbul ile Anadolu'nun birleşmesi için çalışmış olduğunu söylüyor Doğrudur Biz de bunun için çalışmakta idik; şu ayrımla ki, Tevfik Paşa ve arkadaşları Anadolu'yu, eskiden olduğu gibi, İstanbul'a bağlamak ve tutsak etmek istiyorlardı O İstanbul ki, düşman kuvvetlerinin elinde bulunuyordu Tevfik Paşa ve arkadaşları, Anadolu'yu İstanbul hükümetine bağlamaya çalışıyor Öyle bir hükümete ki, dünyada varlığına ses çıkarılmıyorsa düşman isteklerini kolaylaştırmaya yarayacak nitelikte görüldüğü içindi Tevfik Paşa ve arkadaşlarına göre elverişli durumun doğmasında Anadolu savaşının tümden etkisi vardır Ama, bu durumu yaratan yalnız Anadolu savaşımı değildir Belki bu yaşlı diplomat, bu kerameti kendisinin iş başına gelmesinde düşlüyordu