Evrendaşçılık - Evrenselcilik

Evrendaşçılık
Ulus olarak insanlığı ve vatan olarak evreni tanıyan öğretilerin genel adı Evrendaşçılık anlayışının ilk izlerine antikçağ Yunan felsefesinde rastlanmaktadır Sokrates'e nerenin halkından olduğu sorulunca "dünya halkındanım" dermiş Kirene'li Theocloros da "benim yurdum bütün dünyadır" dermiş ve bu sözüyle insanları, yurttaşlığın değil, bilgeliğin birbirine yaklaştıracağını anlatmak istermiş

Metafizikte, Hıristiyanlık ve Müslümanlık gibi bütün uluslara açık olan dinler, Yahudiliğe karşı anlamda, evrendaşçılık sayılmıştır Evrendaşçılık düşüncesi, insanın dünyaya açılmaya başladığı Rönesans çağında, bir bakıma karşıtı sayılan ulusçuluk düşüncesiyle birlikte gelişmiştir Dante, rönesans insanı için "onun vatanı bütün dünyadır" der Evrendaşçılık, insan olarak, evrene en geniş açıdan bakmayı dilegetirir

Bertrand Russell, The Conguest of Hapiness adlı yapıtında "dünya vatandaşlığının bilgisine erişseydik, kendimizi böylesine yıpratacak yerde, insanlığı uygarlığa götürenlerin büyük ordusunun bir eri olmayı yeğlerdik" der Ne var ki, bir zamanlar, başka ülkelere ve uluslara düşmanlığı körükleyen ve düşünceleri ulusal gelenekler içinde tutup evrensel bilime katmayan bağnaz ulusçuluğa karşı çıkmakla ilerici bir rol oynayan evrendaşçılık, tümüyle emperyalizmin hizmetine girmiş ve ulusal bağımsızlık düşüncesini kösteklemek amacıyla kullanılmaya başlamıştır

Evrenselcilik
Evrenselliğe ya da tümellemeye eğilimli öğretilerin genel adı Örneğin törel yasaları her zaman ve her yerde geçerli sayar» Kant'ın törebilim anlayışı, evrensel bağımlılık ve bütünlüğü savunan eytişimsel özdekçilik evrenselcidir

Özel bir anlamda, insanların sonunda tümüyle kurtulacaklarını ve Tanrı'nın bağışına kavuşacaklarını ileri süren bir Hıristiyan inancına da evrenselcilik denir