Yüzen Adalar

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-23-2012

İşte coğrafya kitaplarına girecek, bulmacalarda karşınıza çıkacak yeni bir kavram: Yüzenada Kısaca, rüzgara göre yer değiştiren adalara deniyor Olmaz öyle şey demeyin, Türkiye’den 8’i şimdiden dünya yüzenadalar listesine girdi İki coğrafya uzmanı, 2002’den beri bu işle uğraşıyor; yörenizde, memleketinizde yüzenadalar varsa Atatürk Üniversitesi’ne bildirin, dünya listesine girsin Dört tarafı sularla çevrili kara parçasına ada denir Peki ya ada sağa-sola kıpraşıyor, durduğu yerde durmuyorsa? O zaman yüzenada Yolunuz Akşehir, Eber ya da Turnalar Gölü’ne düşerse, siz siz olun oturduğunuz yere, dinlendiğiniz ağaç gölgesine dikkat edin Çünkü belli olmaz, yer altınızdan kayabilir, daha doğrusu ne olduğunu bile anlamadan kendinizi gölün ortasında bulabilirsiniz Rüzgara göre yer değiştiren bu adaların üstünde, bitki örtüsü ve ağaçlar var; kimisi stadyum büyüklüğünde, üstünde sığır sürüleri bile otlatılıyor Bunlardan Türkiye’nin 8 farklı gölünde onlarca var
Yüzendada kavramını Türkiye’ye kazandıran kişi, ABD’li bilimadamı Chet Van Duzer Van Duzer, dünyadaki yüzenadaların envanterini çıkarırken iki Anadolu coğrafyacısına ulaşıp Türkiye’deki yüzenadaların listesini isteyince, biz de öğrenmiş olduk İngilizcesi “floating island” Tam tanımı ise, özel coğrafi koşulların oluşturduğu, bir su kütlesi üzerinde karayla hiçbir bağlantısı olmayan, hareketli kara parçaları

AMERİKALI SORUNCA NE OLDUĞUNU ÖĞRENDİK
Van Duzer’den gelen talep üzerine, Türk bilim adamları Prof Dr İhsan Bulut ve Yard Doç Dr Mustafa Girgin, ilk kez duydukları bu terimi araştırmaya başladılar Hatta 2002 yılında yapılan Anadolu Coğrafya Kurultayı’na bu konuda bir makale sundular Terim duyuldukça, bilim adamlarına hem akademik çevrelerden hem de halktan bilgiler gelmeye başladı
Bilgilerin doğruluğu araştırılınca, Türkiye’nin birçok yerinde yüzenadalar olduğu anlaşıldı Bunlardan ilk etapta tespit edelen 8 tanesi ABD’ye bildirildi ve böylece Van Duzer’in hazırladığı dünya yüzenada envanterinde (Addenda to Floating Islands - A Global Bibliography) yerini aldı

YA EGE’DE DE YÜZENADA OLSAYDI
Aslında bilim adamları için yeni olan bu kavram, halk için alışılmış bir durum Yüzenadalar, ülkenin çeşitli yerlerinde “gezenada, gidenada” gibi isimlerle biliniyor Örneğin Çat Baraj Gölü’nde, köylülerin sığır sürülerini otlattıkları stadyum büyüklüğündeki verimli adalar Bingöl Valiliği gibi işi daha ileri götürenler de var Bölgelerindeki bu doğa harikalarını, internet sitelerinden tanıtıp turist çekmeye çalışıyorlar
Yüzenadaların doğal yollardan ya da insan eliyle denizlerde de oluşması mümkün Mesela Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yapay yüzenadaların üzerinde tarım yapılıyor Türk denizlerinde ise henüz tespit edilmiş yüzenada yok Belki de bu, en iyisi Ege Denizi’nde sorun yaratan kayalıkların, adacıkların bir de rüzgara göre yer değiştirdiğini düşünsenize! Mesela Kardak Kayalığı Hava lodos esti, Kardak İzmir Körfezi’nde Sonra poyraza çevirse, donanma da onun peşinden Selanik önlerinde!

NASIL OLUYOR DA OLUYOR?
Yüzenadalar, keçemsi ve saz gibi birbirini tutan bitkilerin, sudan daha az yoğun bir kara kütlesi oluşturmasıyla ortaya çıkıyor Birbirine tutunan bu bitkiler, suyun üstünde sal gibi yüzmeye başladıktan sonra üzerinde bitkiler hatta ağaçlar yetişebiliyor Rüzgarın estiği yöne doğru yer değiştiren adalar, büyüklüklerine göre sırıkla da itilebiliyor Denizlerdeki yüzenadalarda ise aynı görevi yosunlar görüyor
HER GÜN YENİLERİ ÇIKIYOR
Prof Dr İhsan Bulut (45), 4 yıldır yüzenadalar üzerine çalışıyor Türk Coğrafya Kurultayı’nda Muğla Üniversitesi’nden Yard Doç Dr Mustafa Girgin’le birlikte “Coğrafya’da Yeni Bir Kavram Yüzenadalar” isimli bir makale sundu Son olarak Artvin-Şavşat’ta yeni yüzenadalar (12 civarında) olduğunu keşfeden Prof Dr Bulut, bu sayının yurt genelinde 100’ü aşacağını tahmin ediyor

BİLİNEN YÜZENADALAR

BİNGÖL: Solhan İlçesi, Hazarşah Köyü Turnalar Gölü’nde 3 tane
ERZURUM: Olur İlçesi, Ormanağazı Köyü Sülük Gölü’nde 1 tane
ADIYAMAN: Çat Baraj Gölü’nde sular kabarınca yüzenadalar ortaya çıkıyor
KAYSERİ: Sultansazlığı’ndaki gölcüklerde yüzen sazadaları oluşuyor
DENİZLİ: Işıklı Gölü’nün değişik kesimlerinde “hopa” denilen adalar
İÇEL: Gülnar İlçesi, Demirözü Köyü Adalıgöl’e ismini veren ada
AFYON: Eber Gölü’nde 1 tane
KONYA: Akşehir Gölü’nde 1 tane

08-23-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yüzen Adalar İşte coğrafya kitaplarına girecek, bulmacalarda karşınıza çıkacak yeni bir kavram: Yüzenada Kısaca, rüzgara göre yer değiştiren adalara deniyor Olmaz öyle şey demeyin, Türkiye’den 8’i şimdiden dünya yüzenadalar listesine girdi İki coğrafya uzmanı, 2002’den beri bu işle uğraşıyor; yörenizde, memleketinizde yüzenadalar varsa Atatürk Üniversitesi’ne bildirin, dünya listesine girsin Dört tarafı sularla çevrili kara parçasına ada denir Peki ya ada sağa-sola kıpraşıyor, durduğu yerde durmuyorsa? O zaman yüzenada Yolunuz Akşehir, Eber ya da Turnalar Gölü’ne düşerse, siz siz olun oturduğunuz yere, dinlendiğiniz ağaç gölgesine dikkat edin Çünkü belli olmaz, yer altınızdan kayabilir, daha doğrusu ne olduğunu bile anlamadan kendinizi gölün ortasında bulabilirsiniz Rüzgara göre yer değiştiren bu adaların üstünde, bitki örtüsü ve ağaçlar var; kimisi stadyum büyüklüğünde, üstünde sığır sürüleri bile otlatılıyor Bunlardan Türkiye’nin 8 farklı gölünde onlarca var Yüzendada kavramını Türkiye’ye kazandıran kişi, ABD’li bilimadamı Chet Van Duzer Van Duzer, dünyadaki yüzenadaların envanterini çıkarırken iki Anadolu coğrafyacısına ulaşıp Türkiye’deki yüzenadaların listesini isteyince, biz de öğrenmiş olduk İngilizcesi “floating island” Tam tanımı ise, özel coğrafi koşulların oluşturduğu, bir su kütlesi üzerinde karayla hiçbir bağlantısı olmayan, hareketli kara parçaları AMERİKALI SORUNCA NE OLDUĞUNU ÖĞRENDİK Van Duzer’den gelen talep üzerine, Türk bilim adamları Prof Dr İhsan Bulut ve Yard Doç Dr Mustafa Girgin, ilk kez duydukları bu terimi araştırmaya başladılar Hatta 2002 yılında yapılan Anadolu Coğrafya Kurultayı’na bu konuda bir makale sundular Terim duyuldukça, bilim adamlarına hem akademik çevrelerden hem de halktan bilgiler gelmeye başladı Bilgilerin doğruluğu araştırılınca, Türkiye’nin birçok yerinde yüzenadalar olduğu anlaşıldı Bunlardan ilk etapta tespit edelen 8 tanesi ABD’ye bildirildi ve böylece Van Duzer’in hazırladığı dünya yüzenada envanterinde (Addenda to Floating Islands - A Global Bibliography) yerini aldı YA EGE’DE DE YÜZENADA OLSAYDI Aslında bilim adamları için yeni olan bu kavram, halk için alışılmış bir durum Yüzenadalar, ülkenin çeşitli yerlerinde “gezenada, gidenada” gibi isimlerle biliniyor Örneğin Çat Baraj Gölü’nde, köylülerin sığır sürülerini otlattıkları stadyum büyüklüğündeki verimli adalar Bingöl Valiliği gibi işi daha ileri götürenler de var Bölgelerindeki bu doğa harikalarını, internet sitelerinden tanıtıp turist çekmeye çalışıyorlar Yüzenadaların doğal yollardan ya da insan eliyle denizlerde de oluşması mümkün Mesela Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yapay yüzenadaların üzerinde tarım yapılıyor Türk denizlerinde ise henüz tespit edilmiş yüzenada yok Belki de bu, en iyisi Ege Denizi’nde sorun yaratan kayalıkların, adacıkların bir de rüzgara göre yer değiştirdiğini düşünsenize! Mesela Kardak Kayalığı Hava lodos esti, Kardak İzmir Körfezi’nde Sonra poyraza çevirse, donanma da onun peşinden Selanik önlerinde! NASIL OLUYOR DA OLUYOR? Yüzenadalar, keçemsi ve saz gibi birbirini tutan bitkilerin, sudan daha az yoğun bir kara kütlesi oluşturmasıyla ortaya çıkıyor Birbirine tutunan bu bitkiler, suyun üstünde sal gibi yüzmeye başladıktan sonra üzerinde bitkiler hatta ağaçlar yetişebiliyor Rüzgarın estiği yöne doğru yer değiştiren adalar, büyüklüklerine göre sırıkla da itilebiliyor Denizlerdeki yüzenadalarda ise aynı görevi yosunlar görüyor HER GÜN YENİLERİ ÇIKIYOR Prof Dr İhsan Bulut (45), 4 yıldır yüzenadalar üzerine çalışıyor Türk Coğrafya Kurultayı’nda Muğla Üniversitesi’nden Yard Doç Dr Mustafa Girgin’le birlikte “Coğrafya’da Yeni Bir Kavram Yüzenadalar” isimli bir makale sundu Son olarak Artvin-Şavşat’ta yeni yüzenadalar (12 civarında) olduğunu keşfeden Prof Dr Bulut, bu sayının yurt genelinde 100’ü aşacağını tahmin ediyor BİLİNEN YÜZENADALAR BİNGÖL: Solhan İlçesi, Hazarşah Köyü Turnalar Gölü’nde 3 tane ERZURUM: Olur İlçesi, Ormanağazı Köyü Sülük Gölü’nde 1 tane ADIYAMAN: Çat Baraj Gölü’nde sular kabarınca yüzenadalar ortaya çıkıyor KAYSERİ: Sultansazlığı’ndaki gölcüklerde yüzen sazadaları oluşuyor DENİZLİ: Işıklı Gölü’nün değişik kesimlerinde “hopa” denilen adalar İÇEL: Gülnar İlçesi, Demirözü Köyü Adalıgöl’e ismini veren ada AFYON: Eber Gölü’nde 1 tane KONYA: Akşehir Gölü’nde 1 tane