Kronoloji - Türkiye Ab İlişkileri

1959-1968


1959
15 Temmuz'da Yunanistan'ın Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET- bugünkü adıyla Avrupa Birliği) başvurusu ardından Batı'daki etkinliğini kaybetme kaygısıyla Türkiye de 31 Temmuz'da AET'ye başvurmuştur

11 Eylül tarihinde AET Bakanlar Konseyi, Ankara ve Atina'nın ortaklık başvurularını kabul etti

28-30 Eylül tarihlerinde Türkiye ilk hazırlık görüşmelerine başladı


1963
Hazırlık görüşmelerinin dört yıl sonra sona ermesi ardından Ankara Antlaşması imzalanmıştır 1 Aralık 1964'te yürürlüğe giren bu anlaşma, Türkiye'nin tam üyelik için gerekli programını içermekteydi


1966

16-17 Mayıs tarihlerinde Birinci Türkiye-AET Karma Parlamento Komisyonu Brüksel'de toplanmıştır

1968

9 Aralık'ta Katma Protokol Görüşmeleri başlamıştır


1970 -1980


1970
26 Ekim'de ilk Gümrük İşbirliği Komitesi toplantısı yapılmıştır Kasım ayında Katma Protokol metinleri kabul edilmiş, 23 Kasımda Katma Protokol Brüksel'de imzalanarak Türkiye - AET müzakereleri başlamıştır

1973
1 Ocak'ta Katma Protokol yürürlüğe girdi Birinci gümrük indirimi ve konsolide liberasyon listesi uyumu yapıldı Üzerinde anlaşmaya varılan model zayıf ekonominin giderek uyumunu sağlayacak tarzdadır 22 yıllık bir takvim çerçevesinde Gümrük Birliği'ni gerçekleştirme ve ekonomik açıdan AB'ye hazırlanması yükümlülüğü getirilmiştir

21 Mayıs'ta Türkiye - AET genişleme görüşmeleri mutabakat ile sonuçlandı

30 Haziran'ta I Genişleme Anlaşması (Tamamlayacı Protokol) Ankara'da imzalandı


1974
1 Ocak'ta tamamlayıcı protokol ile ilgili geçici anlaşma yürürlüğe kondu


1976

1 Ocak'ta Türkiye Katma Protokolden kaynaklanan yükümlüğünü yerine getirerek , ikinci gümrük indirimi ve konsolide liberasyon listesi uyumunu gerçekleştirdi


1977
1 Temmuz'da Topluluk tarafından Türkiye'ye tanınan yeni tarım tavizleri yürürlüğe kondu


1978
4-11 Ekim'de Türkiye, dördüncü beş yıllık plan süresince yükümlülüklerinin dondurulması ve aynı dönem için yaklaşık 8 milyar dolarlık yardım yapılması talebinde bulundu


1980
30 Haziran'da Ortaklık Konseyi tarım ürünlerinin tamamına yakın bir kısmında Türkiye'ye uygulanan gümrük vergilerinin 1987 yılına kadar sıfıra indirilmesini kararlaştırdı


1982-1990


1982
22 Ocak'da Avrupa Topluluğu, siyasi nedenlerden dolayı Türkiye ile ilişkilerini dondurma kararı aldı


1986
16 Eylül'de Türkiye-AET Ortaklık Konseyi toplandı Böylece 12 Eylül 1980 tarihinden itibaren dondurulmuş bulunan Türkiye-AET ilişkilerinin canlandırılması süreci başladı


1987
14 Nisan'da 40 yıllık AB koşusunda önemli bir adım daha atarak tam üyelik için resmen başvurdu 27 Nisan'da Türkiye'nin tam üyelik talebi Topluluk Bakanlar Konseyi tarafından incelenmek üzere Komisyona havale edildi


1988

#


7 Kasım'da Türkiye-AET arasındaki ticari ve iktisadi sorunların ele alınması amacıyla oluşturulan Komite, birinci toplantısını gerçekleştirdi

20-21 Aralık'ta Komite ikinci kez toplandı ve Türkiye, 1978 yılında askıya aldığı yükümlülüklerini yerine getirmek üzere, hazırlandırılmış bir takvim Topluluğa verdi ve bu takvime işlerlik kazandırdı


1989
18 Aralık 1989'da tam üyelik başvurusunu değerlendirmeye alan Avrupa Komisyonu, hem ekonomik hem de siyasi nedenlere dayanarak "Türkiye ile derhal katılım müzakerelerini başlatmanın yararlı olmayacağı" sonucuna vardı


1990
6 Haziran'da Topluluklar Komisyonu, Türkiye ile her alanda işbirliğinin başlatılması ve hızlandırılması konusundaki önlemleri içeren bir "İşbirliği Paketi" hazırlayarak Konseyin oluruna sundu


1991-2000


1991
30 Eylül : Ortaklık Konseyi 1986 yılından sonra ilk kez toplandı


1992
21 Ocak'da Türkiye-AT arasında bir Teknik İşbirliği Programı imzalandı

3 Aralık'ta Türkiye-AT ilişkilerinin yürütülmesinde ortaya çıkan ticaret ve gümrüklerle ilgili teknik sorunların çözümü için kurulmuş olan ve 12 Kasım 1982'den beri toplanamayan Gümrük İşbirliği Komitesi, 10 Dönem toplantısını gerçekleştirdi


1995
6 Mart'ta Türkiye ile AB Ortaklık Konseyi'nin yaptığı toplantıda gümrük birliğinin son aşamasına geçilmesine ve mali işbirliğinin yeniden başlatılmasına karar verildi 21 Aralık'ta AB ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması parafe edildi


1996
1 Ocak'ta Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği yürürlüğe girdi

15 Temmuz'da Genel İşler Konseyi, Türkiye dahil 12 Akdeniz ülkesi için MEDA programı yönetmeliğini kabul etti Ancak Avrupa Parlamentosu 19 Eylül 1996'da alınan bir kararla Türkiye'deki projeler için MEDA programı çerçevesinde ayrılan tüm ödenekleri bloke etmesini istedi Bu blokaja gerekçe olarak Türkiye'deki insan hakları durumu gösterildi


1997
16 Temmuz 1997'de AB Komisyonu'nun genişlemeye ilişkin stratejisine esas teşkil eden öneriler, "Gündem 2000" başlıklı bir raporla açıklandı Gündem 2000 raporunun Türkiye'ye ilişkin bölümünde ise gümrük birliğinin tatminkar bir şekilde işlediği belirtilirken, siyasi konularda insan hakları ve Güneydoğu sorunu ile ilgili olarak bilinen görüşler tekrar edildi ve bu soruna siyasi çözüm bulunması gerektiği öne sürüldü

12 - 13 Aralık 1997'deki Lüksemburg zirvesinin sonuç bildirisinde yer alan ifadelere Türkiye'nin tepkisi sert oldu Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz, diğer başvuran ülkelere kıyasla Türkiye'ye ayrımcı bir muamele yapıldığını belirtti


1998
25 Şubat'ta Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki tarım ürünleri ticaretinde geçerli olan tercihli rejime ilişkin anlaşma imzalanmıştır Anlaşma, 1 Ocak 1998 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir

15-16 Haziran 1998'deki Cardiff Zirvesi'nde, Türkiye'ye, Başkanlık bildirisinin genişlemeye ilişkin bölümünde yer verilirken, Cardiff'te ayrıca AB Komisyonu tarafından hazırlanan Türkiye için Avrupa Stratejisi onaylandı

11-12 Aralık 1998'teki Viyana Zirvesi'nde Türkiye'ye, genişlemeyle ilgili bölümde, tek bir paragrafta yer verildi Kararda, Türkiye'yi tam üyeliğe hazırlayacak olan strateji teyit edilmekle birlikte, Türkiye'nin adaylık konumuna ilişkin ek bir gelişmeye yer verilmedi


1999
3 - 4 Haziran 1999'daki Köln Zirvesi'nde Almanya tarafından hazırlanan ve Türkiye'nin beklentilerini karşılayabilecek taslak metin, Fransa'nın desteğine rağmen, Yunanistan'ın ve diğer bazı üye ülkelerin olumsuz tutumları nedeniyle kabul edilmedi

10 - 11 Aralık 1999'da Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de düzenlenen AB zirvesiyle Türkiye'ye adaylık statüsü verildi,


2000
8 Kasım'da, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliği açısından kaderini çizecek Katılım Ortaklığı Belgesi açıklandı