08-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Manto
Manto Litosfer ile çekirdek arasında yer alan sıcak ve plastik bir kattır Kalınlığı 2860 km'ye yakındır Ultrabazik veya Ultramafik kayaçlardan oluşur Ağırdır; yoğunluğu 3 5 - 6 gr/cm3 arasında bulunur Üç kısma ayrılır:
Üst manto veya astenosfer,
Orta manto
Alt manto
Litosferin altından 700 km derinliğe kadar uzanan kuşağa üst manto veya astenosfer denilir Bu kuşağın yoğunluğu 3 3-4 3 gr/cm3 arasında değişmekte olup, bileşiminde ultrabazik ve ultramafik ( olivinli ve Olivin yüksek sıcaklık silikat minerali ailesidir Rengi siyahtan zeytin yeşiline değişir Camsı parlaklıktadır Konkoidal kırılma gösterir Kristalleri genelde küçüktür kayaçKayaca taneli bir görünüm verir Mg ve Fe iyonlarını içeririr Magmada ilk önce kristalleşen yapı budur
piroksenli), yani fazla miktarda Değişik kimyasal kompozisyona sâhip kayaç teşekkül ettirici silikat mineralleri grubunun ortak adı Mineraldeki silisyum/oksijen oranı 1/3tür Böylece grup formülü MSi2O6 şeklinde olur
alkali madde ve Alkali, baz
mineral içeren
magma veya ergimiş malzeme bulunur, üst mantonun alt kısmında P dalga hızı yoğunluk artışından dolayı 10 7-11 km/sn'yi bulur Yerkabuğu parçaları veya plakalar, üst mantonun üzerinde yüzerler Çünkü bu seviyelerde mantonun bir kısmı ergiyebilir Bunun için de, belli bir sıcaklıkta mantonun bir miktar su içermesi yeterlidir Bu durum gerçekleşince, kısmen eriyen astenosfer hemen hiçbir direnç göstermeden biçim değiştirir
700-2900 km derinlikleri arasında uzanan kısmında ise alt manto başlar; bu kuşakta Herhangi bir köken bölgedeki kayaçkayaçların basınç düşmesi, sıcaklık yükselmesi, H2O ilavesi gibi etkenler altında bir kısmının ergimesi sonucu oluşan durumundaki eriyiklerdir
demir ve Alm Eisen, Fr Fer, İng Iron Dünyada oksijen, silisyum ve alüminyumdan sonra en bol bulunan element Fe sembolü ile gösterilir Ağır metallerin en önemlisidir Yer kabuğunda % 4,2 nisbetinde bulunur
magnezyum Doğada serbest halde bulunmayan, yerkabuğunda sekizinci çoklukta olan gümüş beyazlığında, çok parlak bir metal
silikatları egemen durumdadır Bundan dolayı alt mantonun alt kısmında yoğunluk 5 5'e kadar çıkmakta ve P dalga hızı ise 13 6 km/sn'ye ulaşır
Orta manto kısmı Üst ve Alt manto arasında bir geçiş zonu oluşturur Manto yerkürenin toplam hacminin %80 den fazlasını meydana getirir ve Silikat, mineral grupları arasında en ilginç ve en geniş grup silikat grubudur Silikatlar tüm minerallerin %30'unu oluşturmakta olup, yerkabuğunda var olan minerallerin de %90'ını meydana getirmektedirler Pratik olarak yerkabuğu silikat minerallerinden oluşmaktadır denilebilir Dolayısıyla yer kabuğunda en bol bulunan 2 element Si ve O dir
yerkabuğu hareketleri (deniz dibi yayılması, kıtaların kayması, epirojenez, orojenez, derin Yerkabuğu, taşküre veya litosfer, yerkürenin en dış kısmında bulunan yapıdır
Karalarda daha kalın (35-40 km), Tibet Platosunda ise 70 km, deniz ve okyanus tabanlarında ise daha ince (8-12 km) olan yer kabuğunun ortalama kalınlığı 33 kilometre kadardır Kimyasal bileşimi ve yoğunluğu birbirinden farklı iki kısımdan meydana gelir Bunlardan biri granit bileşimindeki kayaçlardan oluşan granitik yerkabuğu; diğeri ise bazalt bileşimindeki kayaçlardan oluşan bazaltik yerkabuğudur
depremler) ile volkanizma için gerekli enerjiyle iç kuvvetlerin kaynağım teşkil eder Diğer konular: Yerkabuğu, Yerçekirdek, Yerküre
Linkler http://www deu edu tr/DEUWeb/Icerik/Icerik php?KOD=2182 Yerküre
Bu makale, online kullanıcı topluluğu tarafından oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu Vikipedi'deki Manto maddesinden kopyalanmıştır Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri kapsamında özgürce kullanılabilir
Mitoloji de Manto ünlü kahin Teiresias'ın kızı Kör olan babasını elinden tutarak gezdiren Manto babası gibi gaipten haberler verirdi
|
|
|