08-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Little Bighorn Savaşı
Little Bighorn Savaşı 25 Haziran 25 Haziran Gregorian Takvimine göre yılın 176 günüdür Sonraki sene için 189 (Artık yıllarda 190) gün var
1876 tarihinde General Custer emrindeki 647 asker (7 Süvari Birliği) ile, Montana'nın güneydoğusunda konuşlanmış 1876 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler
Lakota, Lakota Sioux halkinin ana dili, konusan sayisi 6000  yerlesim yerleri kuzey ve guney dakota, kanadanin kuzeyi  halk 20 bin kisi olarak sayilsa da yeni doganlarin ve genclerin buyuk cogunlugu bolgelere gore ingilizce basta, fransizcayi ana dili olarak kullanmaktadir  
Sioux ve Sioux siyu diye okunur, liderleri Oturan Boga olan ve 19 yüzyılda toplu tufekli amarikan askerlerini cok zorlamis, fakat dagilmaktan kurtulamamis olan Kızılderili toplulugu
Cheyenne'lerden oluşan Kızılderili kavimleri arasında geçen savaş
Amerikalıların yıllar boyu kızılderilileri yaşadıkları topraklardan sürmeleri sonrasında 1868 yılında sioux'lar ile amerikan hükümeti arasında bir antlaşma imzalanmış ve bu antlaşmaya göre adı geçen bölgeni sioux'lara ait nolduğu belirtilmiştir ancak bir kaç yıl sonra (1874) bölgede altın bulunduğunun duyulmasıyla beraber, bölgeye beyaz adam hücum etmek istemiştir altına hücum emrini veren ise tahmin edilebileceği gibi custerdan başkası değildir beyaz adamın montana topraklarından uzak duracağı sözünü verdiği bu antlaşmanın ihlali anlamına gelen bu olay, amerikalıların kızılderililere verdiği ancak tutmadığı sözlerden sadece bir tanesidir ancak adı geçen savaşa ön ayak olması açısından en önemlisidir
Amerikan hükümeti, altının bulunduğu ve daha evvel kızılderililerin olduğunu kabul ettiği toprakları kendilerinden satın almak istemiştir ve kavim liderleriyle görüşmüştür ancak kızılderililer toprakların satılık olmadığını belirtmişlerdir bunun üzerine amerikalılar kendilerine toprakları bir an önce terketmelerini aksi taktirde yakalandıkları taktirde "savaş esiri" konumuna düşeceklerini ve kan çıkacağı tehdidini savurmuşlardır
1876 yılının nisan mayıs aylarında, amerikalılar 1500-1600 adamla bölgede kızılderili avını başlatmış ve yakaladıklarını söyledikleri gibi esir almamış, aksine öldürmüşlerdir yapılan saldırıları haber alan kavimler, birlikten kuvvet doğar dürtüsüyle, kendilerini savunmak adına biraraya gelmeye karar vermişler little bighorn nehri civarında konuşlanmışlardır bir birlik, beraberlik amacında olan yerliler, oluşturulan bu köyün lideri olarak sitting bull yardımcısı olarak ise crazy horse seçmişlerdir
haziran 17'de, general crook yönetimindeki en az 1000 askerin, köyün güneyinde sadece 1 günlük mesafede bulunduğunu öğrenen kızılderililer, saldırmamayı seçmiş ancak kendilerine saldırıldığında harekete geçileceği kararını vermişlerdir fakat, kızılderililerin kanında olan kahramanlık, onur gibi dürtülerle çoğunluğu gençlerden oluşan 500 kişilik bir grup askerlere saldırmış, 6 saat süren savaş sonrasında general crook yönetimindeki birliğe büyük zaiyat vermişlerdir bu saldırı sırasında crook'un kendisi de yaralanmış, üstelik bölgeden uzakta konuşlanmış custer yönetimindeki birliğe saldırıya uğradıkları bilgisini göndermekte gecikmiştir
saldırıyı takip eden haftada, little bighorn nehri kıyısında kurulan köye çevreden pek çok kızılderili katılmış, köyün nüfusu iyice artmıştır köyün liderleri ise, köyün nüfusunun iyice artmasının beyaz adamı korkutmasını ümit etmiş böylece en azından bir süre daha özgür olarak yaşayacaklarını düşünmüşlerdir
haziran 25'te ise, crook'a yapılan saldırıdan haberdar olmayan general terry ve ve custer yönetimindeki iki ordu köye epey yaklaşmış ve crook'un da kendilerini katılmasını beklemek için ertesi gün sürpriz saldırma kararı vermişlerdir
ancak, ordunun varlığı kızılderililer tarafından tespit edilmiştir bunun üzerine general custer artık saldırının sürpriz olmayacağını düşünmüş, generel crook'un kendilerine katılmasını beklemeden, emrindeki 647 adamdan oluşan 7 süvari birliğine saldırı emri vermiştir ancak, tek bir kıta ile saldırmanın anlamlı olmayacağını tahmin eden custer, ordusunu üçe bölmüş, birini binbaşı reno, diğerini yüzbaşı benteen komutasına vermiştir
köye ilk binbaşı reno komutasındaki birlik saldırmış, köyün dışında gündelik işlerle meşgul kadınlara ve çocukları kılıçtan geçirmiştir ardından köyün içlerine dalma hatasını yapmıştır zira burada erkeklerle karşılaşmış, adamlarından birkısmının ölmesi üzerine geri çekilmiştir
ardından custer yönetimindeki birlik saldırıya geçmiş ancak karşısında, reno'nun ölen adamlarından ele geçirdikleri *****larla savaşan kızılderilileri bulmuştur çok kısa süren bu savaş sonrasında, 647 adamdan oluşan beyaz adamın ordusu sadece 102 kişiye düşmüştür panikleyen askerler savaş mahallini terketmiş (bkz: topuklamak) ve daha evvelden kaçan reno'nun askerliyle birleşmişlerdir
ilerleyen saatlerde son bir saldırı emrini veren reno ve askerleri, artık ele geçirdikleri *****larla daha da güçlenen kızılderililer tarafından öldürülmüşlerdir savaşta, pek çok kayıp veren beyaz adamın askerlerine karşılık kızılderililer sadece 50-60 civarı kayıp vermişlerdir custer, iki biraderiyle beraber, kancıklığının bedelini canıyla ödemiştir
Kaynak: Ekşi Sözlük
|
|
|