Prof. Dr. Sinsi
|
Massachusetts
Massachusetts eyaleti, Amerika Birleşik Devletleri'nin 50 Amerika Birleşik Devletleri; doğuda Atlas Okyanusundan batıda Büyük Okyanus a kadar 4 500 km genişliğindedir Kuzey sınırını Kanada, güneyini ise Meksika körfezi çevirmektedir ABD Amerika kıtasında yer alır Dünyanın en büyük ülkelerinden biridir
eyaletinden biridir İlk önce Eyalet, çoğunlukla valilerce yönetilen ve yönetim bakımından bir tür bağımsızlığı olan büyük yönetim birimlerine denir Osmanlı Devleti zamanında en büyük yönetim birimlerine eyalet denirdi ve eyaletlerin başında bir beylerbeyi bulunurdu ABD, Avusturya ve Avustralya gibi ülkelerin yönetim birimlerine içişlerinde bağımsız olmaları nedeniyle Türkçede eyalet denilmektedir
Büyük Britanya Krallığı'nın bir Birleşik Krallık (United Kingdom), Büyük Britanya adasında yeralan İngiltere, İskoçya, Galler ile İrlanda Adasında yeralan Kuzey İrlanda'dan oluşur Bu ülkeler, Kuzey Denizi'nde, Avrupa kıtasının batısında Britanya Adaları'nda yer alırlar
kolonisi olarak kurulmuştur Koloni, bir devletin nüfusunun bir bölümünü yerleştirmek için denizaşırı bir ülkeye sahip çıkması ve yurttaşlarını oraya iskan etmesi halinde meydana gelen yeni yurttur
4 Temmuz 4 Temmuz Gregorian Takvimine göre yılın 185 günüdür Sonraki sene için 180 (Artık yıllarda 181) gün var
1776 tarihinde 1776 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler
Bağımsızlık Bildirgesi'yle bağımsızlıklarını ilan ederek Bağımsızlık Bildirgesi Onüç Koloni'nin Büyük Britanya Krallığı'ndan ayrı olarak bağımsızlıklarını ilan ettikleri belgedir Kongre tarafından 4 Temmuz 1776 tarihinde onaylanmıştır; bu tarih Amerika Birleşik Devletleri'nde her sene Bağımsızlık Günü olarak kutlanmaktadır Bu belge Washington, D C 'deki devlet arşivlerinde gösterimde bulunmaktadır Amerikan kolonilerinin bağımsızlıkları Büyük Britanya Krallığı tarafından 3 Eylül 1783 tarihindeki Paris Antlaşması'yla tanınmıştır
Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan ilk Amerika Birleşik Devletleri; doğuda Atlas Okyanusundan batıda Büyük Okyanus a kadar 4 500 km genişliğindedir Kuzey sınırını Kanada, güneyini ise Meksika körfezi çevirmektedir ABD Amerika kıtasında yer alır Dünyanın en büyük ülkelerinden biridir
Onüç Koloni'den biri oldu Onüç Koloni, Kuzey Amerika'da bulunan ve Bağımsızlık Bildirgesi'yle Büyük Britanya Krallığı'na karşı bağımsızlıklarını ilan eden 13 Britanya kolonisinden oluşmaktadır
Eyalet, ABD'nin kuzeydoğusunda New England bölgesinde yer alır En önemli kenti dünyaca ünlü Boston kentidir
CoğrafyasıMassachusetts'in kuzeyinde New Hampshire ve Vermont eyaletleri, güneyinde Connecticut ve Rhode Island eyaletleri, batısında New York eyaleti ve doğusunda Atlas Okyanusu yer alır Eyaletin güneydoğusunda Cape Cod adı verilen plajları ve tatil beldeleriyle ünlü bir yarımada yer alır Cape Cod'un güneyinde de Martha's Vineyard ve Nantucket adaları vardır
Tamamen Massachusetts sınırları içinde yer alan en büyük nehri Charles nehridir İçinden geçen diğer nehirler Connecticut Nehri ve Merrimack Nehridir Eyalet içindeki en büyük göl Quabbin Rezervuarıdır En yüksek noktası 1 063 metre yüksekliğindeki Mt Greylock dağıdır
Massachusetts'in can damarı ve en büyük kenti Boston kentidir Boston'un büyük şehir nufusu yaklaşık 5 800 000 civarındadır, fakat nufusun büyük çoğunluğu ana kentin dışındaki banliyölerde yaşamaktadır Massachusetts'in kayda değer diğer büyük kentleri Worcester ve Springfield'dir Ek bilgiMassachusetts, ABD'yi oluşturan eyaletlerden biri Ülkenin kuzeydoğu kesiminde, New England bölgesinde yer alır Kuzeyde Vermont ve New Hampshire, doğuda ve güneyde Atlas Okyanusu, gene güneyde Rhode Island ve Connecticut, batıda ise New York eyaleti ile çevrilidir Yüzölçümü 21 456 km2 olan eyaletin başkenti Boston'dur
1620'de "Mayflovver" gemisi ile Plymo-uth'a gelen öncü göçmenler ilk kalıcı yerleşmeyi kurduğunda Massachusetts'te yaşamakta olan Yerliler uzun süre varlıklarını sürdürdüler On yıl sonra İngiliz Püri-tenlerinin ilk grubu Boston'a ulaştı ve kurdukları Püriten birliğinin ABD'nin dinsel, siyasal ve toplumsal kurumlarının gelişmesinde çok önemli ve kalıcı etkileri oldu Amerikan Bağımsızlık Savaşı öncesindeki yıllarda Massachusetts'te devrimci etkinlikler yoğundu ve devrimin ilk çarpışması 1775'te Lexington'daki çayırda gerçekleşti Massachusetts 19 yüzyılda köleliğin kaldı-nlması savaşımında başı çekti ve Birlik'in gerçek anlamda sanayileşen ilk eyaleti oldu
Girintili çıkıntılı kıyılannı, yaklaşık 11 bin yıl önce ortadan kaybolan büyük buzullar oluşturmuştur Kıyıdan hemen sonra sert, düz bir arazi başlar ve eyaletin orta kesimine doğru yerini taşlı yayla otlaklarına bırakır Eyaletin batı kesimi ise alçak tepelerden oluşur Güneydoğudaki Cod Burnu okyanusa doğru 105 km'lik bir çıkıntı oluşturur Orta Massachusetts birçok akarsuyla beslenen engebeli ovalarla kaplıdır Bu ovaların ötesinde verimli Connecticut Vadisi, Berkshire Tepeleri, Taconic ve Hoosac sıradağları yer alır On dokuz ana ırmak sistemi ile 1 200'den fazla göl ve gölcük vardır İklim temelde ılıman olmakla birlikte, batıda daha soğuk ve kurudur Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 22CC, ocak ayı sıcaklık ortalaması ise -3°C'dir
Massachusetts'te ilk 200 yıl boyunca İngiliz ve Protestan egemenliği sarsılmadı (Kon-gregasyonal Kilise 1833'e değin resmî niteliğini korudu) Ama 19 yüzyılda göçler ve sanayileşme etnik bileşimi büyük ölçüde değiştirdi Bu yüzyılın ilk yansında çok sayıda İrlandalı ve italyan göçmen gelmesinin sonucunda eyalet nüfusunun çoğunluğu Katolikleşti 1980'de eyalet nüfusunun ancak yüzde 4'ü Siyahlardan oluşurken bu oran Boston'da yüzde 22'yi aşıyordu 1980'lerin başlarında, kuzeydeki öteki büyük kentlerin çoğu gibi Boston'un da nüfusu azalmaya devam etti 1970-80 arasında nüfus kaybı yüzde 12'yi aştı Massachusetts, 50 eyalet arasında büyüme hızı en düşük eyaletlerden biridir
Tanm eyalet ekonomisinde hiçbir zaman temel önemde olmadı Eyaletin güneydoğu kesimi dünyanın başlıca yabanmersini üreticilerinden olmakla birlikte, genellikle kayalık olan topraklan ancak bostancılığa elverişlidir Seracılık, fidanlıklar ve mandıracılık tarımsal gelirin temelini oluşturur Balıkçılığın ekonomide her zaman birincil önem taşımasına karşın, bir zamanlar önemli bir gelir kaynağı olan balina avcılığı 20 yüzyılın başlarında ortadan kalkmıştır
Massachusetts uzun süre önce sanayileşmiş bir eyalettir İlk tuz ve demir-çelik fabrika-lannın kurulması 1640'lara değin uzanır Bir zamanlar gelişmekte olan dokuma sanayisi önemini yitirmiş olmakla birlikte, eyalet günümüzde saat, çatal-bıçak, *****, deri eşya ve özellikle son yıllarda elektronik ve iletişim araçları üretimiyle tanınmaktadır Ekonomide turizm de önemli bir yer tutar
1850'lerin ünlü yelkenli gemileri (clipper) ve ülkenin ilk demiryolu Massachusetts'te yapıldı ABD'deki ilk elektrikli tramvay Brockton'da, ilk yolcu metrosu Boston'da çalıştırıldı Günümüzde eyalette yaygın bir kara ve demir yolu ağı vardır Boston önde gelen bir deniz ve hava limanıdır
Boston uzun süredir yalnızca Massachu-setts'in değil, bütün ülkenin önemli kültür merkezlerinden biridir Boston ve Massa-chusetts'in, Jonathan Edwards'dan Emerson, Thoreau, Havvthorne, Longfellovv ve Dickinson'a kadar uzanan canlı bir edebiyat geleneği vardır Eyalet 1626'da Harvard Universitesi'nin kurulmasından bu yana devlet okullan ve özel okullarla ülke eğitiminde başı çekmiştir Nüfus (1992 tah ) 5 998 000
Linkler http://www state ma us Eyaletin resmi web sitesi
|