Dna'nın Çoğalması

DNA çoğalması DNA ikileşmesi ya da DNA sentezi hücre bölünmesi öncesinde çift sarmallı Resim:Three_cell_growth_typespng300pxHücre bölünmesinin üç çeşidi

DNA`nın kopyalanması işlemidir Kopyalanan yeni DNA iplikleri hemen hemen tamamen aynıdır, ancak zaman zaman çoğalmadaki hatalar nedeniyle kopyalama mükemmel olmaz ( mutasyon), ve sonuçtaki her iki sarmal da bir eski ve bir yeni iplikten oluşur Buna DNA Alm Deutscher Normenausschuss, Fr Acide desoxyribonucleique, İng Desoxyribonucleic asid Kalıtımda rol oynayan organik bir molekül Bir nükleik asit çeşidi "Deoksiribo nükleik asit" adını alır Kısaca "DNA" olarak gösterilir Canlılarda yönetici bir moleküldür Hücrenin protein ve enzim sentezinde rol oynar Ayrıca yeni bir hücre meydana getirecek gerekli elemanları taşıdığından hücre bölünmesinin esasını teşkil eder


İlk defa AFMıescwer adl

yarı korunumlu çoğalma denir DNA`nın çoğalması işlemi üç aşamadan oluşur: ``başlatma``, ``ikileşme`` ve ``sonlandırma``

==Aşamalar==
Başlatma
Başlatma alamasında çeşitli faktörler DüzenleNisan 2007

ikileşme merkezi`ne toplanırlar İkileşme merkezinde DNA açılır, kısmen açılan iplikler bir ikileşme baloncuğu oluştururlar, her iki uçta da birer ikileşme çatalı bulunur Her enzim grubu merkezden uzaklaşarak çalışır ve ilerledikçe DNA ipliklerini açıp yeni iplik sentezler

Bu aşamada rol alan enzimlere topluca çoğalma öncesi kompleksi denir Bunlar: Helikaz: DNA`yı açar Primaz: DNA çoğalması için gereken RNA astar iplikçiklerini sentezler DNA haloenzim: Asıl çoğalma işlemini gerçekleştiren enzimler topluluğudur

===

Polimeraz DNA`nın çoğalması işleminin sonuna gelince işlemin paralel olmamasından dolayı başka bir sorun daha doğar: Döşeme ipliğin 5’ ucunda RNA astar iplikçiğinin bağlanmasına yeterli yer kalmaz, böylece DNA polimerazın bağlanıp uç kısmı kopyalaması imkansız olur
Sorunun çözümü bakterilerde (ya da prokaryotlarda) çok kolaydır: bu organizmalarda DNA çembersel yapıdadır, böylece DNA`nın bir ucu yoktur Daha karmaşık olan ökaryotlarda bu durum zekice çözülmüştür Telomer adı verilen DNA uçlarındaki nükleotid dizimi her canlıya göre sabittir (insanlarda 5’ GGGTTA 3&rsquo ve bu kısa dizilim binlerce kez tekrar eder Ayrıca telomeraz adındaki enzim beraberinde telomerde tekrar eden dizilime karşılık gelen kısa bir RNA astar iplikçiği taşır Telomeraz DNA kopyalanması işleminin sonunda telomere bağlanıp kendi üzerinde taşıdığı astar iplikçiği kullanarak telomeri uzatır Böylece RNA astarının telomere bağlanıp kopyalaması mümkün olur; ancak gene de telomerazın uzattığı DNA iplikçiği karşısındaki diğer iplikçikden uzun kalır Bu uzun kalan tek iplikçik bazı proteinlerin de yardımıyla kendi içinde bükülerek DNA ucunda küçük bir halka oluşturur Halka halini almasından dolayı tek iplikçikli DNA moleküllerini parçalayan enzimlere maruz kalmaz

Kopyalamanın son aşamasında DNA bazı enzimlerce okunarak sentezleme sırasında oluşmuş olabilecek hatalar saptanır, eğer yanlış kopyalanma varsa nükleaz adındaki enzim hatalı parçaları DNA`dan koparır, DNA polimeraz daha sonra kalan boşlukları doldurur

==Kısa Sözlük (İngilizce-Türkçe)== lagging strand: döşeme iplik leading strand: öncü iplik origin of replication: ikileşme merkezi primer strand: astar iplikçik replication fork: ikileşme çatalı

Linkler http://wwwpbsorg/wgbh/aso/tryit/dna/