Osmanlı Beyliğiâ´Nin Teşekkülü

XIII yüzyılın sonlarında bizans selçuklu sınırında ortaya çıkan ve Kısa zamanda Kuzey Batı Anadolu ve Balkanlarda gücünü kabul ettiren osmanlı beyliği´nin teşekkülü konusunda şimdiye kadar çok sayıda yerli ve yabancı bilim adamının, süreci değişik yönlerden ele alarak birbirinden farklı görüşler ortaya koydukları bilinmektedir Ortaya çıkan sonuçlara bakıldığında konunun daha uzun seneler tartışılacağını ifade etmek gerekir Böyle bir tespitin yapılmasını, hem kaynakların sunduğu sınırlı bilgilere rağmen bu verileri karşılaştırmalı yöntemlerle sorunu yeniden irdelemek ve hem de yeni tekniklerle meseleye değişik açılardan bakmak gibi faktörler kolaylaştırmaktadır Bulunabilecek yeni kaynaklar ve özellikle alan çalışmaları da bu süreçte etkili olabilir
Sorun küçük bir bölgede sınırlı şartlarda ortaya çıkan bir siyasî mekanizmanın nasıl olup da bir bir beyliğe oradan da imparatorluğa dönüştüğün anlaşılabilmesi sorunu olduğuna göre bu alanda daha yapılması gereken çok şey bulunduğunu, ortaya çıkan bu günkü tablodan rahatlıkla ifade edebilirizAncak yukarıdaki sorunun temelinde yatan bir başka sorun da beyliğin ne zaman, nasıl, ne gibi faktörlerin tesiri altında ve hangi sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik şartlarda teşekkül ettiği ve bu teşekkül sürecinde değişen şartların neler olduğu konusudur teşekkül sürecinin kronolojik seyrinde değişen şartların oynadığı rollerin oranları nasıldır? Daha da önce bir beyliğin teşekkülünden ne anlaşıldığı sorusunu da sormak gerekirBurada bütün bu sorulara cevap aramak gibi bir gayret içerisine girilmeden sadece bu zamana kadar yapılan araştırmalar ve yayınlanmış bir kısım belgelerden hareketle " teşekkül" süreci gözden geçirilecek ve bazı tesbitlerin altı çizilecektirBütün teşekküllerde olduğu gibi temelde üç unsurun yani ülke (coğrafya), toplum (insan) ve siyasal örgütlenme (yönetim/ beylik/devlet) bütünleşmesi ve kendini yenileyerek devamlı gelişen, genişleyen bir dinamizm içerisinde osmanlı´nın değerlendirilmesine gidilecektir
Öncelikle bizim XX yüzyıl süzgecinde oluşan düşünce yapımıza göre "kuruluş" kelimesine yüklediğimiz anlamla osmanlı beyliği için kullandığımız " teşekkül" kelimesi arasındaki ayrıntıya dikkati çekmek yerinde olur XX yüzyılda ortaya çıkan devletlerin teşekkül süreçlerinin yanında daha ön planda vurgulanan "kuruluş"ları meclislerin veya önderlerin aldıkları karalar neticesinde bir deklarasyon ya da Birleşmiş Milletler Cemiyeti´nin aldığı kararlar neticesinde vücuda gelirken Ortaçağ şartlarında böyle bir aşama ve yöntemden bahsetmenin mümkün olmadığı açıktır Birbiriyle bağlantılı birçok faktörün yanı sıra siyasal olarak başka teşekküllerce "tanınma"nın önemi her halde her dönem için geçerlidir Bu sebeple biz daha çok " teşekkül" kelimesini tercih edeceğiz ve bu " teşekkül"ün ülke, toplum ve yönetim boyutlarına dikkat çekmeye çalışacağız