Değirmendere, Gölcük Tarihi

Tarihi
Aşağı ve Yukarı Değirmendere'nin Roma ve Bizans dönemlerinde meskun olduğunu gösteren kalıntılar bulunmaktadır Mesela: Yüzbaşılar'da temel açılırken çıkan lahidler, Tekelikoy'da İmparator Herakliyus tarafından yaptırılmış olan deniz hamamı kalıntıları (Kocaeli Yıllığı, 1967, s 168), İn-libağ ve Kuruçeşme'de kilise kalıntıları, Eskiya-lı'dan biraz daha batıda deniz içindeki temeller ve bir değirmen taşı, Yukarı Değirmendere Soğuk su'nun batı tarafındaki tepede bulunan Ayazma çok kimse tarafından bilinir
Bütün tahrih defterlerinde mevcut olan eski Değirmendere, günümüzdeki Yukarı Değirmendere mahallesi olup, bölgemizin büyük köylerinden biri idi Aşağı Değirmendere'de önceleri sadece iskele, mağaza denilen depolar, bir kahve ve Eskiyalı Camii (1864'de yapılmıştır) bulunurken, İstiklal Harbi'nin zaferle sonuçlanmasından sonra halk köyden aşağı inmeye başlamıştır Değirmendere, Kanun döneminde Rumelihisarı muhafızlarına timar olarak veriliyordu Önceler: buğday, arpa, yulaf ziraati yapılır, üzüm, meyve kuru soğan, ceviz, zeytin, kestane, kızılcık, armui ve kiraz yetiştirilirken son bir buçuk asırdır tanır ziraati terkedilmiştir
Yaklaşık 150 yıl önce de "Değirmendere Fındığı" diye meşhur olan taze fındık yetiştirilmeye başlanmıştır Halkın bir kısmı denizci olup İstanbul'a mahsul götüren kayıkları vardı 40-50 yıl ev veline kadar odunculuk da yapılırdı Tahrir defterinden öğrendiğimize göre köyde 4 değirmen bulunuyordu
Yukarı Değirmendere'de bulunan cami, Kanun'nin Babü's-Sa'ade Ağası Hacı Davud Ağa tarafından yaptırılmış olup zengin vakıfları vardı Eskiyalı'daki cami ise Bedestan Hacı Hüseyin Efendi tarafından yaptırılmış olup vakıfları bulunuyordu (Merhumun ayrıca Tatar insaniye Köyünde de bir camii vardı) Ayrıca Mihrişah Valide Sultan, Sadrazam Nasuh Paşazade Ali Bey vakfına ait araziler, Suyolu vakfı, Hacı Ahmed Ağa vakfı vardı Son yıllarda Değirmendereli Hacı Halit Er-kut (1909-1988) merhum tarafından kurulan vakıf, Değirmendere'de bir hastahane, bir lise yaptırmış, bir çok üniversite öğrencisine burs vermektedir
yukarı Değirmendere Seki mahallesinde Ab-durrahman Dede türbesi ziyaretgahtır Türk edebiyatı tarihinin en uzun ömürlü dergisi olan Ser-vet-i Fünun'un sahibi, mebus Ahmed hsan Bey yaklaşık 50 yıl kadar Değirmendere sahilindeki köşkünde oturmuş, vefatından sonra da Garipler mezarlığında defnolunmuştur Damadı emekli Albay Prof Dr Murat Cankat Bey de yanında med-fundur
Köyde iki hamam bulunurken biri tamamen, diğeri kısmen yıkılmıştır Bazıları kitabeli olan çok miktardaki çeşmelerin tamamı yıktırılarak yok edilmiştir
Gölcük ilçe merkezinin Değirmendere'y e nakli sebebiyle belediye 1VI1944 tarihinde kurulmuş, 1955 Nisan'ında teşkil edilen Yalı Değirmendere nahiyesinin merkezi olmuştur Haritası evvela 1947'de yapılmış, sonradan 1953'de ilave edilen yeni sahaların da haritası meydana getirilmiştir 1950'de de ilk imar planı yapılmıştır içinde "Değirmenderesi", "Değirmendere"'ye dönmüştür
Değirmendere'nin gelişip, büyümesinde Gölcük Tersanesi'nin kurulması ve İzmit ile İstanbul arasındaki sanayi faaliyetlerinin etkileri gözlemlenmektedirÖnceleri Gölcük'ten daha fazla nüfusa sahip olan belde,sanayi ve tershanelerin Gölcüğe kurulmasından dolayı,Gölcüğe bağlı belde konumuna düşmüştür,2009 Yerel Seçimlerinde tamamiyle Gölcük'e bağlanmıştır
17 Ağustos 1999 depreminde, Değirmendere çok hasar görmüş, çok sayıda can ve mal kaybı yaşanmış, bu da Değirmendere nüfusunu etkilemiştir

Kaynak : Wikipedia