Dkm Bismarck Prinz Eugen'in Ayrılması

Prinz Eugen'in Ayrılması
Saat 08:01 itibari ile Lütjens hem genel durumu bildirdi hem de Bismarck`ın bakıma alınıp Prinz Eugen`ın harekata bağımsız bir kruvazör olarak devam etmesi isteğini bildirdi Bismarck 180 derece güneye 24 knot hızla ilerlemeyi sürdürdü Prince of Wales, Norfolk ve Suffolk ise peşlerinden gelerek radar temasını kaybetmemeye çalışıyorlardı 24 Mayıs gecesi Bismarck ve Prinz Eugen çeşitli manevralar yaptılarsa da peşlerindeki gemilerden kurtulmayı başarmazlar Bu gemilerden başka Rodney, Ramillies ve Revenge Zırhlıları ile London ve Edinburg kruvazörleri Kuzey Atlantik`te sürdürdükleri konvoy koruma görevlerinden alınıp Bismark`ın tahmini rotasına doğru yönlendirildiler Cebelitarık`ta üstlenen Görev Gücü H`da Kuzeye doğru yönelmişti Bu kuvvette Uçak gemisi Ark Royal, Savaş Kruvazörü Renown ve hafif kruvazör Sheffield mevcuttu
24 Mayıs sabahı güzel hava koşulları sebebiyle İngilizler Bismarck ile radar temasının yanı sıra görsel temasta kurabiliyorlardı Öğleden sonra ise kötüleşen hava koşulları sayesinde Lütjens Prinz Eugen`ın ayrılması planını uygulamaya karar verdi
Saat18:14 `de Bismarck keskin bir manevra ile 180 derece dönerek ingiliz gemilerinin üstüne doğru ilerlemeye ve ateş etmeye başladı Prince of Wales ile Bismarck arasında çok uzaktan ve isabet şansı hemen hiç olmayan bir top düellosu yaşandı Bu sırada Prinz Eugen İngilizlerin radar mesafesinden çıkarak kendi yoluna koyuldu Prinz Eugen`ın radar mesafesinden çıkmasından bir süre sonra Bismarck geri dönerek ateşi kesti ve güney rotasına devam etti Akşam üzeri Amiral Tovey uçaklarının mesafesine giren Bismarck`a bir hava akını düzenlemeye karar verdi Victorious`dan 8 Swordfish ve 5 Fulmar havalandı Saat 23:30`da Swordfishler Bismarck`a ulaştı ve bir torpido isabeti kaydettiler Sancak tarafından gerçekleşen bu isabet gemide ciddi bir hasara yol açmadıysa da Kurt Kirchberg`in ölümü ile gemi ilk kaybını vermiş oldu Saldırıyı düzenleyen uçaklardan ise sadece iki Fulmar yakıtları bittiği için dönemedi
Saldırı sonucu hasar gören Bismarck bazı tamiratları gerçekleştirebilmek için hızını 27 knot`dan 16 knot`a düşürdü Aranın gittikçe azalması sonucu
Saat 01:31`de Prince of Wales 15000 metreden iki salvo yolladı Bismack`da iki salvo ile karşılık verdiyse de görüş şartlarının kötülüğü nedeniyle hiçbir isabet kaydedilemedi
Gece boyunca Bismack`ın mürettebatı İngiliz gemilerinin belirli aralıklarla denizaltılara karşı zikzak hareketi yaptıklarını fark ettiler Gece olması sebebiyle sadece Suffolk Bismarck ile radar teması sağlayabiliyordu Ancak bu zikzaklar sırasında kısa bir süre için radar menzilinden çıkıyordu Lütjens bu fırsatı değerlendirip Prinz Eugen`dan sonra kendisinin de İngiliz donamasını atlatması gerektiğine karar verdi
Suffolk`un beklenilen manevrasına başlayıp radar temasını kaybettiği an Lütjens sancak yönünde (bu durumda batı) 90 derecelik ani bir dönüş emretti İngiliz filosu güney güneydoğu doğrultusundaki rotalarına zikzak hareketlerini bitirip döndüklerinde Bismarck`ı yerinde bulamadılar, manevra işe yaramış Bismarck batı yönünde son sürat mesafeyi açıyordu Bismarck`a konsantre olan ingilizler henüz Prinz Eugen`ın kaçtığından bile haberdar değillerdi Akşam üzeri Amiral Tovey uçaklarının mesafesine giren Bismarck`a bir hava akını düzenlemeye karar verdi Victorious`dan 8 Swordfish ve 5 Fulmar havalandı
Saat 23:30` da Swordfishler Bismarck`a ulaştı ve bir torpido isabeti kaydettiler Sancak tarafından gerçekleşen bu isabet gemide ciddi bir hasara yol açmadıysa da Kurt Kirchberg`in ölümü ile gemi ilk kaybını vermiş oldu Saldırıyı düzenleyen uçaklardan ise sadece iki Fulmar yakıtları bittiği için dönemedi
Saldırı sonucu hasar gören Bismarck bazı tamiratları gerçekleştirebilmek için hızını 27 knot`dan 16 knot`a düşürdü Aranın gittikçe azalması sonucu
Saat 01:31`de Prince of Wales 15000 metreden iki salvo yolladı Bismack`da iki salvo ile karşılık verdiyse de görüş şartlarının kötülüğü nedeniyle hiçbir isabet kaydedilemedi




Fairey Swordfish II


Gece boyunca Bismack`ın mürettebatı İngiliz gemilerinin belirli aralıklarla denizaltılara karşı zikzak hareketi yaptıklarını fark ettiler Gece olması sebebiyle sadece Suffolk Bismarck ile radar teması sağlayabiliyordu Ancak bu zikzaklar sırasında kısa bir süre için radar menzilinden çıkıyordu Lütjens bu fırsatı değerlendirip Prinz Eugen`dan sonra kendisinin de İngiliz donamasını atlatması gerektiğine karar verdi
Suffolk`un beklenilen manevrasına başlayıp radar temasını kaybettiği an Lütjens sancak yönünde (bu durumda batı) 90 derecelik ani bir dönüş emretti İngiliz filosu güney güneydoğu doğrultusundaki rotalarına zikzak hareketlerini bitirip döndüklerinde Bismarck`ı yerinde bulamadılar, manevra işe yaramış Bismarck batı yönünde son sürat mesafeyi açıyordu Bismarck`a konsantre olan ingilizler henüz Prinz Eugen`ın kaçtığından bile haberdar değillerdi Bismarck`ı son gördükleri noktaya ulaşan ingiliz gemileri onu araştırmak için üçe ayrıldılar Norfolk batı yönünde, Suffolk güney batı, Prince of Wales ise güney güneybatı yönünde ilerledi Bu sırada ise Bismarck kuzey yönüne dönmüş ve bir süre bu yönde ilerledikten sonra geniş bir yarım daire çizerek ingiliz gemilerinin arkasından dolaşıp güney batı yönünde 130 derece istikametinde St Nazaire`e ilerlemekteydi Artık Bismarck peşindeki gemilerden kurtulmuştur
Bismarck`ın izini kaybeden İngilizler arasında Bismarck`ın gittiği yön hakkında bir çok spekülasyon mevcuttur Acaba ağır yara alıp Norveç`e geri mi dönüyordu veya çok hafif yaralandığından Atlantik`teki konvoyların peşine mi düşmüştü Belki de bir tamirat gemisi ile denizde buluşup tamirat işlerini denizde halledecek veya Fransız limanlarına gidecekti İngilizlerin bütün bu olasılıklara göre her noktayı tutacak sayıda gemisi mevcut olmadığından sadece en muhtemel senaryolara gemilerini sevk etmek zorundaydılar
Amiral Tovey güney batı yönündeki ilerleyişine devam ederken Prince of Wales güney istikametindeki ilerleyişini sürdürdü Aynı zamanda Görev gücü H İspanya kıyılarından kuzeye doğru son hız ilerlemekteydi İngiliz donanmasının diğer birimleri de denizdeki arama çalışmalarına katılıyordu 25 Mayıs sabahı Victorious`un uçakları kuzey batı yönünde tarama yaptılarsa da hiçbir sonuç elde edemediler Ayrıca Swordfishlerden biriside geri dönmedi
Bismarck hala Suffolk`un radar sinyallerini alıyordu ancak bu sinyaller mesafe nedeniyle yansıyıp geri dönemediğinden Suffolk Bismarck`ı göremiyordu Bu durumdan habersiz olan Lütjens o sabah Alman Yüksek Deniz Komutanlığı`na uzun bir telsiz mesajı gönderdi Mesajda geçtiğimiz gün yaşanan Hood ve Prince of Wales ile yaşanan temasın ayrıntıları ve alınan hasarın boyutu ile St Nazaire`e doğru yol almakta olduğu belirtiliyordu Aynı zamanda İngiliz radarlarının etkinliğinden de bahsetti
Suffolk`dan geçen geceden beri Bismarck ile ilgili hiçbir temas mesajı almamış olan Alman Deniz Yüksek Komutanlığı ise Bismarck`ın izini kaybettirdiğini fark ettiklerinden hemen Lütjens`e telsiz sessizliği emrettiler Lütjens`in telsiz mesajını bir çok noktadan yakalayan İngilizler her ne kadar Bismarck`ın yerini tam olarak tespit edemedilerse de teması kaybettikleri yer ile Bismarck`ın şu anki tahmini bulunduğu bölge arasında bir çizgi çekinde Fransız kıyılarına doğru yol aldığını tespit ettiler Bu noktada ingiliz amiralliği gene büyük bir hata yaparak Bismarck ın yerini yanlış hesapladıysada daha sonra hatalarını düzeltip muhtemel yönünü tekrar doğru hesaplayıp savaşgemilerini doğru yönlerndirdiler Bundan sonra İngilizler bütün arama faaliyetlerini o yönde yoğunlaştırdılar
25 Mayıs günü Bismarck yakıtını daha ekonomik kullanmak için hızını 28 knot`dan 20 knot`a düşürdü Bu sayede bir miktar tamirat çalışması da yapabildilerse de bunun ciddi bir etkisi olmadı26 Mayıs sabahı
Saat 03:00`da iki Katalina keşif uçağı Kuzey İrlanda`da ki üslerinden havalanarak arama faaliyetlerine başladılar
Saat 10:30 sularında Katalinalardan birisi Bismarck`ın izini bulmayı başardı Alçalıp yakından gözlem yapmaya çalışırken Bismarck`ın uçaksavarlarının ateşi ile bunun bir düşman gemisi olduğu kesinlik kazanmış oldu ve telsizle konumu hemen bildirildi Yaklaşık bir saat sonra da Ark Royal`dan havalanmış olan bir Swordfish Bismarck ile görsel temas kurmayı başardı 31 saati geçen bir süre sonunda artık Bismarck`ın yeri İngilizler tarafından yeniden biliniyordu Kısa bir süre sonra Sheffield`da Bismarck ile teması sağladı Artık yeri belli olan Bismarck`ın üstüne İngiliz donanmasının elindeki mümkün olan bütün kaynaklarla gitmesi sadece bir zaman meselesi idi
Bismarck`ı durdurmak ya da en azından yavaşlatmak için İngilizlerin tek şansları kalmıştı, o da uçaklar ile isabet kaydetmek Bu görevde menzil içinde olan tek uçak gemisi Ark Royal`a düşüyordu
Saat 14:50`de 15 Swordfish Bismarck`ın bilinen son konumuna doğru yola çıktılar Ancak bu uçaklar yola çıktığı sırada hala Sheffield`ın Bismarck`ı izlemekte olduğu ile ilgili mesaj Ark Royal`da deşifre edilememiş olduğundan pilotlar bölgede sadece Bismarck`ın olduğunu zannediyorlardı
Saat 15:40`da Swordfishler Bismarck zannettikleri Sheffield ile görsel teması kurdular ve saldırıya geçtiler Bir hafif kruvazör olan Sheffield`ın Bismarck olmadığını anladıkları ana kadar geçen sürede zaten 11 tanesi torpillerini bırakmışsa da hiçbiri isabet kaydedemedi Saat
Saat 17:00`da hepsi Ark Royal`a geri dönmüşlerdi
Saat 17:40`da Sheffield tekrar Bismarck ile temas kurmayı başardı ve izlemeye aldı
Norveç`te yakıt depolarını doldurmamış ve Prince of Wales`in kaydettiği isabet sonucu yüksek oranda yakıt kaybetmiş olan Bismarck St Nazaire`e ulaşabilmek için hızını 20 knot ile sınırlamak zorunda kaldı Şayet bu iki durumdan birisi olmamış olsa idi Luftwaffe`nin koruması altına girmiş olacaktı
Ark Royal`da ise İngilizler sadece son bir şanslarının kaldığının farkındaydılar
Saat 19:15`de 15 Swordfish tekrar havalandı
Saat 20:47`de Swordfishler Bismarck`a saldırıya geçtiler İlk isabet ciddi bir hasara yol açmadıysa da ikicisi gemi manevra yaptığı sırada dümeni 12 derece iskele tarafına dönük iken vurdu ve kilitlenmesine yol açtı Bu Aşil`in topuğundan vurulması şeklinde imkansızın gerçekleşmesi idi Geminin başka herhangi bir yerinden alacağı torpido yarası ciddi bir hasar veremeyeceğinden yoluna devam etmesine engel olamazdı
Saldırı biter bitmez hemen dalgıçlar durumu düzeltmek için indirilmek istendiyse de çok dalgalı olan Atlantiğin suları buna müsaade etmedi Dümenin patlatılıp sadece pervanelerle yön tayini ise patlatma işlemi sırasında pervanelerinde hasar görmesi ihtimalinin yüksekliği nedeniyle kabul görmedi
Bismarck`ın daire çizmeye başlaması sonucu Sheffield ile olan mesafesi kapandı ve Bismarck 6 salvosunu Sheffield`ın üzerine yolladı Bunların hiçbiri isabet kaydetmediyse de geminin çok yakınında oluşan su sütunlarının etkisi ile geminin radarı bozuldu, 12 denizci yaralandı ve bunlardan üçü daha sonra öldü
4 Filotillaya bağlı destroyerler Cossack, Maori, Zulu, Sikh ve Piorun saat 22:38`de Bismarck ile temas kurup saldırıya geçtiler Ancak Bismarck`ın açtığı yoğun ateş sebebiyle bir süre sonra geri çekilmek zorunda kaldıla
Saat 23:42`de su sütunları yüzünden Cosssack`ın antenleri kırıldı Gece boyunca destroyerler bir çekilip bir saldırdılar
Saat 07:00 itibariyle Bismarck üzerine 16 torpido yollanmıştı
Sabah Bismarck üzerinde sinirler gerilmeye başlamıştı zira artık ağır su üstü gemileri ile temasın bir an meselsi olduğu biliniyordu Bismarck rüzgara karşı 7 knot hızla kabarmış denizde (30-40 knot hızında rüzgar vardı) ilerlemekteydi
Saat 08:43`de King George V ve Rodney Bismarck ile ilk teması kurdular
Saat 08:47`de Rodney 20000 metreden ilk ateşi açtı Bir dakika sonra Rodney`de ateşe katıldı Bismarck ön taretleri Anton ve Bruno ile 08:49`da Rodney`e cevap verdi
Saat 08:54`de Norfolk`da savaşa katıldı
Saat 08:58`de Rodney`in ikincil bataryaları da savaşa katıldı
Saat 09:02 itibari ile defalarca isabet alan Bismarck`ın ön batarya mesafe tespit cihazları artık çalışmaz halde idi
Saat 09:04`de Dorsetshire`da savaşa katıldı Bismarck tek başına, manevra yapamaz bir durumda saatte sadece 7 knot hızla seyrettiği halde 2 zırhlı ve 2 ağır kruvazöre karşı sonu belli olan bir mücadeleye devam ediyordu
Bismarck`ın ön ateş kontrol sistemleri devre dışı kaldığından ateş kontrolü arka kumanda postalarına geçti Oradan ateşi yönlendiren 4Topçu Subayı Teğmen Müllenheim Rechberg King George V üzerine dört salvo yönlendirdi
Saat 09:13`de mesafe atışlarla tam tespit edildiği sırada kumanda postasına gelen bir isabet sonucu orası da devre dışı kaldı Bu saatten sonra arka bataryalar kendi olanakları ile ateşe devam ettiler
Bismarck`a yeterince yaklaşmış olan Rodney Bismarck`a 6 torpido yolladı ama sabit rotada giden Bismarck`a bir tane isabet ettirmeyi başaramadı
Saat 09:21`de Dora bataryasının kendi cephanelerinden birisinin içeride patlaması sonucu devre dışı kalması ile sadece Caesar sağlam durumdaydı
İnanılmaz bir şekilde yüksek oranda tahrip olmuş olan Anton ve Bruno bataryaları saat 09:27`de son bir kez ateş ettiler ve sustular
Saat 09:31`de ise Caesar son bir kez ateş etti ve o da sustu
Artık sadece birkaç tane ikincil batarya ateş edebilir durumdaydı Bismarck`ın savaşma kapasitesinin neredeyse tamamen yok olduğunu fark eden İngilizler iyice yakınına sokuldular Rodney 2500 metre mesafeye kadar yanaşıp 406 cm lik *****ları ile Bismarck`ı dövmeye başladı Atışlardan birisi Bruno taretinin tamamen havaya uçmasına yol açtı
Saat 09:56`da Rodney 2700 metreden iki torpido daha yolladı ve birisi isabet etti
Bu mesafeden ıska geçmek neredeyse imkansız olduğundan İngiliz topları sürekli olarak Bismarck`a isabet kaydediyorlar her saniye değişik bir yerinde değişik kalibrede bir top patlıyordu
Saat 10:00`da Norfolk 3600 metreden 4 torpido ateşledi ve biri isabet etti Bu sırada gemiyi boşaltma emri verildi ve Kazan dairelerinde imha mekanizmaları çalıştırılıp patlatıldı
Saat 10:15`de Ark Royal`dan kalkan Swordfishler gökyüzünde belirdiler İlk başta bunları alman uçakları sanan King George V üstlerine ateş açtı ancak şans eseri hiçbir isabet kaydedemedi
Saat 10:16`da Rodney ateşi kesip savaştan çekildi Artık Bismarck`ın güvertesi tanınmayacak durumdaydı Her tarafı paramparça olmuştu ama aldığı yüzlerce isabete rağmen hala yüzüyordu Ateşin hafiflemesi ile hiçbir savaş kapasitesi kalmayan geminin mürettebatı suya atlamaya başladı
Saat 10:20`de Dorsetshire güvertesinden insanların atladığı ve ateş etmeyen gemiye iyice yaklaşarak iki torpido daha gönderdi ve ikiside isabet etti 10:36`da bir torpido daha gönderdi ve o da vurdu
İskele tarafına doğru yatmış olan Bismarck`ın üst güvertesine kadar su yükselmişti
Saat 10:39`da 48 derece 10 dakika Kuzey enlemi, 16 derece 12 dakika batı boylamında Bismarck battı
Yaklaşık iki saat süren bu savaş sırasında Bismarck inanılmaz bir dayanıklılık örneği göstermiştir Dünya tarihinde hiçbir geminin gösterememiş olduğu bir dayanıklılık örneği sergileyerek her çap ve kalibreden yüzlerce isabet aldığı halde batmamıştır Hood`un sadece 3 isabette battığı düşünülecek olursa bu durum çok daha net bir şekilde ortaya çıkar Ve gemiyi en sonunda ingilizler değil, kendi mürettebatı, GEMİNİN iNGİLİZLERİN eline geçmemesi için batırmıştır
Savaş boyunca Bismarck üzerine 2876 top mermisi gönderilmişti, bunlar ;

Rodney`den 380 adet 406 cm
King George V`den 339 adet 356 cm
Norfolk`dan 527 adet 203 cm
Dorsetshire`dan 254 adet 203 cm
Rodney`den 716 adet 152 cm
King George V`den 660 adet 133 cm





Kurtulan mürettabat HMS Dorsetshire'a halatlar ile tırmanırken


Bu derece yoğun bir ateş sebebiyle hiçbir zaman tam olarak kaç tanesinin isabet ettiği bilinemeyecektir Ancak büyük bir kısmı çok yakında ateş ettiğinden 500`ün üzerinde isabet aldığı tahmin edilmektedir Ayrıca bir çok torpido yarası almıştır
Gemi batmadan önce 800 civarında mürettebatın gemiyi terk etmeyi başardığı tahmin edilmektedir Denize atlayan bu askerleri toplama görevi Dorsetshire ve Maori`ye verildi Denize atılan halatlar ile Dorsetshire 86, Maori 25 kişiyi topladı Bu sırada Dorsetshire`ın kaptanı Benjamin Martin bölgede denizaltılar bulunabileceğini iddia ederek bir anda kendisine verilen kazazedeleri toplama görevini durdurarak bölgeden ayrıldı Dorsetshire`ın ani bir şekilde hızlanıp uzaklaşması üzerine Maori`de onu takip etti
İlerleyen saatlerde U-74 3, ertesi gün hava gözlem gemisi Sachsenwald 2 denizciyi daha kurtardı Bunlar, Otto Maus ve Walter Lorenzen Bismarck`tan kurtarılan son kişiler oldu
Bismarck`ın batışı ve İngilizlerin kazazedeleri denizde bırakıp gittiğinin öğrenilmesinden sonra İspanyollar Canarias ağır kruvazörünü bölgeye arama kurtarma çalışmalarına katılmak üzere gönderdiler 30 Mayıs günü sadece iki ceset bulmayı başarabildiler Onlar Walter Grasczak ve Heinrich Neuschwander`dı Askeri törenle denize verildiler2249 kişilik mürettebattan sadece 115 kişi hayatta kalmıştır

Kaynak : Wikipedia