Yahudi Bağdat Arapçası

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-20-2012

Musevi dilleri

Afro-Asyatik

İbraniceler:

İbranice

Samarit İbranicesi

Yemen İbranicesi

Aramiceler:

Hulaula

Lişan Didan

Lişana Deni

Lişanid Noşan

Yahudi Aramicesi

Arapçalar:

Yahudi Arapçası

Yahudi Bağdat Arapçası

Yahudi Fas Arapçası

Yahudi Irak Arapçası

Yahudi Trablus Arapçası

Yahudi Tunus Arapçası

Yahudi Yemen Arapçası

Diğer:

Kayla

Yahudi Berbericesi

Hint-Avrupa

Cermen:

Yeşiviş

Yidiş

Yingliş

Roman:

İtalkian

Katalanik

Ladino (Haketia)

Lusitanik

Şuadit

Yahudi Aragoncası

Yahudi Latincesi

Zarfatik

Hint-İran:

Buhori

Cuhuri

Cidi

Diğer:

Knaanik

Yevanik

Türk

Karayca

Kırımçakça

Diğer

Kartveli:

Gruzinik

Dravid:

Yahudi Malayalamı Yahudilik Portalı

Bağdat Yahudi Arapçası Bağdat ve diğer Güney Irak'taki şehirlerde Yahudilerin konuştuğu Arapça lehçesidir

Bu lehçe Musul ve Anah gibi Kuzey Irak'taki Yahudilerin konuştukları Arap lehçelerinden farklıdır

Bağdat ve Kuzey lehçeleri Yahudi Irak Arapçası'nın alt kolu olarak görülebilir

Bağdat Yahudi Arapçası, Müslümanların konuştuğu Bağdat Arapçası'ndan çok Kuzey Irak Arapçasına hatta Suriye Arapçasına benzer

Müslümanlarınki gilit (Türkçe: "Dedim") lehçesi ve diğerleri keltu (qeltu) lehçesi olarak sınıflandırılır

Keltunun eski Mezopotamya Arapçasından, gilitin de Bedevi Arapçasından geldiği düşünülür

Olası başka bir etken ise Irak'ta 1258'deki Moğol kontrolünden sonra Yahudilerin Musul ve Halep'ten gelmiş olmasıdır

Müslümanlarla Müslüman lehçesiyle konuşan Yahudiler, cemaatlerinde ve evde Yahudi Bağdat Arapçasıyla konuşurlardı

18

yy ila 20

yy arasında Mumbai, Kalküta, Singapur, Hong Kong, Manchester'da kurulan cemaatlerle bu lehçe dünyanın farklı yerlerinde konuşulmaya başlandı

Yahudilerin Irak'tan İsrail'e göçüyle bu dilin ana merkezi İsrail haline geldi

Bağdat Yahudi Arapçası'nı kusursuz olarak konuşabilenler genelde yaşlı nesillerdir ve bu yaşlı neslin bu dili anadil olarak konuşan son nesil olduğuna inanılır

İbrani alfabesi kullanılan bu dilde birçok dini eser ve tercümeler yazılmıştır

Kaynak : Wikipedia

08-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yahudi Bağdat Arapçası Musevi dilleri Afro-Asyatik İbraniceler: İbranice Samarit İbranicesi Yemen İbranicesi Aramiceler: Hulaula Lişan Didan Lişana Deni Lişanid Noşan Yahudi Aramicesi Arapçalar: Yahudi Arapçası Yahudi Bağdat Arapçası Yahudi Fas Arapçası Yahudi Irak Arapçası Yahudi Trablus Arapçası Yahudi Tunus Arapçası Yahudi Yemen Arapçası Diğer: Kayla Yahudi Berbericesi Hint-Avrupa Cermen: Yeşiviş Yidiş Yingliş Roman: İtalkian Katalanik Ladino (Haketia) Lusitanik Şuadit Yahudi Aragoncası Yahudi Latincesi Zarfatik Hint-İran: Buhori Cuhuri Cidi Diğer: Knaanik Yevanik Türk Karayca Kırımçakça Diğer Kartveli: Gruzinik Dravid: Yahudi Malayalamı Yahudilik Portalı Bağdat Yahudi Arapçası Bağdat ve diğer Güney Irak'taki şehirlerde Yahudilerin konuştuğu Arapça lehçesidir Bu lehçe Musul ve Anah gibi Kuzey Irak'taki Yahudilerin konuştukları Arap lehçelerinden farklıdır Bağdat ve Kuzey lehçeleri Yahudi Irak Arapçası'nın alt kolu olarak görülebilir Bağdat Yahudi Arapçası, Müslümanların konuştuğu Bağdat Arapçası'ndan çok Kuzey Irak Arapçasına hatta Suriye Arapçasına benzer Müslümanlarınki gilit (Türkçe: "Dedim") lehçesi ve diğerleri keltu (qeltu) lehçesi olarak sınıflandırılır Keltunun eski Mezopotamya Arapçasından, gilitin de Bedevi Arapçasından geldiği düşünülür Olası başka bir etken ise Irak'ta 1258'deki Moğol kontrolünden sonra Yahudilerin Musul ve Halep'ten gelmiş olmasıdır Müslümanlarla Müslüman lehçesiyle konuşan Yahudiler, cemaatlerinde ve evde Yahudi Bağdat Arapçasıyla konuşurlardı 18yy ila 20yy arasında Mumbai, Kalküta, Singapur, Hong Kong, Manchester'da kurulan cemaatlerle bu lehçe dünyanın farklı yerlerinde konuşulmaya başlandı Yahudilerin Irak'tan İsrail'e göçüyle bu dilin ana merkezi İsrail haline geldi Bağdat Yahudi Arapçası'nı kusursuz olarak konuşabilenler genelde yaşlı nesillerdir ve bu yaşlı neslin bu dili anadil olarak konuşan son nesil olduğuna inanılır İbrani alfabesi kullanılan bu dilde birçok dini eser ve tercümeler yazılmıştır Kaynak : Wikipedia