Papirüs (Cyperus Papyrus)

Papirüs (Alm Papyruss, Fr Papyrus, İng Papyrus, Rusça папирус, İsp papiro, İt Papiro), bataklık kıyılarında yetişen, 2-3 metre boylarında, kamışa benzeyen, çok yıllık bir otsu bitkidir Bitkinin gövdeleri üç köşeli, sert ve düğüm (nod)leri yoktur Çiçekler, küçük başaklar hâlinde olup; bunlar da şemşiyeye benzer durumlar yaparlar Çiçekleri 6 parça ve kıl gibi incedir Koyuu yeşil olan papirus, bir yıl boyunca yapraklarını dökmeyen bir bitkidir Eğik yaprakları, gövdenin ucundaki püsküllü kısımda bulunur

Papirüs, çok eskiden beri Mısır'da Nil kıyısında tarımı yapılmış olan bir bitkidir Ancak bugün Aşağı Mısır'da bu bitki, hemen hemen hiç kalmamıştır Yukarı Mısır ve Habeşiştan (Etiyopya)'da yer yer görülmektedir[1]

Eski Mısırlılar'ın yelken, bez, hasır ve yazı kağıdı olarak kullandıkları papirüs; onlardan Yunanlılar'a, daha sonra Romalılar'a intikal etti ve MS 3 yüzyılda yerini parşömen alıncaya dek kullanımı sürdürüldü

Yunanca papirüs kelimesi Kıptice'den ödünç alınmış ve neredeyse tüm batı dillerine girmiştir

İngilizce paper “kâğıt” ve Türk argosunda “para” anlamına gelen “papel” kelimelerinin de orijini bu kelime olmalıdır[2]

Kullanıldığı Yerler
Papirüs,eski Mısırlılar için önemli bir bitkiydi Gıda olarak kullanıldığı gibi; yapraklarından da hasır, sepet imal ediliyordu

Papirüs, kağıt üretiminde de kullanılırdı Bunun için, sapların tabakaları hafif hafif dövmeyle ayrılır, sonra da bunları 5-6 cm boyunda şeritler hâlinde keserek uç uca ve yan yana yapıştırılarak sayfalar halinde tabakalar yaparlardı Bu tabakalar, perdahlanır; böceklerin yememesi için üzerine sedir yağı sürülürdü Bu tabakaların üzerine kamış kullanarak mangal kömürü, sübye ve başka maddelerden meydana gelen mürekkeple yazı yazarlardı Yapılması, parşömenden çok daha ucuza mâl olduğu ve uzun zaman muhafaza edilebildiği için; papirüs, edebî yazışmalardan resmî yazışmalara kadar çeşitli alanlarda kullanılmıştır

Bu papirüs sayfaları, günümüze kadar saklanmış olup çok önemli tarihî belgelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur[1]

Sitemizdeki Papirüsler
Anana Papirüsü
Ani Papirüsü
Bodmer Papirüsü (yapım aşamasında)
Brugsch Papirüsü (yapım aşamasında)
Chester Beatty Papirüsü (yapım aşamasında)
Ebers Papirüsü
Edwin Smith Papirüsü
Egerton Papirüsü (yapım aşamasında)
Golenişev Papirüsü (yapım aşamasında)
I Anastasi Papirüsü (yapım aşamasında)
Ipuwer Papirüsü (yapım aşamasında)
John Rylands Papirüsü (yapım aşamasında)
Kahoun Papirüsü (yapım aşamasında)
Moscow Papirüsü (yapım aşamasında)
Naş Papirüsü (yapım aşamasında)
Orbiney Papirüsü (yapım aşamasında)
Oxyrhyncus Papirüsü (yapım aşamasında)
Rhind Papirüsü (Papyrus Rhind)
Strassburg Koptik Papirüsü (yapım aşamasında)
Torino Papirüsü (yapım aşamasında)
Turin Koptik Papirüsü (yapım aşamasında)
Westcar Papirüsü (yapım aşamasında)

Kaynaklar
[1] Yeni Rehber Ansiklopedisi, "Papirüs" maddesi, cilt 16, sayfa 179
[2] trwikipediaorg/wiki/Papirüs