Hemşinliler Tarih

Tarih




Pokut yaylası, Çamlıhemşin, Rize Hemşinliler oldukça yüksek rakımlı yaylalarda yaz mevsimini geçirmektedirler


Bryer'e göre 15 yüzyılda İslam'ın etkisine girmiş ve 18 yüzyılda topluca müslüman olmuş, Hristiyan kalmayı tercih edenler ise başta Trabzon olmak üzere diğer Karadeniz kentlerine dağılmışlardır[11] Edwards, Hemşinlilerin MS 8 yüzyılın ikinci yarısında, prens Hamam Amatuni öncülüğünde bölgeye yerleştiği, Xaçikyan göçmenlerin Ararat bölgesindeki Kotayk ve Aragatsotn'dan olduğu, R Benninghaus ise 11 yüzyılın ikinci yarısında, Ani şehrinden bölgeye göç olduğunu belirtmektedir [12]
Grup kimliği
Bugün birkaç yerleşim biriminde yaşayan Hemşinliler Doğu Karadenizin en eski halklarından biridir Gelenekleri Ve kültürlerini sürdürmede oldukça inatçı olan Hemşinliler Çokta büyük bir grup olmamalarına rağmen Karadenizde büyük bir hatırı sayılır üne sahiplerdir Asabi, sinirli olup cana yakın tavırlarıylada öne çıkarlar
Türkiye Hemşinlilerinin her iki bölümü'de grup kimliğine sahip olmakla birlikte Ermeni kültür ve kimliğiyle ilişkilendirilmekten rahatsız olmaktadır Yöre halkıyla yapılan bir görüşmede kaydedilen aşağıdaki görüler, bu durumun bir örneğidir:
"Ermeni hem dinsiz, hem kötü insan olur Ermeni olup da dinden mi çıkayım, Ermeniler' in mezarları kıbleye dönük değil ama bizim en eski mezarlarımız kıbleye dönük, biz eskiden beri Müslümanız" [13]
Batı grubu genelde doğu grubunu da dışlama eğilimindedir Yine bir görüşmede aşağıdaki görüşler kaydedilmiştir:
"Dini Müslüman, dili Türkçe, Hemşinli gibi yiyip, içen, yaşayan, köyde de, gurbette de ocağını tüttüren Hemşinli'dir Hemşinliler çalışkan atik, keskin olur" [14] Hemşinliler kendilerini kesinlikle Rizeli olarak tanımlamamakta gerek batı gerekse doğu grubunun komşuları Lazlarla da arası iyi olmayıp sosyal açıdan izole bir hayat sürmektedirler:
"Kaynak kişilerin hiçbiri doğrudan "Rizeliyim" yanıtını vermiyor Ancak üstelendiğinde â??Rize'nin, Pazar ilçesinin köyündenim' yanıtı alınabiliyor Bu yöre insanı kendini Rizeli kabul etmiyor, ilden kendini tamamiyle soyutlamış görünüyor Ciddi sağlık problemi olmadıkça halk Rize'ye gitmiyor Yöre halkı nerelisin sorusuna Mollaveyis'liyim, Mermonat'lıyım, Çingit'liyim, Meleskur'luyum, " yanıtını verdikten sonra üstüne basa basa "Hemşinliyim', â??Bize Hemşinli derler', â??Biz Hemşinliyiz' şeklinde açıklama yapılmakta" [14]
Etimoloji
Dilbilimci Vaux, Hemşin teriminin etimolojisini Hamam "prens Hamam Amatuni" + şeni "köy" formunda olduğunu iddia etmiştir

Kaynak : Wikipedia