İ. Mustafa

I Mustafa





I Mustafa


Saltanatı
22 Kasım 1617- 26 Şubat 1618


2 Saltanatı
10 Mayıs 1622- 10 Eylül 1623


Padişahlık Sırası
15


Doğum Tarihi
Manisa, 1592


Ölüm Tarihi
İstanbul, 20 Ocak 1639


Önce
I Ahmet

II Osman


Sonra
II Osman

IV Murat


Soyu
Osmanlı Hanedanı


Babası
III Mehmed


Annesi
I Mustafa'nın annesi


Dini
İslam


I Mustafa (Arapça: Ù? Ø£) (d 1592, Manisa - ö 20 Ocak 1639, Topkapı Sarayı, İstanbul) 15 Osmanlı padişahı
Babası Sultan III Mehmed'tir Annesinin ismi bilinmemektedirOsmanlı tarihinde ilk defa padişahlığın babadan oğula geçmesi kuralını bozarak kardeşinin arkasından tahta çıkmış olan padişah olması özelliğini taşır İki ayrı defa padişahlık yapmıştır
Kösem Sultan'ın, eşi I Ahmet'i etkileyerek kayınbiraderi I Mustafa'nın hayatta kalmasını sağladığı söylenir I Ahmet öldüğünde en büyük oğlu (Mahfiruz Hadice Sultan'dan doğma) II Osman Genç Osman 13 yaşında olduğu için, hanedanın en kıdemli erkek üyesi olması bakımından, I Mustafa'nın tahta çıkarılmasına karar verildi Osmanlı Padişahları'nın on beşincisi olan I Mustafa, her şehzade gibi iyi bir eğitim gördü Sultan I Mustafa ağabeyi Sultan I Ahmed Han'ın vefatı üzerine 22 Kasım 1617'de hanedanın en yaşlı mensubu olarak tahta geçti I Mustafa devlet meseleleri ile ilgilenmediğini ifade ederek saltanatı kabul etmediyse de bu hal, devlet erkanı tarafından göz önüne alınmadı Ancak gerçekten I Mustafa devlet işleri ile ilgilenmeyip, devlet işlerini ehline teslim etmek istedi Nitekim tahta çıktıktan 96 gün sonra 26 Şubat 1618 günü tahttan indi, yerine II Osman geçti Ancak yenilik taraftarı olmayanların tahrikleri neticesinde isyan eden yeniçerilerin 19 Mayıs 1622'de II Osman'ı tahttan indirmeleri, Sultan Mustafa'nın yeniden ikinci defa tahta çıkmasına yol açtı Bu sırada sultan II Osman Han'ın veziriazam Kara Davut Paşa tarafından şehit ettirilmesi büyük karışıklıklara sebep oldu I Mustafa, Davut Paşa'yı azletti ancak isyanlar durmadı İstanbul'daki karışıklıklar ve Anadolu'da meydana gelen isyanlar, Osmanlı Devleti'nin başında devlet işlerinden anlayan ve bunu yapmak isteyen bir padişahın bulunmasını gerekli kılıyorduŞeyhülislam Yahya Efendi ve devlet erkanı, I Mustafa'nın yerine IV Murad'ın geçmesi konusunda karara vardı
I Mustafa, zayıf ve narin bir yapıya sahiptiSık sık türbe ziyaretleri yapar, çokça sadaka dağıtırdı Sarayda Kur'an-ı Kerim eğitimi alır, dn eserler okurdu I Mustafa saltanatta gözü olmadığı için tahttan sevinçle inmiş, en küçük memnuniyetsizlik göstermemiştir Bazı kaynaklarda "Deli Mustafa" olarak da geçen Sultan Mustafa, deli değildi Deliliğine delil olarak gösterilen sarayın havuzundaki balıklara altın para atması olayının arkasındaki gerçek ise başkaydı Sultan Mustafa'nın havuzdaki balıklara altın atmasının sebebi bunu, saraydaki hizmetkarlara sadaka vermenin bir yolu olarak benimsemiş olmasıydı Kısa bir süre sonra bu nedenle ulema, asker ve devlet erkanının ittifakı ile tahttan indirildi ve yerine 14 yaşındaki yeğeni ve bir önceki Sultan I Ahmet'in en büyük oğlu olan II Osman (Genç Osman) tahta geçirildi Ama 4 yıl sonra Genç Osman'ın da tahttan indirilip öldürülmesiyle bir kez daha tahta çıkarıldı
I Mustafa 15 yıl daha hüküm sürdükten sonra 10 Eylül 1623 tarihinde şeyhülislam fetvası ile tekrar tahttan indirildi Padişahın delirdiği iddiaları üzerine kendisine ulema tarafından üç soru yöneltildi: "1-Adın ne? 2-Baban kim? 3-Bugün günlerden ne?" Ulema, padişahın tepkisini deliliğe yordu ve tahttan indirilmesine onay verdi I Mustafa'nın kendi erkek çocuğu yoktu Yerine 11 yaşındaki diğer yeğeni ve Kösem Sultan'ın oğlu olan IV Murat geçirildi Sultan I Mustafa tahttan indirildikten sonra 16 yıl daha yaşadı 20 Ocak 1639 günü Topkapı Sarayı'nda vefat ettiAyasofya Camii'nde Roma döneminde vaftizhane olarak kullanılan yapıya defnedilmiştir

Kaynak : Wikipedia