![]() |
Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası Özellikleri |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası ÖzellikleriTürkiye'nin Beşeri özellikleri,Türkiye'nin Beşeri unsurları,Türkiye'nin Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası Beşeri ve Ekonomik Coğrafya; Coğrafyada inceleme alanı bakımından iki büyük anabilim dalından birisini Beşeri ve Ekonomik Coğrafya oluşturmaktadır ![]() ![]() Beşeri ve Ekonomik Coğrafya isminden de anlaşıldığı gibi Beşeri Coğrafya ve Ekonomik Coğrafya diye ikiye ayrılmaktadır ![]() Beşeri Coğrafya, bir sahadaki nüfusu, bunların dağılışını, yaş cinsiyet, faaliyet kollarına dağılımı, meskenleri, yerleşme tiplerinin ve bunlarda kullanılan malzemeleri incelemektedir ![]() Ekonomik Coğrafya ise insanların geçimini temin etmek için yaptıkları faaliyetleri (tarım, hayvancılık ve sanayi), ulaşım durumunu, madencilik faaliyetlerini incelemektedir ![]() Ülkemizdeki nüfusun sayısı ve nüfusla ilgili veriler yapılan nüfus sayımları ile elde edilir ![]() ![]() Türkiye’de ilk düzenli nüfus sayımı 1927’de, ikinci nüfus sayımı ise 1935’te yapılmıştır ![]() ![]() ![]() Türkiye'de Nüfus Sayımları Nüfusla ilgili bilgiler, genellikle nüfus sayımı sonuçlarından elde edilir ![]() ![]() Türkiye'de ilk nüfus sayımı 1927 yılında, en son nüfus sayımı ise, 1997 yılında yapılmıştır ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası Özellikleri |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası ÖzellikleriTürkiye'de Nüfus Sayımları ve Sonuçları Nüfusla ilgili bilgiler, genellikle nüfus sayımı sonuçlarından elde edilir ![]() ![]() Türkiye'de ilk nüfus sayımı 1927 yılında, en son nüfus sayımı ise, 1997 yılında yapılmıştır ![]() Yukarıdaki tablo ve grafiklerden çıkarabileceğimiz sonuçlar şunlardır: • 1927 - 1997 yılları arasında nüfus miktarı ve nüfus yoğunluğu devamlı artmıştır ![]() ![]() • Nüfus artış hızı 1940 lı yıllarda oldukça azalmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() • En fazla nüfus artış hızı 1955 - 1960 yılları arasında olmuştur ![]() Türkiye'de Nüfusun Dağılışı Türkiye'de, 1997 nüfus sayımına göre, km2 ye düşen ortalama nüfus yoğunluğu 81 kişidir ![]() ![]() Türkiye'de nüfusun farklı dağılışında etkili olan faktörler şunlardır: 1 ![]() a ![]() ![]() ![]() b ![]() ![]() ![]() c ![]() ![]() ![]() 2 ![]() a ![]() ![]() ![]() b ![]() ![]() ![]() c ![]() ![]() ![]() d ![]() ![]() e ![]() ![]() ![]() Bir ülkenin nüfus dağılımında fiziki faktörler daha etkiliyse, o ülke sanayileşmemiştir ve daha çok ta-nm ve hayvancılıkla geçimini temin etmektedir ![]() Nüfus dağılımında beşeri ve ekonomik faktörler daha çok etkiliyse, o ülke sanayileşmiş ve gelişmiş ülke demektir ![]() Türkiye Nüfus Dağılım Haritası da; En kalabalık yerlerin; Trabzon, Samsun, Zonguldak, istanbul, İzmit, Adapazarı, Bursa, İzmir, Aydın, Adana, İçel, Hatay, Ankara ve Gaziantep olduğu görülür ![]() En seyrek nüfuslu yerlerin; Sinop, Kastamonu, Artvin, Gümüşhane, Kırklareli, Çanakkale, Muğla, Kütahya, Burdur, Sivas, ve Doğu Anadolu'da Elazığ, Malatya dışındaki iller olduğu görülür ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası Özellikleri |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası ÖzellikleriTürkiye'de Göçler İnsanların, doğdukları yerden başka yerlere geçici ya da sürekli olmak üzere taşınmasına göç denir ![]() ![]() A ![]() Ülke içerisinde, nüfusun yer değiştirmesine iç göç denir ![]() ![]() ![]() İç göçler, sürekli ve mevsimlik göçler olmak üzere ikiye ayrılır ![]() 1 ![]() Ülke içerisinde yer değiştiren insanların, göç ettikleri yerlere yerleşmesiyle gerçekleşir ![]() Türkiye'de, Cumhuriyetin başlangıcından günümüze kadar, özellikle kırsal alanlardan kentlere doğru hızlı bir göç olayı görülmektedir ![]() 1927'de kent nüfusu % 24, kır nüfusu % 76 iken 1997'de bu oran kentte % 65, kırda % 35 olarak gerçekleşmiştir ![]() ![]() ![]() Türkiye'de iç göçler 1950 yılma kadar fazla etkili olmamış ve kır - kent nüfus oranlarında önemli bir değişiklik olmamıştır ![]() ![]() ![]() İç göçün nedenleri • Kırsal alanlardaki hızlı nüfus artışı • Miras yoluyla tarım alanlarının daralması ve ailelerin geçimini karşılamaması • Tarım alanlarının yetersiz gelmesi ve erozyonun artmasıyla toprağın verimsiz hale gelmesi • Tarımda makineleşmenin artması ve buna bağlı olarak tarımsal işgücünün azalması • Kırsal kesimde iş imkanlarının sınırlı olması • Ekonomik istikrarsızlık ve sosyal problemler • Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği • iklim ve yerşekıllerının olumsuz etkileri • Kentlerde sanayinin gelişmiş olmasından dolayı iş imkanlarının fazlalığı • Kentlerde eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaygınlığı Türkiye'de iç göç, kırsal kesimde nüfusun artması ve kentlerde sanayileşmeye bağlı olarak, iş bulma imkanlarının gelişmesiyle artış göstermistir ![]() ![]() Ülkemizde yüksek oranda göç veren filerin başlıcaları şunlardır: • D ![]() • G ![]() ![]() • Karadeniz'de, Zonguldak, Ereğli, Samsun çevresi dışındaki iller • İç Anadolu'da, Sivas, Yozgat, Çankırı, Kırşehir, Niğde, Nevşehir • Ege'de, Afyon, Uşak, Kütahya • Akdeniz'de, Burdur, İsparta, K ![]() • Marmara'da, Çanakkale, Kırklareli, Edime, Bilecik İç göç, özellikle Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerindeki illerde daha fazla olmaktadır ![]() Yüksek oranda göç alan şehirlerin başlıcaları şunlardır: İstanbul, Ankara, izmir, Adana, Bursa, Ş ![]() ![]() ![]() İç göçlerin sonuçları • Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizlik görülür ![]() • Yatırımlar dengesiz dağılır ![]() • Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir ![]() • Düzensiz kentleşme görülür ![]() • Sanayi tesisleri kent içinde kalır ![]() ![]() ![]() • Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik görülür ![]() • Kentlerde işsiz insanların oranı artar ![]() İç göçü önlemek için, • Tarımda sulama imkânlarını arttırmak, • Intansif tarım metodunu geliştirmek, • Besi ve ahır hayvancılığını geliştirmek ve yaygınlaştırmak, • Kırsal kesimde eğitim ve sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmak, • Tarım ve hayvancılığa bağlı sanayi kollarını kırsal alanlara yönlendirmek, • Kırsal kesimde küçük sanayi kollarını geliştirmek, vb ![]() ![]() 2 ![]() Kırsal kesimdeki bazı ailelerin büyük şehirlere, tarımın yoğun olarak yapıldığı yerlere, yaz turizminin geliştiği yerlere bir müddet çalışmak üzere göç etmeleri ile gerçekleşir ![]() Yaylaya çıkma olayı da mevsimlik göçler içerisinde yer alır ![]() ![]() • Kırsal kesimden göç edenlerin özellikleri • Genellikle genç nüfus göç etmektedir ![]() • Erkek nüfus, kadından daha fazla göç etmektedir ![]() • | Göç edenlerin çoğu sanayi ve hizmet sektöründe çalışmaktadır ![]() ![]() • Sanayileşme göçü arttırmaktadır ![]() • Kentleşme hızı sanayileşme hızından daha yüksektir ![]() • Bölgelerin toplam nüfusu ve nüfus yoğunluğu göçlerle hızla değişmektedir ![]() Türkiye'de Dış Göçler Bir ülkeden diğer bir ülkeye yapılan göçlere dış göç denir ![]() • Ekonomik nedenlerle çalışmaya gidilmesi • Tabii afetler • Savaşlar • Etnik nedenler • Sınırların değişmesi • Uluslararası anlaşmalarla sağlanan nüfus değişimi Dış göçlerin sonuçları • Göç eden ülkede nüfus artar, göç veren ülkede ise azalır ![]() • Ülkeler arasında ekonomik ilişkiler gelişir ![]() • Ülkeler arası kültürel ilişkiler gelişir ![]() Dış göçler ve Türkiye Ülkemize 1923 - 1989 yılları arasında çoğu Balkan ülkelerinden olmak üzere 2,2 milyon göç olmuştur ![]() ![]() 1950'den sonra, başta Almanya olmak üzere yurt dışına işçi gitmeye başlamıştır ![]() ![]() ![]() ![]() Türkiye'den yurt dışına göç sonucunda; • Ülkemize giren işçi dövizi artmıştır ![]() • Ülke turizminin gelişmesini sağlamıştır ![]() • Türk ticaretinin yaklaşık % 20 sine kaynak oluşturmuştur ![]() • Artan nüfusun işsizlik sorununa kısmen çözüm bulunmuştur ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası Özellikleri |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Türkiye'nin Beşeri Coğrafyası ÖzellikleriTürkiye'de Yerleşme İnsanların, çok farklı türdeki konutlarda, yaşamlarını toplu ya da dağınık şekilde sürdürmelerine yerleşme denir ![]() Yerleşmeyi etkileyen faktörler 1 ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() 4 ![]() ![]() ![]() ![]() Türkiye'de Kırsal Yerleşme Ülkemizde, nüfusu 10 ![]() ![]() Kır yerleşmeleri, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin birlikte yapıldığı ya da ön plana çıktığı yerleşmelerdir ![]() Kırsal yerleşmelerin bazılarında yerleşik hayat tarzı (köy gibi), bazılarında konar - göçerlik veya yaylacılık gibi yarı yerleşik tarz görülür ![]() Ülkemizde 1980 nüfus sayımına göre, 35 bin civarında köy yerleşmesi vardır ![]() Kırsal kesimde yerleşmeler toplu ve dağınık olmak üzere ikiye ayrılır ![]() Toplu Yerleşme: Evlerin birbirine yakın olduğu yerleşme biçimidir ![]() ![]() Türkiye'de İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde su kaynakları az olduğu için toplu yerleşmeler fazladır ![]() Dağınık Yerleşme: Suyun (yağışların) bol olduğu yerlerde, arızalı ve eğimli bölgelerde, evlerin birbirinden uzak olduğu bahçeler içerisinde insanlar dağınık olarak yerleşmişlerdir ![]() Türkiye'de Karadeniz Bölgesi, dağınık yerleşmenin en yaygın olarak görüldüğü yerdir ![]() ![]() Kırsal yerleşme çeşitleri a ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b ![]() Kırsal meskenlerin yapımında kullanılan malzemeler doğal çevre ile yakından ilişkilidir ![]() ![]() ![]() ![]() • Taş meskenler: Köylerimizde çok rastlananmesken tiplerinden biri olup, daha çok Akdeniz, Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde rastlanır ![]() • Ahşap meskenler: Ahşap köy meskenlerinin en yoğun olduğu yerler ormanlık yörelerimizdir ![]() ![]() • Kerpiç meskenler: Ülkemizde İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak görülür ![]() Dünya genelinde de, kırsal kesimde kullanılan malzemeler, doğal çevre ve iklim ile çok yakından ilişkilidir ![]() ![]() Türkiye'de Kentsel Yerleşme Türkiye'de, nüfusu 10 ![]() ![]() 1935'e kadar nüfusun % 80'i köylerde otururken, kent nüfusu % 20'sini oluşturuyordu ![]() 1997 yılında yapılan sayım sonuçlarına göre, ise nüfusun % 65'i kentlerde % 35'i kırsal kesimde toplanmıştır ![]() ![]() Türkiye'de kentleşme hızı sanayileşme hızından daha yüksektir ![]() ![]() 1997 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre, kentleşme oranının en yüksek olduğu bölge Marmara'dır ![]() ![]() ![]() ![]() Şehirler fonksiyonlarına göre şu gruplara ayrılır: 1 ![]() Şehrin kurulması, gelişmesi ve halen devam etmesinde tarım faaliyetleri etkilidir ![]() ![]() 2 ![]() Genellikle ulaşım yolları üzerinde bulunan bu şehirlerde iç ve dış ticaret canlıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() İthal ve ihraç ürünlerimizin deniz yoluyla geldiği limanlara sahip şehirlerdir ![]() ![]() ![]() 4 ![]() Kentlerin hızlı büyümesinde en etkili olan faktördür ![]() ![]() ![]() 5 ![]() Ankara ve Diyarbakır gibi iller idari şehirler hüviyetindedir ![]() ![]() ![]() 6 ![]() Gelirlerinin önemli bir bölümünü turizmden karşılayan şehirlerdir, istanbul, İzmir, Antalya, Alanya, Kuşadası, Marmaris, Bodrum, Nevşehir, Göreme, Fethiye, Bursa turizm şehirlerine en iyi örnektir ![]() Turizm şehirlerinde, nüfus yıl boyunca sabit olmayıp, mevsimler arasında büyük değişmeler görülebilir ![]() 7 ![]() Zonguldak, Soma, Tavşanlı, Elbistan, Batman, Seydişehir gibi merkezler örnek verilebilir ![]() ![]() Türkiye'de Kentsel Yerleşmenin Sorunları Türkiye'de özellikle 1950'li yıllardan sonra hızla şehirleşme başlamış, bu şehirleşme beraberinde birçok sorun getirmiştir ![]() ![]() ![]() 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() ![]() 4 ![]() ![]() ![]() ![]() 5 ![]() ![]() ![]() ![]() 6 ![]() ![]() ![]() ![]() 7 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() cografya ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|