Amazon Nehri - Amazon Nehrinin Özellikleri

Amazon Nehri - Amazon Nehrinin Özellikleri

Amazon Nehrinin Özellikleri

Dünyanın en geniş sulama havzasına sahip olan ırmağı Amazon Irmağıdır

Uzunluk bakımından Nilin ardından ikinci sırada gelen Amazon, Güney Amerikayı doğu-batı doğrultusunda boydan boya keser

Büyük Okyanusun 160 kilometre doğusunda Perudaki And Dağlarından kaynağını alan ırmak, Brezilya boyunca 6400 kilometre ilerleyerek Atlas Okyanusuna dökülür

Amazonun bilinen 1000den fazla kolu bulunmaktadır Bunlardan en uzunu Madeiranın boyu 3200 kilometreden fazladır

Amazon tüm dünyadaki akarsuların taşıdığı suyun yaklaşık %25ine sahiptir 240 kilometre genişliğindeki ağzından okyanusa her saniye 200 bin ton su dökülür

3000e yakın balık türüne ev sahipliği yapan Amazon Irmağında yılanbalığı, yayın gibi balıkların yanı sıra pirana gibi vahşi balıklar da yaşar

Amazon Nehri Hakkında - Amazon Nehrinin Özellikleri - Amazon Nehri İle İlgili Bilgi



Güney Amerika’da And Dağlarından doğup, Atlas Okyanusuna dökülen 6275 km uzunluğunda büyük bir nehir Havzası 5318100 kilometrekaredir Havzasının genişliği ve suyunun çokluğu bakımından dünya nehirlerinin birincisi, uzunluğu bakımından ise ikincisidir
Güney Amerika'da yer alan Amazon Nehri Nil Nehri ile birlikte dünyanın en uzun nehirlerinden biridir Büyük Okyanusa 160 km mesafede,Peru'daki And Dağlarının doruklarından doğarak doğuya doğru bir seyir izleyip Atlas Okyanusuna dökülür 6,400 km uzunluğundaki Amazon'un taşıdığı su miktarı Mississippi, Nil, ve Yangtze Nehirlerinin taşıdıkları suların toplamından fazladır (tüm dünya nehirlerinin taşıdığı suyun yaklaşık % 20-25 ini taşıdığı sanılmaktadır) Amazon Nehri, yaklaşık yıllık ortalaması 180000 m³/sn olan debisiyle ve suladığı alanın (Amazon Havzası) büyüklüğü itibarıyla da birinci sıradadır Denize döküldüğü Atlas Okyanusu kıyılarında genişliği yaklaşık 240'dir Amazon'un ağzı 1500 yılında Vicente Pinzon tarafından keşfedilmiş, nehrin kaynaklarıysa ancak 1941'de Bertrand Flornoy'un yönettigi ekip tarafından bulunmuştur
Peru'daki And Dağlarının doruklarından doğarak doğuya doğru bir seyir izleyip Atlas Okyanusuna dökülür 6,400 km uzunluğundaki Amazon'un taşıdığı su miktarı Mississippi, Nil, ve Yangtze Nehirlerinin taşıdıkları suların toplamından fazladır (tüm dünya nehirlerinin taşıdığı suyun yaklaşık % 20-25 ini taşıdığı sanılmaktadır) Amazon Nehri, yaklaşık yıllık ortalaması 180000 m³/sn olan debisiyle ve suladığı alanın (Amazon Havzası) büyüklüğü itibarıyla da birinci sıradadır Denize döküldüğü Atlas Okyanusu kıyılarında genişliği yaklaşık 240'dir Amazon'un ağzı 1500 yılında Vicente Pinzon tarafından keşfedilmiş, nehrin kaynaklarıysa ancak 1941'de Bertrand Flornoy'un yönettigi ekip tarafından bulunmuştur

Nehrin büyük bir kısmı Brezilya sınırları içinde akarak, kollarıyla birlikte ülke arazisinin yarısını sular Havzasında yer alan dünyanın en büyük ovasına ismini verir Nehir kendisine karışan kollarıyla dünyanın en büyük akarsu şebekesi meydana getirir

Amazon Nehri, batıdan doğuya ekvator çizgisine yakın bir mecra takib eder Nehrin iki kıyısının arasındaki uzaklık 10 kilometreye ulaşır Deltasında denize döküldüğü yer, karşıdan karşıya iki motorlu bir uçakla bir saat on beş dakika sürer Denize akıttığı su mikdarı saniyede 216332 metreküp olup, dünyadaki bütün nehirlerin akıttığı su miktarından daha fazladır Nehrin saniyedeki akış hızı, Misisipi Nehrinin kış hızının 12 katıdır

Amazon’un kaynakları pekçok ve dağınıktır Genelde, kabul edilen kaynak, nehir ağzından 6240 km uzaklıkta Peru’daki And Dağlarıdır Buradaki buzlu dağlardan gelen Apurimac ve Maranun nehirleri Amazon Nehrine karışırlar Asıl Amazon Nehrine Brezilyalılar “Rio Amazonas” derler Manaus’ta Rio Negro ile birleştiği yerden üst tarafa akan yere “Rio Solimeos” adı verilir Amazon’un kollarından başlıcaları kendi başlarına birer nehir gibidirler Bazıların uzunlukları şöyledir:

Sağ kolları: Xingu 2900 km, Tapajos 2900 km, Madeira 3380 km, Purus 3220 km, Jurua 2400 kilometredir

Sol kollar: Japura 2400 km ve Negro 2250 kilometredir

Amazon ilk bakışta bir nehir değil, daha çok üzerinde büyük tonajlı gemilerin seyrettiği deniz-nehir veya denizin kocaman bir uzantısı görünümünü verir Denizle birleştiği kısımda irili ufaklı adaların meydana getirdiği 240 kilometrekare genişliğindeki halici ile karaya girmiş Atlas Okyanusu’nun bir körfezi gibi kabul edilir

Amazon’un kendisi ve Perus, Jurua ve Madeira gibi büyük kolları boyunca nehir taşımacılığı çok fazladır Su seviyesinin en yüksek olduğu Nisan-Ağustos devresinde taşımacılık daha da önemlidir

Amazon’un ve kollarının aşağı kısımlarında taşımacılığın en iyi zamanını okyanus gel-gitleri (med-cezir) belirler Gel hareketleri ile yukarı doğru taşımacılık, git hareketleri ile aşağı doğru taşımacılık kolaylaşır

Bütün sene boyunca ulaşıma açık olan Amazon, Atlas Okyanusu'ndan 600 km içerde olan Manaus’a kadar büyük şileplere geçit verir

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi