Gabon - Gabon Hakkında Bilgiler

Gabon - Gabon Hakkında Bilgiler -Gabon Tarihi-Gabon Fiziki Yapı - Gabon nüfus ve Sosyal Hayat


Gabon

ekvator Afrikasında, Atlas okyanusu kıyısında bir devlet Afrika kıtasında, Ekvator çizgisinin çevresinde 2° kuzey enlemi ile 4° güney enlemi arasında toprakları bulunan ve nispeten küçük bir memleket olan Gabon, batıda Atlas Okyanu su, doğu ve güneyde Kongo ile çevrilidir Kuzeyde ise Ekvator Ginesi ile Kamerun vardır

Tarihi
On beşinci yüzyıl sonlarına Doğru keşfedildiği sanılan Gabon’un bilhassa kıyı kesimi, uzun müddet Portekizli gemicilerin faaliyet gösterdiği birköle ticareti merkezi oldu Avrupa’da köle ticaretini men eden kanunların kabûlünden sonra, Fransızlar bu ticareti önlemek maksadıyla 19 yüz yılın ikinci

yarısında bölgeye yerleşmeye başladılar Asıl maksat, köle ticaretini önlemenin yanında bölgeyi sömürgeleştirmekti 1849’da hürriyeti iade olunan köleler, Gabon Irmağı koyundaki Libreville Köyün e yerleştirildiler Fransızlar yerli kabilelerle de anlaşarak, bölgeye hakim olup, Gabon kolonisini kurdular

Gabon, 1888’de Fransız Kongosuna bağlandı 1910’da Çat’tan Kongo’ya kadar bütün Fransız sömürgeleri “Fransız Ekvator Afrikası” adı altında birleştirilince Gabon da bu birliğe bağlandı 1958’de Fransa milletler topluluğuna üye olarak muhtar bir cumhûriyet olan Gabon, 17 Ağustos 1960’ta tam


istiklaline kavuştu Bu tek partili cumhûriyetin ilk cumhurbaşkanı Fransa’nın da desteklediği Leon M’ba’dır Gabon Demokratik Bloku (GDB)na mensup olan Leon M’ba ülkede ağırlığı gitgide artan otoriter bir idare kurdu 18 Şubat 1964’te patlak veren bir ihtilalle, muhalif Grup, Gabon Sosyal ve

Demokratik Birliğinin lideri Jean Hilaire Aubane tarafından iktidardan uzaklaştırıldıysa da partisinin müdahalesi ile tekrar devletin başına geçmeye muvaffak oldu 1967’de yapılan seçimlerde tekrar başkanlığa getirildi ve adayları iktidar partisi gösterdiğinden milletvekillerinin ekseriyetini Gabon

Demokratik Bloku kazandı Aynı yılın Aralık ayında ölünce yerine, yine Fransa’nın desteklediği Omar Bongo seçildi Bongo, 1973, 1980 ve 1987’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerini de kazandı

Fiziki Yapı
Ülkenin büyük kısmı düzdür En yüksek noktası İboundji olup 980 metredir Atlas Okyanusuna dökülen büyüklü küçüklü bir çok ırmak, ülkenin batı kıyılarını yararak Okyanusa ulaşır Bunlardan en önemlileri, kuzeyde ülkeye adını veren Gabon Körfezini meydana getiren Gabon Irmağı ve daha güneydeki

Bort-Gentil Körfezi ile Okyanusa dökülen Ogoue Irmağıdır Bu körfezdeki Lopez Burnundan itibaren güneye Doğru, akıntıların uzun kumullar halinde deltalar yapmasıyla meydana gelen deniz kulakları ve sağlığa zararlı iklimi ile güney kıyıları yaşanması güç bir şekil almıştır

Kuzeyden güneye doğru ırmakların içinde aktığı ovanın genişliği 20 km ile 200 km arasında değişir İç kısma doğru yükseklik artarak dağlık bölgeye (Billur Dağlarına) ulaşır Bu bölgedeki en ö nemli dağ kütleler i kuzeydeki Cristallo Dağları kütlesi ile, güneydeki Chaillu Sıradağlarıdır Doğu kısmında fazla yüksek olmayan yaylalar yer alır

İklim ve Bitki Örtüsü
Ekvator çizgisinin hemen hemen ortasından geçtiği Gabon’da sıcak ve yağışlı ekvator iklimi hakimdir Yağışlar eylül- mart döneminde olur Senelik sıcaklık ortalaması 22-35°C arasında değişir Bu bol yağışlar sebebiyle ülke sık ormanlarla kaplıdır Yağışlı muson ve kurak olan alize rüzgarları, senenin her mevsiminde daima hakimdir Yağışlı mevsimlerin rüzgarlarla alakası önemlidir

Tabii Kaynakları
Gabon, sık ormanlarla kaplı olduğundan, Kereste ülkenin başlıca zenginlik kaynağıdır maden kaynakları açısından çok zengindir Chaillu Dağlarında altın ve elmas, Franceville’de manganez, kuzeyde Çibanga’da demir, port Gentil yakınlarında petrol ve Munana’da uranyum yatakları mevcuttur

nüfus ve Sosyal Hayat
Nüfû su 1253000 olup Başşehri, Gabon Körfezi kıyısında 352000 nüfuslu Libreville şehridir Kongo kıyılarına yakın bölgede yaşayan ve bugün sayıları çok azalan Pigmelerin dışında, nüfûsu daha çok Bantu asıllı kırk kadar kabile ile, kuzeyde ve Ogoue kıyılarında yerleşen Fonglardan meydana gelir

Etnik Gruplar arasında sosyal ve kültürel ilişkiler yok denecek kadar zayıftır Nüfûsun büyük çoğunluğu köylerde yaşar Şehirde yaşayanların toplam nüfûsa oranı % 32 gibi düşük bir orandır Halk birbirlerine yakın, küçük köylerde otururlar Çiftçilik, kıyı bölgelerinde ise hayvancılık, halkın başlıca geçim

kaynağıdır Balık, muz, pirinç ve et halkın başlıca besin maddesidir Oymacılık, ülkedeki en gelişmiş el sanatıdır 6-16 yaş arası ilk öğretim mecbûri ve parasızdır Ülkedeki okur yazar oranı % 40 gibi düşük bir seviyededir

Uzun müddet Fransız sömürgesi olarak kalan Gabon’un resmi dili Fransızcadır İnsan hak ve hürriyeti maskesi altında Fransızlar yıllarca burasını sömürmüş, kendi kültürlerini yerleştirmişler, buradaki insanlara da köle muamelesi yapmışlardır Ancak Fangların Fang dilleri ile Bantu lehçeleri de

konuşulur Gabon’da yaşayan halkın çoğunluğu Hıristiyanlığın Katolik mezhebine mensuptur Ancak İslamiyet süratle gelişmekte ve Müslümanların memleket nüfûsu içerisindeki nisbeti Yüzde elliye yaklaşmaktadır Bunun yanında animist azınlıklar da mevcuttur para birimi aft frangıdır Başkent Libreville dışında önemli şehri, Lopez Burnundaki 164000 nüfuslu Port Gentil’dir

Siyasi Hayat
Gabon’da tek partili Cumhuriyet rejimi hakimdir 1961 anayasası ile vatandaşlar arasında aile, ırk, dil, din farkı gözetilemeyeceği kabul edildi millet meclisi tek dereceli seçimle beş yıl için, cumhurbaşkanı ise yine tek dereceli seçimle yedi yıl için seçilir Cumhurbaşkanı tarafından tayin edilen Bakanlar

Kurulu yürütme gücüne sahiptir Bu bakımdan yönetim sistemi, Başkanlık sisteminin aynıdır Cumhurbaşkanı Omar Bongo, ayrı parti kurulmasına izin vermemekle beraber, adına “Sınırlı Demokrasi” dediği, ayrı listelerden milletvekili adaylarının seçilmesine izin vermiştir Bu şartlarda Gabon’da parlamentonun selahiyetleri oldukça sınırlandırılmıştır

Ekonomi
Gabon, son yıllarda iktisadi yönden son derece güçlenmiştir Afrika’da Libya’dan sonra kişi başına düşen milli geliri en yüksek ülke haline gelmiştir Bu gelişmenin asıl sebebi, Lopez Burnu yakınlarında denizde bulunan petrolle, muhtelif bölgelerde bulunan madenlerin çıkarılıp satılması neticesinde elde

edilen dövizin iktisadi kalkınma için harcanmasıdır Gabon, tarım bakımından oldukça geridir Ovalık bölgelerde, toprağın ırmaklarla yayılması ve bataklıklar yüzünden ziraata elverişli toprak çok azdır Yerliler arasında çok az miktarda tarım ürünleri ( Mısır, tatlı Patates, muz, palmiye yağı ve kauçuk) üretilmektedir

Buna karşılık, maden ve orman işletmeciliği çok gelişmiştir Orman kaynaklarından elde edilen abanoz ağacının yanında, bilhassa kontrplak üretiminde kullanılan ve “okume” denilen kereste çok kıymetlidir Her yıl 1000 tonun üzerinde uranyum filizi elde edilmektedir Madenler ve petrolleri yabancı

şirketler işletmekte, Gabon hükûmeti ise manganez madenleri işletmesine % 10, petrol işletmesine % 25 nisbetinde ortak olmaktadır Diğer madenleri çıkaran ve filizi zenginleştiren tesislere de % 25 nisbetinde ortaktır Ancak Fiyat tesbiti ve alıcıları serbestçe tayin edebilme yetkisi vardır yıllık petrol

üretimi 10 milyon tonun üzerindedir sanayi üretimi, ham madde çıkarılmasına göre çok geridir İki büyük hidro Elektrik santralı, kereste fabrikaları, uranyum ve manganez filizlerini zengileştirme tesisleri, küçük bir rafineri, küçük çapta

makina sanayii ile dayanıksız tüketim malı imal eden birkaç küçük fabrika dışında sanayi yoktur Birçok tüketim ve yatırım malını dışarıdan ithal etmek durumundadır Bunun en önemli iki sebebi, alt yapının (bilhassa yolların) tamamlanamaması ile, işgücünün (nüfûsun) azlığıdır Son yıllarda

yabancı bir şirket tarafından yapılacak ve ülkeyi bir uçtan diğer tarafa kat edecek (Transgabon) demiryolunun yapım faaliyeti devam etmektedir Dış ticaretin çoğu Fransa ile yapılmaktadır İhracatı ithalatından çok fazladır