Çataldere Köyü Hakkında Bilgi Tortum Erzurum

Tortum Çataldere Köyü - Çataldere Köyü Hakkında - Çataldere Köyü Tanıtımı - Çataldere Köyü Resimleri




İlçe: TORTUM

İl: ERZURUM


Köy Muhtarı: Hanefi AYDIN


Muhtarlık Erişim Bilgileri:

Telefon: 04427735018

Demografik Bilgiler:

Nüfusu: 2000 - 52

İle Uzaklığı: 106 km

İlçeye Uzaklığı: 64 km

Rakım: 1905 m


Kültür

Çataldere köyünün gelenek ve göreneklerine ve halkının şivesine dayanarak,köy halkinin 1800'lü yillarin ortalarinda karadeniz bölgesinden göc ettiği anlaşılmaktadır Aşağı mahallede ikamet eden Cimilli ailesinin köken olarak Rize ili İkizdere ilçesi Cimil köyünden gelerek bu köye yerleştiği aşıkardır Diğer köy halkının ise kesin olmamakla beraber Rize iline bağlı Hemşin veya Çamlıhemşin yöresinden geldiği tahmin edilmektedir Köy hayatında genel bir karadenizlilik kültürü görülür Güleryüzlü, sevecen ve misafirperver insanları ile yörede ün salmıştır

Karadenizin kültürü,konuşma dilinin yanında,mimarisine ve evlerin şekline yansımaktadır Ev ve konutlar ahşap,yığma ve çatılı binalardan oluşmaktadır


KÖYE ÖZGÜ YEMEKLER

Köyün büyük bir bölümü özellikle yaşlıları katı bir şekilde kusursuz karadeniz şivesiyle konuşmaktadır Köyümüzün kendine has yemeklerindn olan kuymak ve muhlama tipik olarak karadeniz kültürünü ifade eder Özellikle kış aylarında köyümüze has bir pismaniye cesiti olan telhelvası yapılmaktadır Telhelvasının ise Doğu Anadolu Kültürü'nden (Bayburt ve civarı) köyümüze yerleştiği düşünülmektedır Köyümüze özgü diğer yemekler ise şunlardır Heylehe çorbası (undan yapılır ve sıcak servis edilir Özellile hastalara sunulduğu için hasta çorbası olarak ta bilinir), sütlü çorba (süt ve pirinçten yapılır), hasuta (un, yağ ve şekerden yapılan muhallebi kıvamında bir tatlıdır), kavut (kavrulmuş undan yapılan eski bir yemektir, günümüzde artık yapılmamaktadır Eritilmiş tere yağı veya şerbet ile beraber servis edilir Ekmek haşlaması (kurumuş ekmeklerin sıcak su ile ıslatılması ve üzerine tere yağı eklenmesi ile yapılır İsteğe göre üzerine peyni serpiştirilerek servis edilir Daha lezzetlisi ise ince dilinmiş ve pişirilmiş soğanlı kavurmanın sıcak suda haşlanmış kuru ekmeklere ilavesiyle elde edilmektedir Bursa'nın iskenderini kıskandıracak bir yemek türüdür Yöreye özgü çağ kebap belli aralıklarla köyün gençleri tarafından yapılmaktadır


ENDEMİK DAĞ MEYVELERİ NEBATATLAR

Bahar aylarında, yemlik ekşi ot, ginagot, kımi, çaşur, kızambık vb nebatatlar köy halkı tarafından tercih edilen nebatatlardır Yazın sonuna doğru ahududu (köy halkı tarafından böğürtlem olarak bilinir), kokoç, alıç (aloç), ağum (bir çeşit kuş üzümü), karagöz gibi dağ ve orman meyveleri köy halkı tarafından çokça tüketilmekte ve özellikle ahududu ve ağumdan reçel ve marmelat gibi kahvaltılık ürünler yapılmaktadır Sonbahar ve kışa doğru ise veğvet (bir çeşit orman meyvesi), salor (yabanı erik), ahlat (bir çeşit dağ armudu)vb yabanı meyveler güzel lezzetlerini yöre insanına sunarlar Rakımın yüksek olması sebebiyle elma, armut, kaysı, ayva vb bahçe meyvelerinin yetişmesine uygun bir iklim ortamı yoktur Ancak bu köyde yetişen doğal, organik kirazın tadını başka bir yerde bulamazsınız

Coğrafya

Erzurum iline 106 km, Tortum ilçesine 64 km uzaklıktadır Eski ismi Korker olan Çataldere köyü üç mahalleden oluşmaktadır Pağsor, Korker ve Yukarı köy mahalleri Çataldere köyünü meydana getirmektedirler

Çataldere Köyü Erzurum İli’ne bağlı bir ilçe olan Tortum’un, en uzak köylerinden biridir İspir ilçesi ile sınırı olan güzel ve şirin bir köydür Serdarlı Belediyesi (Yukarı Ödük), Uzun kavak Köyü (Verinkağ), Aşağı Ödük(Küçükdere), İspir Devedağı Köyü (Mezire) ve İspir ilçesinin bir çok köyü ile sınırı vardır Çataldere Köyü yer ve oluşum açısından engebeli ve dağlık bir arazidir Köy üç mahalleden oluşup,mahalleler nerdeyse dağlar arasındaki düzlüklerde ve küçük vadilerde kaybolmaktadır Bu dağların çoğunun üzerleri ormanlarla kaplıdır Ayrıca yüksek kesimlerinde yer alan dağlarda, köyün tarihi boyunca yaylalar kurulmuştur Dağlarında çıkan kaynak suları ve küçük akarsular toplanıp Tortum Çayı’na karışıp Tortum gölüne ulaşmaktadır Çataldere Köyü sürekli dışarıya göç vermektedir Köyün yukarı ve orta mahallelerinde yaptırılan okullar öğrenci sayısının yeterli olmaması nedeni ile kapalıdır

Köye bilhassa kışın ulaşım oldukça güçtürKöyün yerli halkına ve kendisine ait ulaşım aracı yoktur Çevre Köylere ait araçlarla ulaşım yapılmaktadır Köy toprakları Tortumu- İspire bağlayan yol üzerinde, dağlık ve derin vadilere yayılmış bir arazi üzerindedir Çataldere Köyü tabiat güzellikleri bakımından çok meşhurdur Vadiler boyunca yeralan 3 mahalle, bahçeleri, tarlaları, ağaçları ve doğal hali ile eşsiz güzelliklere sahiptir

Köyün tarihinde ilk yerleşim pek bilinmemekle birlikte Tortum ilçesinde Medler, Romalılar, Bizanslıların yaşadıkları sanılmaktadır Tortum ilçesine Tortum isimli bir Türkmen aşireti yerleşmiş,bu aşiretin ismi ile de yöre ve köyleri anılmaya başlamıştır Tortum ilçesi XIX yüzyılın sonlarında Erzurum vilayetinin merkez sancağına bağlı bir kaza olarak yönetilmekte idi Bu kazanın merkezi de bugün Artvin ilinin Yusufeli ilçesi sınırlarında yer alan Nihah (Yokuşlu) Köyü’nde idi Sonradan ilçe merkezi Tortum Çayı Vadisinde yeniden kurulmuştur Yalnız kalıntılar ve köylere verilen eski isimlere bakıldığında Tortum'un köylerinde Ermenilere ait yaşantı izleri ve bazı köylerde kiliselere ve özel tapınaklara rastlanmaktadır Tortumun en son köyü olmakla birlikte son yıllarda yapılan karayolu köyü yollu köyler arasında dahil etmiştir Yazın dinlenme ve tatil için çok uygundur

Son yıllarda devlet tarafından başlatılan ormanlaştırma çalışmalarına bu köydeki bazı araziler de dahil edilmiştir Bu yöre halkı tarafından olumlu karşılanmıştır Çünkü yörede artık tarım ve hayvancılık bitme noktasına gelmiştir Bu projenin yaygınlaştırılması ve bütün boş alanları kaplaması beklenmektedir Geçmişte olduğu gibi bundan sonra da köy halkı yöredeki ormanlık alanların korumasını ve bekçiliğini yapacaktır

Haşın coğrafi yapının sebep olduğu ulaşım problemleri, geçim zorluğu, eğitim imkanlarının kısıtlı olması vb sebeplerle köy büyük oranda göç vermiştir Köyü terkeden insanların hiç değilse yaz aylarında dinlenme amacıyla da olsa köye gelmesi beklenmektedir Bu, yöre kültürünün muhafaza edilmesi açısından tek çare olarak görülmektedir

Eğitim

Kuran-i Kerim ilminin son yüzyılın başlarında Özellikle yukarı mahallede yaygın bir şekilde yürütüldüğünü köy halkının çoğunun isminde hafız lakabı taşımasından anlıyoruz 1980'li yıllardan sonra ise halk çocuklarının devlet okullarında okuması yönünde bir eğilimine yönelmiştir 1980'li yıllardan önce köy nufüsüna kayıtlı üniversite mezunu yokken günümüzde, öğretim üyesi, öğretmen, mühendis vb alanlarda çalışan pek çok fakülte mezunu mevcuttur

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Halkın başlıca geçim kaynağı hayvancılıktır Tabii çayır ve mera alanları büyükbaş ve küçükbaş hayvancılığa çok müsaittir Son yıllarda nüfusunun dışarıya göç vermesi nedeni ile besicilik daha da uygun hale gelmiştir Çataldere Yaylası; derme çatma taş ve ağaçlardan yapılmış evlere sahiptir Hayvan otlatma ve hayvansal gıdalar üretim açısından oldukça doğal ve uygun bir yapıya sahiptir Soğuk ve tatlı suları ile meşhurdur Köyde ve Yaylada Osmanlı Rus harbinin kalıntılarına da rastlanmaktadırVadi tabanlarında yer alan kesimlerde çok nadirde olsa meyveler olmaktadır Dağ köyü olduğu için meyveciliğe elverişli değildir

Altyapı bilgileri

Köyde, biri orta mahallede ve diğeri yukarı mahallede olmak üzere ikişer derslikli ve lojmanlı iki ilköğretim okulu mevcuttur Öğrenci azlığından dolayı bu okullar eğitime kapatılmış ve köy çocukları taşımalı eğitimle Serdarlı Belediyesi'deki okullarda eğitim imkanı bulmuşlardırŞu anda köyde yaşayan ilköğretim çağında çocuk bulunmamaktadır

Köyün içme suyu şebekesı yapılma aşamasındadır Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur, sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur ancak bu hizmetler köye yakın olan Serdarlı Belediyesi'ndeki birimlerden karşılanmaktadır Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol son yıllarda daha da iyileştirilmiştir Elektrik ve sabit telefon vardır


Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kaynak : Yerel Net


Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz