Şifalı Ot Ve Bitkiler (A'dan Z'ye)

Abdestbozanotu
( pimpinella saxisfrage) :Gülgillerden; siyah ve yeşil boya çıkartılan bir bitkidir Rutubetli yerlerde yetişir Boyu 70 santimetre kadardır Kökü akıcıdır

Kullanıldığı yerler:
Mideyi kuvvetlendirir Göğüs ağrılarını dindirir Ateşi düşürür Boğmaca, öksürük ve baş ağrılarını keser Vücuda dinçlik verir Balgam ve ter söker Burun kanamalarını keser Bademcik şişlerini indirir Mide yanması ve bağırsak gazlarını giderir Çıbanın olgunlaşmasına yardım eder

Acı ağaç
( kuvasya ağacı ) :Sedefotugillerden; 2-3 metre boyunda küçük bir bitkidir İnce kabuklarının üzerinde sarı benekler vardır Çiçekleri kırmızıdır Sıcak ülkelerde yetişir Bu ülkelerde acı ağaç kabuklarından yapılan kaplardan su içenlerin kuvvetleneceğine inanılır Hekimlikte; kökü, kabuğu ve odunu kullanılır Etkili maddesi "Quassine"dir Çok acıdır

Kullanıldığı yerler:
İştah açar, hazmı kolaylaştırır Ateşi düşürür Tükürük ifrazatını arttırır Mide, bağırsak, karaciğer ve böbreklerin çalışmasını düzenler Böbrek sancılarını keser, taşların düşürülmesine yardımcı olur Bağırsak kurtlarını döker Kanamaları durdurur Haşarat kaçırıcı olarak da kullanılır Fazla kullanılacak olursa; baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma yapar,

Acıbakla
( Lupine, Lupin, Lupine) :10-100 cm yüksekliğinde, sık tüylü, bir senelik bitkidir Yaprakları el şeklinde parçalı, uzun saplı, 5-9 yaprakçıklıdır Çiçekleri dik salkım durumunda, beyaz veya mavimsi renkli, çiçek taç yaprağı kelebek şeklindedir Yahudi baklası diye de tanınırTürkiye�de yetiştiği yerler: Akdeniz bölgesi, Bursa, Antalya ve Konya çevreleridir Memleketimizde üç türü bulunmaktadır- Beyaz yahudi baklası: Beyaz çiçeklidir 120 cm kadar yükseklikte, bir yıllık bir bitkidir- Sarı çiçekli yahudi baklası: Vatanı, Orta ve Güney Avrupa�dır- Mavi çiçekli yahudi baklası: Vatanı, Akdeniz çevresi memleketleridir

Kullanıldığı yerler:
Tohumlarının idrar söktürücü, kan temizleyici ve kurt düşürücü tesiri vardır Bazı türlerinin kavrulmuş tohumları �sebze kahvesi� ismiyle kahve yerine kullanılmaktadır Fakat alkaloid taşıyan türlerinin bu şekilde kullanılması tehlikelidir

Acıçiğdem
( Herbstzeitlose, Krokus, Colchique, Colchicum, Autumn crocuses) :Boyu 10-30 cm yüksekliğe ulaşan, otsu ve yumrulu bir bitkidir Sonbaharda morumsu pembe renkli, 6 parçalı çiçekler açar Yaprak ve meyvaları ise ilkbaharda ortaya çıkar Sonbaharda çiçek açtığından dolayı halk arasında �güz çiğdemi� olarak da bilinirYetiştiği yerler: Türkiye�de pek bulunmaz Avrupa�nın sulak çayırlarında bol miktarda yetişir

Kullanıldığı yerler:
Tıbbi önemi haiz bir bitkidir Kullanılan kısmı yumru ve tohumlarıdır Tohum ve yumruların idrar arttırıcı, terletici, müshil ve romatizma ağrılarını dindirici etkisi vardır Alkaloitlerin çok yüksek zehirleyici özelliği olduğundan, bu droglar, dahilen ancak hekim kontrolünde kullanılabilir Eskiden halk arasında romatizma ağrılarını dindirmek için haricen kullanılırdı Bunun için bir tutam acı çiğdem tohumu, 2-3 diş sarmısak ile havanda iyice dövülür Elde edilen sulu kısım bir tülbente emdirilip, ağrıyan kısma sarılır Bu pansuman birkaç gün arka arkaya tekrarlanır

Adaçayı
( salvia officinalis ) :Ballıbabagillerden; özellikle Akdeniz bölgesinde yetişen ıtırlı bir bitkidir Menekşeye benzeyen çiçekleri haziran, temmuz aylarında açar Yaprakları uzun, kenarları tırtıllı, beyazımsı yeşil renktedir Hafif kafuru kokusu vardır Çiçek açtığı zaman toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
Mide va bağırsak gazlarını giderir Mide bulantısını keser Hazım sisteminin düzenli çalışmasını sağlar Boğaz, bademcik ve dişeti iltihaplarını giderir Göğsü yumuşatır Astımdaki sıkıntıları geçirir İdrar ve ter söktürür Banyo suyuna katılıp yıkanılırsa; zindelik verir Günde, 3 kahve fincanından fazla içilmemelidir

Adamotu
(Alraunwurzel, Mandragore, Mandrake) :Mavimsi-mor renkli çiçekler açan, rozet yapraklı ve kazık köklü çok yıllık otsu bir bitkidir Kökleri insana benzediği için, bu isim verilmiştirTürkiye�de yetiştiği yerler: Batı ve Güney Anadolu

Kullanıldığı yerler:
Kökleri % 0,3 oranında Hiyosiyaminlerle Skopolamin alkaloitlerini taşır Bundan dolayı zehirli bir bitkidir Ağrı kesici, yatıştırıcı, cinsel gücü arttırıcı etkileri vardır Halen tedavide çesitli preparatların terkibinde kullanılmaktadır Rastgele kullanıldığında zararlı olur

Adasoğanı
(Scille, Scillae bulbus, Sea onion, Urginea maritima) :Zambakgillerden bir çesit bitkidir Yaprakları uzun şerit şeklindedir Çiçekleri yeşil ve beyaz damarlıdır 2 kilogram kadar olan soğan kısmı, yapraklarının altındadır Acı ve zehirlidir 7,5 gram adasoğanı, bir insanı rahatça öldürebilir Tazeyken kullanılmaz Aksi halde zehirlenme ve kusmalara yol açar Soğanın etli olan orta kısmı, dilimlenerek kurutulur Sonra dövülüp toz haline getirilir Çok iyi bilmeden kullanılmamalıdır

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Kalp hastalarında vücudda biriken suyu boşaltır Azotemiyi azaltır Böbrek hastaları kullanmamalıdır

Ahlat
(Yaban armudu, Piraster, Pirus elaegrifolia, Wild pear-tree, Poirier sauvage) :Gülgillerden, kendi kendine yetişen ve üzerine armut aşılanan bir ağaçtır Yemişi iyice olgunlaştıktan sonra yenir

Kullanıldığı yerler:
Meyveleri ishal keser Zehirli hayvan sokmalarında, filizi ezilip yaraya sürülür

Ahududu
(Himbeere, Framboise Common, Rasberry bush) :Ağaç çileği ve sultan böğürtleni olarak tanınır Haziran-Temmuz ayları arasında beyazımtırak renkli çiçekler açan, 30-150 cm boyunda, çok senelik, dikenli, çalı görünüşünde bir bitkidir Dağlık mıntıkaların orman ve korularında tesadüf edilir Gövdesi dallı, dikenli ve yatıktır Yaprakları 3-5 parçalı, sivri uçlu, yaprak sapı kıvrık dikenlidir Çiçekleri ekseriya dalların ucunda 5-10 çiçekli salkım halindedirler Meyvesi etli ve birçok eriksi tipli meyvelerin biraraya gelmesi ile meydana gelmis, küre biçiminde, kırmızı renkli ve güzel kokuludur Meyveleri temmuz ve agustos aylarında olgunlaşır Çoğu çesitleri bahçelerde yetiştirilir Umumiyetle sonbaharda 1-1,5 m aralık bırakılmak suretiyle dikilir Ahududurar her 6-7 senede bir yenilenmelidir Türkiye�de; Ege, Marmara, Karadeniz bölgelerinde yetiştişir

Kullanıldığı yerler:
Kullanılan kısmı, meyve, çiçek ve yapraklarıdır Meyveler tamamen olgunlaştıkları zaman toplanır Yapraklarında tanen, meyvelerinde ise organik asitler (malik asit, sitrik asit vs) şeker, pektin, uçucu ve sabit yağlar bulunmaktadır Yaprakları bogaz hastalıklarında gargara için kullanılır Çiçeklerinden romatizma ve nikris (gut) hastalıklarında faydalanılır Taze olarak, şeker ve böbrek hastalıklarında perhiz yiyeceği olarak istifade edilir Halk arasında ishal ve ateşli hastalıklara karşı tavsiye edilir

Akasya
( salkım ağacı) :Baklagillerden; bir çeşit süs ve gölge ağacıdır Salkım çiçekli ve küçük yapraklıdır Çiçekleri güzel kokar Çiçekleri kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Astım ve Nefes darlığını giderir

Akdiken
(Gemeiner Kreuzdorn, Nerprun Alaterne, Common Buckthorn) :Mayıs-Haziran aylarında, sarı-yeşil renkli, küçük çiçekler açan bodur bir ağaçtır Orman ve koru kenarlarında bulunur Dalları karşılıklı, uçları diken halindedir Yaprakları karşılıklı ve saplıdır Çiçekler küçük demetler halinde bir araya toplanmıştır Küre şeklinde ve bezelye büyüklüğündeki meyvası evvela yeşil, olgunlukta morumsu-siyah renk alırTürkiye�de yetiştiği yerler: Bolu ve Trabzon civarıdır

Kullanıldığı yerler:
Bitkinin kullanılan kısmı taze meyvalarıdır Meyvalerında yağ, renkli maddeler, şeker ve glikoz vardır İyi bir müshildir Şurubu yapılır Müshil ilacı olarak kullanılır Bunlardan başka meyvalarından yeşil bir boya da hazırlanır Memleketimizde yetişmekte olan bir Akdiken çeşidi de �Cehri� adıyla anılır Bu cins sadece memleketimizde yetişir

Akkuş ağacı
( kayınağacı )Kayıngillerden; nemli topraklarda yetişen bir ağaçtır Meyveleri küçüktür Yaprakları ilkbahar aylarında toplanıp kurutulur

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Vücutta biriken suyu boşaltır Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar Şişmanlamayı önler Romatizma ağrılarını dinlendirir Ayak kokularını keser Saçları gürleştirir, kepekleri yok eder Cilt hastalıklarını tedavi eder Kalp kifayetsizliğinin sebep olduğu idrar tutukluğunu giderir Vücutta biriken tuzu atar Üremi ve albüminde faydalıdır

Alıç
( Ekşimuşmula )Gülgillerden; kırlarda yabani olarak yetişen bir ağaçtır Meyveleri; küçük muşmulaya benzer, kırmızı renklidir Tadı mayhoştur Hekimlikte meyvesi kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Asabi çarpıntıları giderir Sinir bozukluğunu geçirir Yüksek tansiyonu düşürür Aritmide kullanılır Uykusuzluğu giderir Kalbi kuvvetlendirir Damar sertliği ve göğüs nezlesinde faydalıdır

Altınbaşak otu
( solidago officinalis )İdrar tutukluğu, albümin, nefrit, üremi ve sistit tedavisinde kullanılan bir çeşit bitkidir

Kullanıldığı yerler:
Asabi çarpıntıları giderir Sinir bozukluğunu geçirir Yüksek tansiyonu düşürür Aritmide kullanılır Uykusuzluğu giderir Kalbi kuvvetlendirir Damar sertliği ve göğüs nezlesinde faydalıdır

Altınkökü
( ipeka )Güney Amerika'da yetişen bir bitkidirKullanılığı yerler:Az miktarda kullanıldığı takdirde tatlandırıcıdır Yüksek dozlarda kullanılırsa kusturur, ishal yapar Müzmin bronşitte ifrazatı artırır

Amberkabuğu
( croton elutheria )Antil adalarında yetişen "liquidamber/sığla ağacı" denilen ağacın kabuğudur Kabukların dışı kahverengiye yakın gri; içi ise sarıdır Yandığı zaman hoş bir koku verir

Kullanıldığı yerler:
Dizanteri ve ishali keser Hazım bozukluklarını giderir Kansızlıkta faydalıdır Anne sütünü artırır

Amberbaris
( kadıntuzluğu )Yabani, çalı şeklinde, sarı çiçekli bir ağaçtır Kökü acıdır Yaprakları ve yemişi tatlıdır Seyrek ormanlarda bulunur Boyu 2-3 metre arasındadır Meyvelerinde bol miktarda C vitamini vardır Meyveleri, kabukları ve kökü kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Karaciğer ve safra kesesi hastalıklarını iyileştirir Ateşi düşürür Hazım bozukluklarını giderir Bağırsak iltihaplarını tedavi eder Öksürüğü keser Mideyi kuvvetlendirir İştah açar Ağız yaralarını iyileştirir Kan dolaşımını düzenler Yüksek tansiyonu düşürür Siyatik, romatizma ve eklem ağrılarını giderir

Anason
(Anis, Anis, Anise)Haziran-Agustos aylarında, beyaz renkli çiçekler açan, 50-60 cm yüksekliğinde, bir senelik bitki Gövde dik, silindir biçiminde, içi boş, çok dallı, tüylü ve üstü çizgilidir Alt yaprakları uzun saplı, oval veya kalb biçimindedir Çiçekler bileşik şemsiyelerde toplanmışlardır Meyveleri armut şeklinde küçük, üzeri tüylü, yeşilimsi sarı renklidirBaşta Ege bölgesi olmak üzere bütün Anadolu�da bahçelerde yetiştirilir Kültür anasonunun vatanının Anadolu olduğu tahmin edilmektedir Meyvalarında nişasta, müsilaj, sabit ve uçucu yağ bulunmaktadır Uçucu yağ miktarları bitkinin cinsine ve yetistiği yerin şartlarına bağlıdır Uçucu yağın % 80-90�i anetoldür Anetol, zehir etkili fakat bu etkisi şok olmayan bir maddedir Meyvelerinden su buharı distilasyonu ile elde edilen anason yağı, hemen hemen renksiz ve karakteristik kokuludur Anason tıpta midevi, bağırsak gazlarının teşekkülünü önleyici, hazmı kolaylaştırıcı ve göğüs yumuşatıcı olarak kullanılır Ayrıca nefes darlığı, öksürük ve kalb çarpıntısı rahatsızlıklarında da etkilidir Anason yüksek dozda alındığında baş ağrısı, uyuşukluk, görme zorluğu yapar Daimi kullananlarda anisizm hastalığına sebeb olur Bilhassa çocuklara uyku vermede, midede teşekkül eden gazları gidermede çok faydalıdır Bebekler için bir çay kaşığı tohum bir bardak suya olmak üzere çay olarak hazırlanır Yemeklerden önce veya süte katılarak bir kaç çay kaşığı verilir Büyükler % 1-2�lik çayını günde 2-3 bardak alabilir Türkiye�de Bütün Anadolu'da yetişir

Kullanıldığı yerler:
Kullanılan kısmı, meyvaları ve yapraklarıdır Meyveleri tamamen olgunlaştıktan sonra toplanır ve gölgede kurutulur Hazmı kolaylaştırır İştahsızlığıi giderir Mide ve barsak gazlarını söktürür İdrar artırır Migren ağrılarını keser Astım, nefes darlığı ve bronşitte görülen şikayetleri giderir

Andızotu
(Atgözü, Kızılağaç, Inula, Inula helenium, Annuèe inule)Bileşikgillerden, nemli yerlerde yetişen, 1 metre kadar sapı olan bir çesit ottur Yaprakları büyük, yumuşak ve yuvarlaktır Çiçekleri sarı renkte olup, acı ve kokuludur Kökü kalındır Meyveleri küçük, fıstık kozalağına benzer

Kullanıldığı yerler:
Mideyi kuvvetlendirir Balgam söker Mikropları öldürür Vücudda biriken tuzu atar Üremi, nefrit, sistit, İdrar yolları hastalıklarında faydalıdır Nefes darlığıını giderir Karaciğer hastalıklarını tedavi eder Kaşıntıları keser Fazla kullanıldığı zaman, mide bulantısı yapar

Antepfıstığı
( Şam fıstığı)Antepfıstığıgiller familyasındandır; Gaziantep havalisinde yetiştirilen, 5-10 metre yüksekliğinde bir ağaç ve bunun meyvesidir İçeriğinde sabit yağ, sakkaroz ve proteinli maddeler vardır

Kullanıldığı yerler:
Vücudun gelişmesini sağlar Bedeni ve zihni gücü arttırır Cinsel istekleri kamçılar Böbrek ve safra kesesi ağrılarını hafifletir Göğsü yumuşatır, öksürük söktürür

Ararot
( Maranta nisastası, Arrow-root )Sıcak iklimlerde yetişen "Maranta" adlı kamıştan veya ona benzer başka bitkilerin köklerinden çıkarılan beyaz bir tozdur Nişastadan daha incedir Kokusu ve tadı yoktur

Kullanıldığı yerler:
Çocuk maması yapımında kullanılır Süt çocuklarına ve nekahat dönemindeki hastalara verilir Hastalıklardan sonra görülen halsizlikleri giderir

Ardıç
(Wacholder, Geniévre, Juniper) :Kışın yapraklarını dökmeyen daimi yeşil ağaçlardan Yaprakları küçük pulsu veya iğne şeklinde olup 1-2 cm uzunluğundadır Bir evcikli veya iki evcikli bitkilerdir Ardıç yemişi diye anılan kozalakları dişi ağaçlar üzerinde bulunur Ardıç türleri kozalaklarının büyüklüğüne, rengine ve özellikle her kozalağın içinde bulunan tohumlarının sayısına göre birbirinden ayırt edilirÇesitleri ve kullanıldığı yerler: Sıcak iklimlerde ve korunmuş alanlarda ağaç gibi büyümesine karşılık, soğuk bölgelerde çalı manzarasındadırlar Genel olarak odunu yumuşak ve dayanıklıdır Kurşun kalem yapılır Kerestesi de demiryolu traversi olarak kullanılır Bütün Kuzey Yarımküre�de yetişen 60 türü vardır Memleketimizde 8 ardıç türü yetişmekte olup önemlileri şunlardır:- Katran ardıcı (Juniperus oxycedrus): Trakya ve Anadolu�da yaygındır Çalı veya küçük bir ağaç şeklindedir Yaprakları üçlü ve batıcıdır Kozalakları kırmızımsı olup iki tohumludur Dallarından elde edilen katranı cilt hastalıklarında kullanılır- Adi ardıç (Juniperus communis): Memleketimizde Trakya bölgesinde tesadüf edilen çalımsı veya küçük agaçlardandır, yaprakları batıcıdır Kozalakları mavimsi siyah renkli, üç tohumludur İdrar söktürücü olarak kullanılır- Bodur ardıç (Juniperus nana): Memleketimiz dağlarında, özellikle Kuzey Anadolu dağlarında geniş topluluklar meydana getirir Kozalakları mavimsi siyah renklidir Yenir ve idrar söktürücü özelliktedir- Kokar ardıç (Juniperus foetidissima): Doğu Akdeniz Bölgesi ağacıdır Memleketimizin dağlık yerlerinde yetişir Sürgünleri dört köşeli, kozalakları mavimsi siyah renkli, 1-2 tohumludur Yapraklar ezildiği zaman fena kokular çıkarır- Yüksek ardıç (Juniperus excelsa): Memleketimizin dağlık bölgelerinde yetişir Sürgünleri dört köşeli değildir Kozalakları mavimsi siyah renkli, 4-6 tohumludur- Finike ardıcı (Juniperus phoenicea): Batı ve Güney Anadolu�da yetişen çalımsı, bodur ağaçlardandır Kozalakları kızılımsı kahverengi, 4-9 tohumludur

Armut
( pirus communis ) :Gülgillerden; çiçekleri beyaz bir ağacın meyvesidir Armut; suluca yumuşak tatlı ve küçük çekirdeklidir Rengi sarı ile yeşil arasında değişir Ankara, Mustabey, Çengel, Kumla, Bey olmak üzere birçok çeşidi vardırKullanildigi yerler: Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar İdrarı bollaştırır Böbrek kum ve taşlarının dökülmesine yardım eder Yüksek tansiyonu düşürür Kanı temizler bütün salgı bezlerinin normal çalışmasını sağlar Kansızlığı giderir, kabızlığı önler Sinirleri yatıştırır Zihni yorgunluğu giderir Susuzluğu keser Tükürük ifrazatını artırır Hamilelerin kusmalarını azaltır Hazımsızlığı giderir Mafsal kireçlenmesi, nikris ve romatizmada faydalıdır Şeker hastaları da yiyebilir Midesi zayıf olanların kompostosunu içmeleri tavsiye edilir Yemeklerden önce yenecek olursa daha faydalı olur

Arpa
( hordeum vulgare ) :Buğdaygillerden; taneleri ekmek ve bira yapmakta kullanılan bir bitkidir Hayvan yemi olarak da verilir Nişastası boldur Kavrulup kahveye de karıştırılırKullanildigi yerler: İdrar söktürür Mesane ve idrar yollarındaki iltihapları temizler Böbrek ve kum taşlarının dökülmesine yardım eder Prostat büyümesini önler Asabi kusmaları durdurur Boğaz ve yarımbaş ağrılarını dindirir Dil iltihaplarını giderir Temriye ve mayasılda haricen kullanılır

Aslanağazı
(Kurtagzı, Tavşandudağı, Anthirinum, Linaire, Muflier) :Türlü renklerde yetişen güzel görünümlü bir bitkidir Kokusuzdur Daha ziyade süs bitkisi olarak kullanılırKullanildigi yerler: Balgam söktürür Bronşitte rahatlık verir
Aslandişi

(Yabani acimarul, Karahindiba, Taraxacum officinalis, Dent de lion, Dandelion)Bileşikgiller familyasından, yol kenarlarında, çayır ve hendeklerde yetişen bir çeşit bitkidir Yaprakları rozet şeklindedir Çiçekleri sarıdır Taze yaprakları salata olarak yenilebilir Kökünde, Teraxacin, Levulin, Inulin ve şeker vardır Yaprakları ilkbahar, kökleri ise sonbahar aylarında toplanıp kurutulur

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Mesane ve kalınbağırsak iltihaplarını giderir Gögsü yumuşatır, öksürüğü keser Balgamlı ishalleri keser Karaciger şişkinliğini indirir Böbrek ve safra taşlarını düşürür Sarılıkta faydalıdır Anne sütünü artırır Taze filizleri kırıldığı zaman akan sütü de dişleri temizler Ögütülen kökü, kahveye de katılır

Aslanpençesi
( alchemila vulgaris ) :Gülgillerden; çayırlarda, ormanlarda yetişen ve türlü çeşitleri olan bir yabani bitkidir 5-7 parçalı olan yaprakları büyüktür Kökü geniştir Çiçekleri; ufak yıldız şeklinde olup, yeşilimtıraktır Mart-Temmuz ayları arasında toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
Ateş düşürür Vücuda kuvvet verir Yarımbaş ağrılarını keser Anne sütünü artırır



Asma
( vitis ) :Asmagiller familyasından tırmanıcı, uzun ömürlü, ağaçsı bir bitkidir Mayıs-Haziran ayları arasında çiçek açar Gövdesi üzerindeki kabuklar zamanla esmerleşip şeritler halinde dökülür Çiçekleri küçük, yeşilimsi renktedir Yapraklarının taban kısmı kalp şeklindedir Kenarları dişli ve ucu sivridir Üst yüzleri tüysüz, alt yüzleri ise tüylüdür Meyvelerine üzüm denir Kuru veya yaş olarak yenir

Kullanıldığı yerler:
Yaprakları ile yapılan ilaçlar kanamayı durdurur Vücuda kuvvet verir Sarılığı keser İshali durdurur

At kestanesi
( hindkestanesi ) :Atkestanegiller familyasından; süs olarak yetiştirilen iri bir gölge ağacıdır Nisan-Temmuz aylarında çiçek açar Meyveleri kestaneye benzer İçinde nişasta, saponin ve yağ vardırKullanildigi yerler: Kabuklarından yapılan ilaçlar ateşi düşürür Vücuda kuvvet verir Tohumları ise romatizma ve mafsal ağrılarını giderir Varis flebit ve basur memelerinin tedavisinde ve deri çatlaklarını gidermekte kullanılır
At kuyruğu

( zemberekotu ) :Atkuyruğugillerden; kök sapı ömürlü olan, nemli yerlerde yetişen bir bitkidirKullanildigi yerler: İdrar tutukluğunu giderir İdrarı artırır Böbrek taşlarının düşürülmesinde yardımcı olur İdrar torbasındaki iltihabı giderir Kan işemeyi keser Albümin miktarını düşürür Zatülcenp ve karaciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılır Nikris ve romatizmanın şikayetlerini giderir Tavsiye edilen miktardan fazla kullanılmamalıdır

Ayı üzümü
( İt üzümü ) :Fundagillerden; küçük taneler halinde kırmızı renkli yemişleri olan, tüylü bir bitkidir1-3 metre yüksekliğindedir Her mevsimde yaprakları vardır Makilerde bulunur Dalları kırmızımtırak kahverengidir Yaprakları şimşir yapraklarına benzer İçinde Hydrochinone vardır Sonbahar aylarında toplanıp kurutulur Çiçekleri pembe salkımlar halindedir Ev ilaçlarında yaprakları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Kuvvet verir İshali keser İdrar yollarını temizler İdrar söktürür Ateşi düşürür İdrar yollarındaki taşların düşmesine yardım eder Prostat büyümesinden kaynaklanan şikayetleri giderir

Aylandız
( kokarağaç ) :Sedefotugillerden; bir çeşit süs ağacıdır Çiçekleri uzun salkım şeklindedir Kokusu keskindir Meyveleri sonbaharda dökülmeden önce kızarır

Kullanıldığı yerler:
Bağırsak solucanlarını düşürür

Aynısefa
( gecesefası ) :Bileşikgillerden çiçekleri güzel, sarı renkli bir bitkidir

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Terletir Aybaşı kanını söktürür ve aybaşı kanamalarının normal olmasını sağlar İştah arttırır Nikris ve sıracada da faydalıdır

Ayrıkotu
(GemeineQecke, Chiendent commun, Common Couch Grass, Scutch, Twitch) :Temmuz-agustos ayları arasında yeşil veya morumsu-yeşil renkli başaklar veren, 30-100 cm boyunda, çok senelik otsu bir bitkidir Toprak altında çok fazla yayılmış olan ana kökleri bulunur Bilhassa kumlu toprakları sever Gövdeleri dik, tüysüz ve içi boştur Yaprakları dar, uzun, ince, paralel damarlı, sivri uçlu, koyu yeşil renklidir Çiçekler gövdenin ucunda ve yassı bir başak durumunda toplanmışlardır Meyve sarımsı renkli ve uzuncadır Bitkinin etli kökleri çok eskiden beri üriner hastalıklarda kullanılan önemli bir halk ilacıdır Kökler mesane ve böbrek iltihapları dahil, mesanedeki taş ve kumları düşürmek için kullanılan iyi bir idrar söktürücüd&amp ;#252;r İdrar arttırıcı olarak mısır püskülü, arpa ile beraber kaynatılarak kullanılır Hatta köpekler bile ağız ve barsaklarını temizlemek için bitkinin yapraklarını büyük bir zevkle yedikleri için bitki "köpekçimeni" olarak da bilinir Tarlalarda belirtilen türden başka, buna çok benzeyen büyük ayrıkotu (cynadan dactylon) olarak bilinen çeşidinin daha kalın kökleri olup, nişasta da taşımasıyla ayrılır ve digeri gibi kullanılır Türkiye�de; İstanbul, Trakya, Mugla, Anadolu'da yetişir

Kullanıldığı yerler:
Kullanılan kısımları kökleridir Köklerinde triticin, uçucu yağ, müsilaj ve potasyum bulunur

Ayva
( sefercel ) :Gülgillerden çiçekleri iri ve pembe renkli; yapraklarının altı tüylü, orta yükseklikteki bir ağacın meyvesidir Ayva; limondan büyük, sarı renkte, tüylü, mayhoş, dokusu sertçe ve ufak çekirdekli bir meyvedir Vitamini boldur Çiğ yenilmesi tavsiye edilmez Komposto veya jöle yapılarak veya külde pişirildikten sonra yenmesi uygundur

Kullanıldığı yerler:
İshal ve dizanteriyi keser Mide ve bağırsakları kuvvetlendirir İnce bağırsak iltihabını giderir Kanı temizler Karaciğer tembelliğini giderir Safra akışını sağlar Çarpıntıyı dindirir Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Bronşit, müzmin öksürük ve veremde faydalıdır Ağızdan su gelmesini ve kan kusmayı önler Vücudun gelişmesine yardım eder Merhem yapılarak kullanıldığı takdirde; el ayak ve meme ucu çatlaklarını, yüz ve boyun kırışıklıklarını giderir Egzama kaşıntılarını ve basur memelerinin doğurduğu şikayetleri giderir Kabızlık çekenler ve tansiyonu yüksek olanlar yememelidir

Badem
( prunus amygdalus ) :Gülgillerden bir çeşit ağacın yemişidir Meyvesi ancak çağla halindeyken yenir Olgunlaştıktan sonra, sert kabukla kaplı olan içi yenir Hekimlikte kullanılan kısmı da burasıdır Başlıca 2 çeşidi vardır- Acıbadem- Tatlıbadem

Kullanıldığı yerler:
Badem, bedeni ve zihni yorgunluğu giderir Hamilelerin zayıf düşmemesini sağlar Sütle içilirse mideyi kuvvetlendirir Kabızlığı giderir Nekahat devresini kısaltır Böbrek mesane ve tenasül yollarındaki iltihapları giderir Baş ağrısı, karaciğer ve böbrek ağrılarını hafifletir Bronşit, boğaz ağrısı, anjin, boğaz yanması ve akciğer hastalıklarında faydalıdır Bademyağı kabızlığı giderir Egzama ve kaşıntıların verdiği rahatsızlıkları azaltır Böbrek ve mesane taşlarının düşürülmesine yardım eder Kulak ağrılarını dindirir Yumurtayla karıştırılıp da, basur memelerine sürülecek olursa, ağrı ve yanmaları giderir

Bakla
( ful ) :Baklagillerden hazmı kolay ve besleyici bir bitkidir Ev ilaçlarında çiçekleri kullanılır Bir çeşidi olan acıbakla ise, acı ve otsu bir bitkidir

Kullanıldığı yerler:
İdrar yollarını temizler Böbrek ağrılarını dindirir Böbrek iltihaplarını giderir Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı olur Lumbago, romatizma, siyatik ve dolama şikayetlerini giderir

Baldıran
( Ağuotu ) :Maydanozgillerden nemli yerlerde yetişen 1-2 metre boyunda zehirli bir bitkidir Gövdesi kalındır Saplarının alt kısmı erguvani renktedir Yeprakları büyük, çiçekleri yayvan ve küçüktür Terkibinde coniine vardır Büyük baldıran ve küçük baldıran olmak üzere 2 çeşidi vardır Ev ilaçlarında kullanılmaz

Kullanıldığı yerler:
Hekimlikte ağrı giderici ve spazm giderici olarak, siyatik, tetanoz, epilepsi, trilemnius nevraljisi ve kore hastalığının tedavisinde kullanılır

Baldırı kara
( fujer ) :Eğreltiotugillerden; nemli yerlerde yetişen otsu bir bitkidir Yaprakları at yelesini andırır Yurdumuzun hemen hemen her yerinde yetişir

Kullanıldığı yerler:
Grip ve soğukalgınlığında hastayı rahatlatır Balgam söktürür Mide ağrılarını keser Böbrek kumlarının dökülmesini sağlar Derideki şişlikleri indirir Saç dökülmesini önler Aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar Diğer ilaçlara da tat verici olarak kullanılır

Balık otu
( hablülhilal ) :Cava'da ve Malabar'da yetişen ve zehirli meyvesiyle balıkları sersemleterek yakalamaya yarayan zehirli bir bitkidir 50 santim boyundadır Dalları yeşil ve tüylüdür İlaç olarak yaprak ve çiçekleri kullanır

Kullanıldığı yerler:
Terletir, idrar söktürür Vücudu rahatlatır Had bronşit ve nezlede, bütün bulaşıcı hastalıklarda kullanılır

Ballıbaba
( laminum ) :Ballıbabagiller familyasından bir çeşit bitkidir Benekli ballıbaba ve arıların çok sevdiği ak ballıbaba gibi türleri vardır

Kullanıldığı yerler:
Kabakulak, mayasıl ve kanlı basurda faydalıdır

Bamya
( hibiscus esculentus ) :Ebegümecigiller familyasından; yaprakları asma yaprağına benzeyen, meyvesi beş bölmeli, tohumları yuvarlak ve yeşilimtrak gri renkte, sebze olarak yenen bir bitkidir Amasya, Balıkesir bamyası gibi çeşitleri vardır

Kullanıldığı yerler:
Kabızlığı giderir Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar

Banotu
( konca )Patlıcangiller familyasından; yol kenarlarında, gölgelik yerlerde yetişen, 80 santimetre kadar boyunda uyuşturucu ve zehirli bir bitkidir Açık yeşil renktedir Her tarafında beyaz, uzun tüyler vardır Çiçekleri sarımtırak, kırmızımsı mor renktedir Meyvesinin içinde yüzlerce tohumu vardır Ev ilaçlarında kullanılması tavsiye edilmez

Kullanıldığı yerler:
Teskin edicidir Titreme ve çarpıntıyı giderir Uykuyu kaçırır Keyif verir Beyin hastalıkları, kore hastalığı ve nikriste faydalıdır

Basur otu
( küçük kırlangıç otu )Düğünçiçeğigiller familyasından; ilkbaharda çalılıklar arasında yetişen küçük bir bitkidir Yaprakları üç parçalıdır Yeşilimtıraktır Yumruları yapraklarının arasındadır Kökü küçüktür Çiçekleri altın sarısı rengindedir Sabahları açar, akşamları kapanırlar Ev ilaçlarında kökleri kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Basur memelerinden doğan şikayetleri giderirler

Behmen
( kavza kökü )Turp'a benzer, otsu bir bitkidir 20 Ocak ile 20 Şubat arasında çiçek açar Çiçeğinin rengine göre kızılbehmen ve akbehmen adında iki türü vardır

Kullanıldığı yerler:
Basur memelerinden doğan şikayetleri giderir

Bergamot
( citrus bergamia ) :Sedefotugiller familyasından bir çeşit narenciye türüdür Meyvesinin kabuklarından güzel kokulu bir esans yapılır Dalları seyrek ve kısa dikenlidir Meyvesi armut şeklinde, sarımtırak yeşil veya altın sarısı rengindedir 8-10 dilimi vardır Bergamot meyvasından çıkarılan esans yeşilimtırak veya sarımtırak yeşil renktedir Acı ama hoş kokuludur

Kullanıldığı yerler:
Koku vermesi için bazı ilaçlara ve çaya karıştırılır Reçeli de yapılır

Besbase
( macis ) :Hindistancevizi çekirdeğini örten özlü zardır İçeriğinde esans ve yağ vardır

Kullanıldığı yerler:
Teskin edici iştah açıcı ve vücudu kuvvetlendiricidir Tavsiye edilen milktarı aşmamalıdır Aksi halde zehirlenme belirtileri görülebilir

Beşparmak otu
( kaz otu )Gülgillerden; yol kenarında ve çayırlarda yetişen 40-70 santimetre boyunda yabani bir bitkidir Yaprakları beşparmak şeklindedir Rozete benzer Gümüşi renktedir Uzun saplı çiçekleri, yaprakların arasından çıkar Altın sarısı rengindedir Yaprak ve kökleri Temmuz, Ağustos aylarında toplanıp kurutulur

Kullanıldığı yerler:
İshali keser Mide rahatsızlıklarını giderir Vücuda kuvvet verir Bademcik ve boğaz ağrılarını giderir Diş ağrılarını dindirir Diş etlerini kuvvetlendirir Yüz lekelerini giderir ve cildi yumuşatır

Bezelye
( pisum ) :Baklagillerden tırmanıcı bir bitki ve onun tohumudur

Kullanıldığı yerler:
Kabızlığı giderir Kan yapar Kan kanserine karşı korur

Biber
( filfil ) :Patlıcangillerden; taze iken yeşil ve çoğu acı olan meyvesi; sebze ve baharat olarak kullanılır Bol miktarda C vitamini vardır Acı ve tatlı, yeşil ve kırmızı çeşitleri vardır

Kullanıldığı yerler:
Kırmızı biber ile hazırlanan ilaç, nevralji, lumbago ve romatizmada faydalıdır Ayrıca biber, mideyi kuvvetlendirir İştahı açar ve hazmı kolaylaştırır Kanamaları önler Cinsel arzuları kamçılar

Biberiye
( kuşdili ) :Ballıbabagillerden; Akdeniz çevresinde çok yetişen; küçük, kalınca, ensiz ve kokulu yaprakları ile çiçeklerinden faydalanılan bir bitkidir Yaprakları iğneye benzer Boyu 2 metre kadardır Çiçekleri mavi veya eflatundur Çiçeklerinden renksiz veya soluk sarı renkte olan biberiye esansı çıkarılır İçeriğinde kafuru, sineol, kamfen, pinen, borneol ve bornilasetat vardır

Kullanıldığı yerler:
Hazımsızlığı giderir Çarpıntıyı keser Yarımbaş ağrılarını giderir Baş dönmesini keser Astım, bronşit ve kansızlıkta faydalıdır Yağlı saçların yağını alır Burkulmalarda ve deri yaralarında da haricen kullanılır İdrar ve adet söktürür Safra ifrazatını arttırır

Binbirdelik otu
( hypericum calycinum ) :Çalılık ve fundalıklar arasında yetişen uzun ömürlü bir otsu bitkidir 30-80 santimetre boyundadır Gövdesi dört köşelidir Yaprakları sapsızdır Çiçekleri parlak sarı renktedir Mayıs ve eylül aylarında çiçek açar

Kullanıldığı yerler:
İdrar ve balgam söktürür İştah açar Sinirleri yatıştırır

Bit otu
( mezevek ) üğünçiçeğigiller familyasından; bir çok çeşidi bulunan ve kuzey yarımkürede yetişen bir bitkidir Tohumlarında Delphinine vardır Zehirlidir

Kullanıldığı yerler:
Bit, pire gibi zararlı asalak ufak böcekleri öldürmekte kullanılır

Boru çiçeği
( çan çiçeği ) :Çançiçekgillerden; çiçekleri boru biçiminde olan bir bitkidir Çiçekleri turuncu renktedir

Kullanıldığı yerler:
Nefes darlığı, bronşit ve astımın sebep olduğu rahatsızlıkları giderir

Böğürtlen
( tilkiüzümü ) :Gülgillerden bahçe çitlerinde, yol kenarlarında kendiliğinden yetişen, dikenli bir çalıdır Yemişi ahududuya benzer, fakat ondan küçüktür Önceleri kırmızı iken sonraları kararır Yaprakları; çiçekleri açmadan toplanıp, kurutulur Birçok türü vardır

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Ayaklardaki şişlikleri indirir Yüksek tansiyonu düşürür Gözlerdeki zafiyeti giderir Mesane taşlarının düşmesine yardımcı olur Ağız, dil, diş eti ve bademcik iltihaplarını giderir Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Haricen kullanıldığı takdirde ağrıları dindirir, yanıkları iyileştirir Kökü kaynatılıp, suyu içilecek olursa kandaki şeker miktarını düşürür

Börülce
( Karnıkara ) :Göbeği koyu renkli bir çeşit ufak fasulyedir İçeriğinde protein, azot, nişasta ve C vitamini vardır

Kullanıldığı yerler:
İdrar tutukluğunu ve anüs kaşıntısını giderir Yanık tedavisinde kullanılır

Buğday
( triticium vulgare ) :Birçenekligillerdendir Sapları kamışsıdır ve içleri boştur Çiçekleri başak şeklindedir Yemişlerine buğday denir İçeriğinde B vitamini ve karbonhidratlar vardır Bunlar, tanelerin kepeğindedir Bu nedenle buğday unu ne kadar çok kepekli, yani esmer olursa, o derece faydalı olur

Kullanıldığı yerler:
Kepekli buğday unundan yapılan ekmek, kurabiye ve benzerleri bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar Kabız olmayı önler Çimlendirilmiş buğday tanesi zihin yorgunluğu ve sinir bozukluklarını giderir Damar sertliği, mide ve cilt hastalıkları olanlar, taze ekmek ve sıcak börek gibi şeyler yememelidirler

Burçak
( lathyrus ) :Baklagillerden; taneleri hayvan yemi olarak kullanılan bir bitkidir Taneleri mercimeğe benzer

Kullanıldığı yerler:
Lapası; ezik, çürük tedavisinde; taneleri ise, isilik ve mayasılda kullanılır

Centiyane
( LCentiyana, Yilanotu, Esekturpu, Gentina lutea, Gentina radix )oğu Karadeniz Bölgesi ve uludağ'da yetişen, 1 metre kadar yüksekliğinde, geniş yapraklı, kalın köklü bir bitkidir Kökü acıdır İçi sarı, dışı esmerdir Kökü şifalıdır Sarı ve mavi türü vardır

Kullanıldığı yerler:
İştah artırır, hazmı kolaylaştırır Ateşi düşürür Vücuda kuvvet verir Mide zafiyeti ve ekşimelerini giderir Kansızlıkta da faydalıdır

Ceviz ağacı
( Koz ) :Uzun ömürlü; gövdesi kalın, kerestesi ve meyvesi değerli ulu bir ağaçtır Yemişi nişastalı ve yağlıdır Hekimlikte; yaprakları, meyvesinin üzerindeki yeşil kabukları ve yağı kullanılır Bir çok çeşidi vardır

Kullanıldığı yerler:
Yaprakları ve kabukları ile hazırlanan ilaçlar kanı temizler, kansızlığı giderir İshal ve dizanteriyi keser Verem ve şeker hastalığında hem besleyici, hem de tedavi edicidir Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser El ve ayak donuklarında, deri çatlaklarında faydalıdır Saç ve elleri boyamakta da kullanılır Çok kuvvetli bir besin olduğundan fazla yememelk gerekir Cevizyağı, raşitizm ve sıracada faydalıdır Kabızlığı giderir Bağırsak solucanlarını düşürür Derinin yanmasını önler

Ciğerotu
( pulmonaria officinalis ) :Nodangiller familyasından; 10-15 santimetre boyunda çok yıllık, otsu bir bitkidir Çiçekleri; önceleri kırmızımtıraktır Sonradan morumsu-maviye dönüşür Gövdesi dik ve tüylüdür İçeriğinde tanen, müsilaj, şekerler, reçine ve sabit yağ vardır Yaprakları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Göğsü yumuşatır Öksürüğü keser Akciğer hastalıklarında faydalıdır İdrar söktürür

Civanperçemi
( yaraotu ) :Bileşikgillerden; çeşitli türleri olan bir kır bitkisidir Kuru topraklarda, yol kenarında yetişir Yaprakları uzun ve parçalıdır Çiçekleri beyaz ve pembedir Kandil şeklinde gruplaşmıştır Kokusu çok güzeldir Hekimlikte dal, yaprak ve çiçekleri kullanılır İçinde Achillein denilen acı bir madde vardır

Kullanıldığı yerler:
Hazımsızlığı ve kansızlığı giderir Kanı temizler Balgam söktürür, öksürüğü keser Sinirleri ve vücudu kuvvetlendirir Bağırsak ve mide gazlarını giderir İshali keser Basur memelerini tedavi eder Kızamık, boğmaca, raşitizm, albasması, aybaşı gecikmesi ve kemik hastalıklarında faydalıdır İdrar söktürür Yaraları iyileştirir

Çadırkuşağı

( çadıruşağı ) :Maydanozgillerden; özsuyu hekimlikte kullanılan bir bitkidir Böceklerin, gövdesine açtığı, deliklerden özsuyu sızar Zamk gibi yapışkan olan bu maddeyle yakı yapılır

Kullanıldığı yerler:
Kan ve lenf damarlarını genişletir Ağrıları dindirir Müzmin ve mikrobik hastalıkların tedavisinde kullanılır

Çakal eriği
( prunus spinosa ) :Bir çeşit eriktir Ağacı bodurdur Çiçekleri beyazdır ve yapraklarından önce çıkar Meyvesi yuvarlak ve yeşildir Tadı buruktur Çiçekleri; Mart ve Nisan aylarında toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
İshali keser, mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar Ateşli hastaların kalbini kuvvetlendirir Terletir ve vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir Anne sütünü artırır

Çamağacı
( pinus ) :Birçok çeşidi olan bir ağaçtır Kozalakları ilk yıl kapalıdır İkinci yıl açılıp, kurur ve ağacın dibine düşer İlaç yapımında; tomurcuğu, palamutu, kozalağı, filizleri ve çırası kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Balgam söktürür Müzmin öksürüğü keser Kolay doğum yapmayı sağlar

Çamfıstığı
( (pinus pinea )Çam kozalaklarının içinden çıkarılır Kuvvetli bir besindir Günde 2 çorba kaşığı kadar (25 gram)'dan fazla yenilmemelidir

Kullanıldığı yerler:
Bronşit, verem, akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine yardımcı olur Cinsel istekleri artırır, ruhi çöküntüy&# 252; giderir Kalp hastalıklarında da faydalıdır

Çarkıfelek
( fırıldakçiçeği )Çarkıfelekgillerden; çiçekleri tekerlek biçiminde, sarmaştığı için duvar kenarlarına ve kameriyelere ekilen bir çeşit süs bitkisidir Hekimlikte yapraklarının üst kısımları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Çarpıntıyı keser Yüksek tansiyonu düşürür Spazmları çözer Uyku verir

Çavdar mahmuzu
( claviceps purpurea )Çavdar ve ona benzeyen bitkilerin çiçeklerinde üreyen parazit bir mantarın kışı geçirmek üzere aldığı mukavemet şeklidir 10-35 milimetre uzunluğunda, 2-5 milimete genişliğindedir Dışı siyahımsı-mor; içi pempemsi veya morumsu beyaz renktedir Tadı yoktur İçinde ergotin denilen zehirli bir madde vardır Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır

Kullanıldığı yerler:
Damarları daraltıcı özelliğinden ötürü hekimlikte kullanılır

Çay

( transtraemiaceae ) :Çaygillerden bir ağaçcıktır Yapraklarında tanen, legumin, esans ve teofilin vardır Tesirli maddesi, teindir Çay yaprakları fermantasyondan sonra kavrulursa siyah, önce kavrulursa yeşil çay elde edilir

Kullanıldığı yerler:
Aşırı miktarda olmamak şartıyla içilecek olursa bedeni ve zihni yorgunluğu giderir Sinirleri uyarır Mide tembelliğini giderir İdrar söktürür İshal ve dizanteriyi keser Damar kireçlenmesini önler Damar sertliği, kalp yetersizliği, kan kanseri, guatr, nefrit, kolera ve bağırsak hastalıkarında koruyucu ve tedavi edicidir Haddinden fazla içilecek olursa çarpıntı, göğüs anjini, sinir bozukluğu, baş ağrısı, sıkıntı, mide bulantısı, el titremesi ve uykusuzluğa sebep verir Şişmanlar, kalp, sinir, mide ve karaciğer hastaları, romatizma ve nikristen şikayet edenler, böbreklerinde kum veya taş olanlar, kabızlık ve yüksek tansiyondan yakınanlar, üremi veya albüminüri olanlar, mümkün olduğu kadar az çay içmelidirler

Çemen
( çimen ) :Baklagiller familyasından sarımsı beyaz çiçekli 20-40 santimetre boyunda, bir yıllık, otsu bir bitkidir Tohumlarında, müsilaj, uçucu ve sabit yağ, trigonellin vardır

Kullanıldığı yerler:
Balgam söktürür Göğsü yumuşatır Vücuda rahatlık verir Şehvet artırır

Çıfıtotu
( kokarsedefotu )Sedefotugillerden, çayırlarda ve hendek kenarlarında yetişen zehirli bir bitkidir Yaprakları geniş, çiçekleri küçük ve sarı renklidir Çiçekleri dallarının dışına çıkmış demetler şeklindedir Keskin bir kokusu vardır Acıdır Kullanırken, tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir

Kullanıldığı yerler:
Kalp çarpıntılarını giderir Mide ağrılarını dindirir Zeytinyağı ile kavrulduktan sonra çıbanların üstüne konulacak olursa, olgunlaştırır

Çınarağacı
( platanus ) :Çınargiller familyasından; 30 metreye kadar boy salan, gövdesi kalın, uzun ömürlü, koyu gövdeli bir ağaçtır Hekimlikte kozalakları ve yaprakları kullanılır Birçok çeşidi vardır

Kullanıldığı yerler:
Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Diş ve vücut ağrılarını dindirir Saç kepeklerini giderir



Çiğdem
( mahmurçiçeği ) :Zambakgiller familyasından türlü renklerde çiçekler açan zehirli bir kır bitkisidir Çiçekleri Ağustos-Eylül aylarında açar Rengi sincabidir Hekimlikte soğan kısmı, çiçekleri ve tohumu kullanılır Etkili maddesi "colcihine alkoloidi"dir Birçok çeşidi vardır

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Kabızlığı giderir Tavsiye edilen dozdan fazla kullanılmamalıdır

Çilek
( kocayemiş ) :Gülgillerden sapları sürüngen, çiçekleri beyaz bir bitkidir Yemişi pembe renkli olup, kokuludur Birçok çeşidi vardır

Kullanıldığı yerler:
Vücudu kuvvetlendirir Hasta olmayı önler İdrar söktürür ve karında biriken suyu boşaltır Böbrek ve mesane hastalıklarının iyileşmesine yardımcı olur Mide ve bağırsak tembelliğini giderir Sinirleri kuvvetlendirir Yüksek tansiyonu düşürür Bağırsak kurtlarını döker Safra ifrazatını arttırır ve safra taşlarının dökülmesine yardımcı olur Karaciğer kifayetsizliğini ve şişliğini giderir Ateşi düşürür Dişdibi taşlarını eritir Cilde tazelik ve güzellik verir Damar sertliği, mafsal iltihabı, romatizma, ve nikriste de faydalıdır Şeker hastaları da yiyebilir Midesi zayıf olanlar suyunu içmelidir Alerji yapabilir

Çirişotu
( sarızambak ) :Zambakgillerden, beyaz çiçekli bir bitkidir Kökündeki yumrulardan çiriş yapılır Nisan - Temmuz aylarında çiçek açar

Kullanıldığı yerler:
Kadınlarda görülen beyaz akıntıyı keser Memeli basuru tedavi eder Mafsal ağrılarını dindirir İdrar ve adet kanı söktürür Saçkıran tedavisinde de kullanılır

Çitlembik
( celtis ) :Karaağaçgiller familyasından; 70 kadar türü olan bir çeşit sakız ağacının meyvesidir Çitlembik ağacının meyveleri mercimekten az büyük ve buruk fıstık tadındadır Hekimlikte meyvesi, yaprakları, tohumları ve sakızı kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Ayak terlemelerini keser Yaraları tedavi eder Böbrek kumlarının dökülmesine yardımcı olur Mide ağrılarını dindirir Öksürüğü keser

Çitsarmaşığı
( convolvulus sepium ) :Uzun ömürlü, 1-5 metre boyunda sarılıcı bir süs bitkisidir Haziran - eylül aylarında çiçek açar Kökü, oldukça uzundur Yaprakları gövde üzerinde sarılmış vaziyettedir Hekimlikte kök ve yaprakları kullanılır 30 kadar türü vardır

Kullanıldığı yerler:
Kabızlığı giderir

Çoban çantası

( çobankesesi ) :Turpgillerden, bir çeşit yaban bitkisidir Meyveleri, torbaya benzer Yaprakları rozet şeklinde olup, demet görünümündedir Çiçekleri beyazdır Yaz aylarında toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
Böbrek kum ve taşlarının düşürülmesine yardımcı olur Ağrıları giderip, vücuda rahatlık verir Burun kanamalarını durdurur

Çoban düdüğü

( meyhaneciotu ) :Lohusagillerden, nemli yerlerde yetişen, uzun ve yeşil yapraklı bir bitkidir Sapları sivri, kısa ve parlaktır Çiçekleri de çana benzer Hekimlikte kökü kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Kabızlığı giderir

Çoban püskülü

( ilex auifolium ) :Çobanpüskülüg illerden; hekimlikte yaprakları kullanılan bir bitkidir 300 kadar türü vardır

Kullanıldığı yerler:
Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir

Çöp-i çini
( smilax ) :Çinde ve Hindistan'da yetişen Smilax China adlı bitkinin köklerinden ve dışkabuklarından ayrılmış risomudur

Kullanıldığı yerler:
Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir

Çöpleme
( boynuzotu ) üğünçiçeğigill erden bir çeşit bitkidir Birçok çeşidi vardır Akçöpleme denilen çeşidi; uzun yapraklı, geniş ve güzel çiçekli zehirli bir bitkidir Boyu 1-1,5 metre kadardır İçeriğinde A ve B vitaminleri vardır Hekimlikte, kökü kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Ağrıları dindirir Yüksek tansiyonu düşürür Ev ilaçlarında kullanılırken, tavsiye edilen dozu aşmamak gerekir

Çörekotu
( siyah susam ) üğünçiçeğigill erden; susam iriliğinde siyah tohumları olan bir çeşit bitkidir Güzel kokuludur Hamurişlerine çeşni vermek için kullanılır Yurdumuzda 12 türü vardır

Kullanıldığı yerler:
İştah açar Vücuda kuvvet ve dinçlik verir Hazmı kolaylaştırır Mide ve bağırsak gazlarını söker Koklanacak olursa; baş ağrısını keser Nezle ve sara hastalığında tütsü yapılır Suyu ile sivilcelere pansuman yapılır

Çöven
( sabunotu ) :Kökü ve dalları, suyu sabun katılmış gibi köpüren, kir temizleyici bir bitkidir Helvacılıkta, ağdayı ağartmak için de kullanılır Kökü, büyük ve kalındır Dışı, hafif kırmızımtıraktır Çiçekleri; pembe, beyaz olup, salkım şeklindedir Köklerin dövülmesinden çöven elde edilir

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Terletir, ateşi düşürür Vücuda rahatlık verir Kusturur ve balgam söktürür Cilt hastalıklarında da faydalanılır Temizleyici olarak da kullanılır

Çuhaçiçeği
( baharçiçeği ) :Çuhaçiçeğigillerden; sık çiçek açan bir süs bitkisidir Kökü kırmızı; yaprakları sarıdır Çiçekleri ise; koyu sarı renkte olup, çuha gibi kıvrıktır

Kullanıldığı yerler:
İdrar ve balgam söktürür Vücuda rahatlık verir Sinirleri yatıştırır Rahat uyku sağlar Yarımbaş ağrılarını dindirir

Çürdükotu
( çördekotu ) allı, budaklı, yaprakları sivri ve ayva biçiminde bir çeşit bitkidir Çiçekleri mavi renkte olup, dikenlidir Çiçeklerinin tozu; sarı veya sarımsıdır
Tadı acıdır

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Hazımsızlık ve mide zafiyetini giderir Kulunç ağrılarını keser Zayıf çocukların gelişmesine yardımcı olur

Dalakotu
( kurtluca ) :Eğreltiotugillerden; sıcak bölgelere yetişen bir bitkidir Güzel kokulu, pembe çiçekleri vardır Yapraklarının üstü parlak, altı donuk yeşil kadife rengindedir Tadı acıdır

Kullanıldığı yerler:
Ateşi düşürür, vücuda kuvvet verir Dizanteri ve ishali keser Nefes almayı kolaylaştırır Öksürüğü keser Karaciğer ve mide hastalıklarının iyileşmesine yardım eder

Damkoruğu
( kulakotu ) amkoruğugillerden ılık iklimlerde yetişen bir bitkidir Çiçekleri kırmızıdır Yaprakları etli ve çiçeklerin dibindedir Haziran - Ağustos ayları içinde toplanır Çoğu zaman taze halde kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Basur memelerini giderir Nasırları söker

Darı
( akdarı ) :Buğdaygillerden, kuraklığa dayanıklı bir bitkidir Tohumları besin olarak kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Darı unundan yapılan yiyecekler, zihin yorgunluğunu giderir Sinirleri kuvvetlendirir Hamilelere de faydası vardır

Defne
( Laurus nobilis )efnegillerden yaprakları güzel kokulu ve yaz kış yeşil olan ağaçtır Boyu 2 metre kadardır Akdeniz kıyılarında yetişir Meyveleri yuvarlaktır Rengi siyahımtıraktır Yapraklarından yeşil renkli bir yağ çıkarılır

Kullanıldığı yerler:
Terletir, ateşi düşürür, vücuda rahatlık verir İdrar ve adet söktürür İştah açar, Hazmı kolaylaştırır Sinir ağrılarını (nevralji) dindirir Yağı bazı merhemlerle karıştırılır Baharat olarak da kullanılır Hamileler kullanmamalıdırlar

Demirhindi
( tamarin ) :Baklagillerdn bir çeşit ağaçtır Boyu 25 metre kadardır Meyvesinden şerbet yapılır Sıcak ülkelerde yetişir Çiçekleri sarı kırmızı salkımlar halindedir Meyvesi koyu kırmızımtırak, büyük ve tohumludur Meyvesinin mayhoş lezzetli, macuna benzeyen öz kısmı kullanılır İçeriğinde ekşi maddeler, nişasta ve şeker vardır

Kullanıldığı yerler:
Susuzluğu giderir Vücuda rahatlık ve serinlik verir 20 gramı müshil tesiri gösterir Bağırsakları temizler Soğuk içilir

Denizkadayıfı
( carrageen ) :Esmer su yosunlarından bir çeşit deniz bitkisidir

Kullanıldığı yerler:
Solunum ve hazım sistemi nezlelerini giderir Vücudu besleyici olarak da kullanılır

Denizsaçı
( mousse de corse ) eniz kayalarında bulunur Kuru iken saç gibi ince, esmer, birbirine girmiş liflerdir Deniz bitkileri gibi kokar Tadı tuzludur

Kullanıldığı yerler:
Bağırsak solucanlarını düşürür

Denizüzümü
( ephedra campylopoda )Yurdumuzun hemen hemen her yerinde yetişen her zaman yeşil, uzun ömürlü, çalı görünümünde bir bitkidir Gövdesi incedir Yaprakları, gövde üzerine karşılıklı, çapraz şekilde dizilmiştir İçeriğinde "efedrin alkoloid" bulunur 35 kadar türü vardır

Kullanıldığı yerler:
Astım hastalığının şikayetlerini giderir Terletir Ateş düşürür Romatizma ağrılarını dindirir

Dereotu
( tereotu )Maydanozgillerden iplik biçiminde yaprakları olan güzel kokulu bir bitkidir Sonbahar aylarında toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
Mide ve bağırsak gazlarını söktürür Hazmı kolaylaştırır, midenin gereği gibi çalışmasını sağlar Hıçkırık ve hava yutmayı önler Sinir zafiyetini giderir Uyku verir Aybaşı kanamalarının kolay olmasını sağlar Anne sütünü artırır İştah açar Ağız kokusunu giderir Çocuklardaki gaz ağrılarını giderir Yemeklere ve salatalara tat vermek için konur Hamileler kullanmamalıdır

Devedikeni
( chardon )Bileşikgillerden; tarlalarda yetişen 1 metre kadar boyunda bir bitkidir İnce ve çengellidir Yaşken güzel kokuludur Kuruyunca bu koku kaybolur

Kullanıldığı yerler:
Ateşi düşürür, terletir ve vücuda rahatlık verir

Devetabanı
( phlodentron ) :Bileşikgillerden geniş yapraklı, her türlü toprakta yetişebilen bir bitkidir Çiçekleri, yapraklarından önce açar, altın sarısı rengindedir Hekimlikte çiçekleri ve yaprakları kullanılır Çiçekleri Nisan'da, yaprakları ise, Haziran ve Temmuz aylarında toplanıp, kurutulur

Kullanıldığı yerler:
İdrar söktürür Ağrıları dindirir Sinirleri yatıştırır ve vücuda kuvvet verir Astım, nefes darlığı, bronşit ve soğuk algınlığında şikayetleri geçirir Göğsü yumuşatır, öksürüğü keser Nezle ve ciğer iltihabında da kullanılır Yaraların iyileşmesinde ve çıbanların olgunlaşmasına yardımcı olur

Dişbudak ağacı
( fraxinus excelsior ) :Zeytingillerden sert keresteli bir ağaçtır Boyu 30 metre kadardır Yaprakları 9-13 parçalı bir dantela görünümündedir İlkbahar ve yaz aylarında kabuğu ve yaprakları toplanıp kurutulur

Kullanıldığı yerler:
Ateşi düşürür, vücuda kuvvet verir Anne sütünü artırır Romatizma ve nikris ağrılarını keser Kabızlığı giderir (kabuğu ise kabızlık yapar, ishali keser) idrar söktürüp, vücutta biriken zararlı maddelerin atılmasını sağlar Mobilyacılıkta da kullanılır

Dolama otu
( paronychia serpilifolia )Karanfilgiller familyasından yeşil ve beyaz renkte küçük çiçekleri bulunan bir çeşit bitkidir Yaprakları beyazımtırak yeşildir Kökü kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Dolama ve çıbanların tedavisinde kullanılır

Domates
( solanum lycopersium ) :Patlıcangillerden bir çeşit bitkidir Ürünü için yetiştirilir Vatanı Meksika ve Peru'dur Yabani türünün meyveleri yuvarlak ve kiraz kadar küçüktür Domatesin içeriğinde lycopin denilen bir madde bulunur A, B, C vitamileri bakımından zengindir Gövde ve yapraklarında solanin denilen zehirli bir alkoloid bulunur

Kullanıldığı yerler:
Bol idrar söktürür Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını ve kanın durulmasını sağlar, damar sertliğini giderir Romatizma ve nikriste faydalıdır Safra ve böbrek taşlarının düşürülmesine yardımcı olur Üremiyi düşürür Hazmı kolaylaştırır Kabızlığı giderir Mide ve bağırsakların düzenli bir şekilde çalışmasını sağlar Cilde tazelik ve pembelik verir İsiliği ve mayasılı giderir Nasırların sökülmesine yardımcı olur Çıbanların olgunlaşmasını sağlar Arı sokmasında ve yanıkların tedavisinde faydalanılır Kansere karşı korur Midesi zayıf olanlar, böbrek ve mesanelerinde iltihap olanlar, suyunu içmelidirler

Dulaptal otu
( daphne mezereum ) ulaptalotugillerin örnek bir bitkisi olan bir ağaçcıktır Yüksek yerlerde yetişir Çiçekleri güzel kokuludur Meyveleri kırmızımtıraktır Yaprakçıkları ise, açık yeşildir Kabukları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Zona tedavisinde faydalıdır

Dulavrat otu
( pıtrak ) :Bileşikgillerden; yol kenarlarında ve seyrek koruluklarda yetişen bir bitkidir 1-1,5 metre boyundadır Kökü ve yaprakları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Yapraklarından yapılan ilaçlar, romatizma ve nikris ağrılarını giderir Mide iltihaplarını iyileştirir Kökünden yapılan ilaçlar ise, deri iltihapları ve egzamanın tedavisinde ve karaciğer hastalıklarında kullanılır

Dut
( morus ) utgillerden yapraklarıyla ipek böceği beslenen bir ağaçtır Meyveleri, Beyaz ve kara olur Karadut ekşidir Dutusaresi çıkartılır Hekimlikte şurubu, meyveleri, ve yaprakları kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Beyaz dut yaprakları idrar söktürür Vücutta biriken suyu boşaltır Aç karnına yenen beyaz dut, Bağırsak solucanlarının düşürülmesini sağlar Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlar Karadut şurubu pamukçuk hariç diğer ağız ve bademcik iltihaplarını giderir

Duvar sarmaşığı
( ivy ) :Sarmaşıkgiller familyasından; uzun ömürlü, 50 metre kadar boyunda, her zaman yapraklı, tırmanıcı bir bitkidir Yaprakları tüysüz ve serttir Üst yüzeyleri koyu, alt yüzeyleri ise açık yeşil renktedir Meyvesi, siyahımsı mor renktedir İçeriğinde "hederin" vardır Zehirlidir Ev ilaçlarında kullanılmamalıdır

Kullanıldığı yerler:
Kabızlığı giderir Kusturur ve aybaşı kanı söktürür Haricen kullanılacak olursa, yaraları tedavi eder

Düğün çiçeği
( girit lalesi ) üğünçiçeğigill erden; 30-60 cm boyunda, uzun ömürlü bir bitkidir Kökleri ipliksidir Nisan - Haziran aylarında çiçek açar Zehirlidir Yaprakları çok küçüktür ve üç parçalıdır Hekimlikte nadiren kullanılır

Kullanıldığı yerler:
Basur memelerinin şikayetlerini giderir