Kontakt Lens Kullanım Rehberi

• Kontakt lensler, kornea yüzeyine yerleştirilerek gözdeki kusurların tashihi veya bazı hastalıkların tedavisi için kullanılan lenslerdir Refraksiyon ve optikle ilgili ilkeler gözlüklere benzer şekilde kontakt lenslere de uygulanır Bunlar, miyopi ve hipermetropi derecesine göre kornea eğriliğini bir kontakt lens yüzeyi ile değiştirerek var olan kusuru düzeltirler Astigmatizmaların çoğunlukla kornea ön yüzeyinin çarpıklığı sonucu oluşmasından dolayı ya sert kontakt lenslerin kullanılması ya da özel olarak astigmatizmaya yönelik üretilmiş yumuşak lenslerin kullanılması gerekir Miyop veya hipermetroplar için üretilmiş ve fiatı cazip olan yumuşak kontakt lensler en fazla -1,0 dioptri kadar bir astigmatizmayı düzeltebilirler

• Küçük numaralarda gözlük ve kontakt lens numaraları aynı iken numara arttıkça miyopların gözlüğe göre daha küçük, hipermetropların ise daha büyük numaralı bir lens kullanmaları gerekir Son yıllarda kontakt lens teknolojisi çok gelişmiş ve lenslerin kullanımını kolaylaştıran ve kullanım süresini uzatan yeni tasarım ve materyaller geliştirilmiştir

Kontakt lens çeşitleri


• Gaz geçirgen sert lensler: Göze oksijen geçişine izin verdikleri için bu adı alırlar ve bu özellikleri nedeniyle artık kullanılmayan sert lenslere göre kornea epitel metabolizmasını daha az bozarlar Korneanın şeklini almadıkları için yüksek astigmatizma ve keratokonus gibi olgularda özellikle tercih edilirler

• Yumuşak lensler: Çok değişik tipleri vardır Günlük kullanılan 1 gün ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 ay ömürlü lensler, günlük kullanılan 3 ay ömürlü lensler, günlük kullanılan 1 yıl ömürlü lensler, 1 hafta kullanılan 1 hafta ömürlü lensler, 1 ay kullanılan 1 ay ömürlü lensler, bazı göz hastalıklarının tedavisi için kullanılan tedavi edici lensler, bifokal lensler ve renkli lensler gibi

• Bunların kullanımı oldukça rahattır Gözdeki kusurun tashihi için kullanılan lenslerin çoğu renksizdir ve göze takıldığında görünümü değiştirmezler Takıldıkları sürece kusuru giderir ve berrak bir görüntü sağlarlar

• Günümüzde çok populer olan bir lens grubu da renkli lenslerdir Gözdeki kusurun düzeltilmesi amacıyla kullanılabildiği gibi herhangi bir kusur olmadan da sırf estetik amaçlı olarak kullanılan numarasız tipleri vardır Renk seçenekleri çok fazladır Renkli lensler her gözde katalogda gösterildiği gibi durmaz

Kontakt lenslerin avantajları


• Kontakt lenslerin bazı kişiler için kozmetik faydası ve gözlük takmama rahatlığı yanısıra optik avantajları vardır

• Yüksek dereceli kusurlarda kontakt lensler küçük çaplı ve kalınlıklı olmaları yanısıra gözün direkt üzerinden tashih yapmaları nedeniyle çevresel kısımlardaki görme bozukluklarını azaltırlar

• Tek gözünde ameliyat veya yaralanma gibi bir nedenle lensini yitirmiş olanlara verilen gözlük camları aşırı büyütme yaptığı için hastanın kullanabilmesi zordur Kontakt lenslerde büyütme faktörü oldukça azdır ve hasta tarafından tolere edilebilir Böylece hasta heriki gözünü kullanabilir hale gelir

• Her iki gözünde lens olmayanlarda da daha iyi bir çevresel görme temin edilir ve görüntü bozukluğu fazla olmaz

• Gözlüklerle çok az düzelme kaydedilebilen veya görmesi hiç düzeltilemeyen keratokonuslu veya başka bir nedene bağlı düzensiz korneası olan hastalar kontakt lenslerle sıklıkla iyi bir görme elde ederler

Kontakt lenslerin dezavantajları



• Gözlüklere göre biraz daha masraflıdırlar Ancak teknolojinin gelişimi sayesinde daha hesaplı kontakt lensler piyasaya sürülmektedir


• Yeni kullanmaya başlayanların belli bir adaptasyon süresi olur Bu süre yumuşak lens kullananlarda daha az, sert lens kullananlarda daha uzundur


• Kontakt lens kullanımında temizliğe çok dikkat etmek gerekir İleride anlatılacak olan bazı göz sağlığı sorunları kontakt lens kullananlarda meydana gelebilir Bazen lensin kullanılamadığı zamanlar olur ve bu zamanlarda gözlük kullanmak gerekebilir

Kontakt lens kullanmaya başlamadan önce yapılması gereken muayene:



• Görme keskinliğinin değerlendirilmesi


• Göz numarasının tespiti


• Biyomikroskop ile göz muayenesi ve gözyaşı değerlendirmesi, Keratometri


• Gerekiyorsa korneal topografi, yani korneanın kırıcılık haritasının çıkarılması


Yapılan bu değerlendirmeler ile gözün kontakt lens kullanımına uygun olup olmadığı belirlenir Ayrıca nasıl bir kontakt lens kullanabileceğine karar verilir

Kontakt lenslerin kullanımı



Temizlik


• Lenslerinize dokunmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayın Böylece lenslerinizin kirlenmesini, dolayısıyla gözlerinizin mikrop kapmasını engellemiş olursunuz


• Düzenli olarak ellerin yıkanması da gözünüzü olası enfeksiyonlardan korur Ellerinizi yıkarken yağ, losyon ya da parfüm içermeyen bir sabun kullanınız ve pamukçuk bırakmayan bir havlu ile kurulayınız

Lensin kontrol edilmesi



• Kontakt lensler, steril kapalı blister ambalajlarda ya da cam flakonlarda sunulur Lensinizin ambalaj paketi veya folyosunun açılmamış olmasına ve kullanım tarihinin geçmemiş olmasına dikkat ediniz


• Ambalaj üzerinde lensin numarası yer alır İki gözü için farklı numarada lens kullananların uygun ambalajı açıp açmadığı konusunda emin olması gerekir Lenslerin karışmasını önlemek için daima aynı gözden takmaya başlayın Bazen ambalaj içinden lensi almakta zorlanabilirsiniz Bu durumda asla cımbız veya benzeri bir alet kullanmayınız Ambalajı kapalı halde bir iki defa salladığınızda lensinizi rahatlıkla alabilirsiniz


• Lensi kontrol etmek için işaret parmağınızın ucuna yerleştirin ve bir ışık kaynağına doğru tutun Lensin temiz ve nemli olması gerekir Çizik, çentik, yırtık veya çatlak bulunmamalı ve küçük parçacıklar yapışmış olmamalıdır Lens hasar görmüş ise asla kullanmayın ve atın Yumuşak lensler kuruduğu zaman da kullanılamaz hale gelirler


• Yumuşak lensler iki tarafa da dönebildiği için doğru yönde olduğunun kontrol edilmesi gerekir Ters olarak göze yerleştirilen bir lens fazla hareket eder, rahatsızlık meydana getirebilir ve iyi bir görme sağlamaz


• Bu kontrol iki şekilde yapılabilir Birincisinde lensi işaret parmağınızın ucuna yerleştirip şekline bakın Eğer kenarları bir çanak şeklindeyse yönü doğru demektir Eğer kenarları dışarı bakıyorsa yönü yanlış demektir ve tersyüz edilerek düzeltilmesi gerekir İkinci yöntemde ise eğer varsa lensin yazısına bakılır Yazının lens göze takıldıktan sonra karşıdan bakıldığında düzgün okunacak şekilde olması gerekir

Lensin göze yerleştirilmesi



• Ellerinizi yıkadıktan sonra kurulayınız Elleriniz ıslak olduğunda kontakt lens ya elinize yapışır ya da kayıp düşebilir Lensi sağ işaret parmağınızın ucuna yerleştirin Solak olanlar aynı işlemleri sol elleriyle yapabilirler


• Aynı elinizin orta parmağını kirpiklerinize olabildiğince yaklaştırın ve alt göz kapağını aşağı çekin Üst göz kapağınızı yukarı kaldırmak için diğer elinizin parmaklarını kullanın İşaret parmağınızla yavaşça lensi doğrudan gözünüze yerleştirin Bunu yapamıyorsanız gözünüzün burun tarafına bakmasını sağlayın ve dış kısımda görünen gözün beyaz kısmına lensinizi yerleştirin Üçüncü bir alternatif olarak yukarı bakın ve altta görünen beyazlığa lensinizi yerleştirin İkinci ve üçüncü durumlarda lensin bulunduğu tarafa bakarak gözünüzün üzerine gelmesini sağlayın


• İlk önce alt göz kapağını, sonra da üst göz kapağını serbest bırakınYavaşça göz kırpın Lensinizin artık ortalanmış olması gerekir Lensleri taktıktan sonra gözlerinizi ovuşturmaktan kaçının

Lensler gözünüzde rahat değilse veya net bir şekilde göremiyorsanız aşağıdaki durumlar söz konusu olabilir:



• Lens gözde ortalanmış olarak durmuyor olabilir Lens gözün beyazına doğru kaymış olabilir Bu durumda lensi parmağınızla hafifçe bastırarak masaj yapın ve göz kapaklarınız yardımıyla iterek tekrar yerine yerleştirin Eğer lens gözünüzden düşmüşse ve kısa ömürlü bir lens kullanıyorsanız yenisiyle değiştirin Uzun ömürlü bir lens ise oldukça titiz bir şekilde lens solusyonunuz ile birkaç defa yıkayın Lensin üzerinde veya altında yabancı bir cisim olabilir Bu durumda lensi çıkarıp solusyon ile temizledikten sonra tekrar takın


• Lensiniz yırtılmış veya hasar görmüş ise tekrar gözünüze yerleştirmeyin ve atınBulanık görme varsa lensi yanlış göze takmış ya da ters takmış olabilirsiniz Böyle bir durum söz konusu değilse yine de lensi gözünüzden çıkarıp temizledikten sonra tekrar takın Hala görmeniz netleşmiyorsa ve rahat değilseniz lensinizi çıkarıp doktorunuza başvurun

Lensin çıkartılması



9 Ellerinizi yıkayın ve kurulayın Çıkarma işlemini lensi düşürüp kaybedebileceğiniz lavabo gibi ortamlarda yapmayın


Yumuşak lensler için:


• Yukarı bakarken orta parmağınızla alt göz kapağını aşağı doğru çekin İşaret parmağınızın ucunu lensin kenarına getirin ve gözünüzün beyaz tabakasına doğru aşağı kaydırın Baş ve işaret parmaklarınız yardımıyla lensi hafifçe sıkarak dışarı çıkartın


- İkinci bir yöntem olarak alt göz kapağını aşağı doğru çektikten sonra burnunuza doğru bakın Lensi gözün dışta kalan beyaz kısmına doğru çekin, baş ve işaret parmaklarınız yardımıyla hafifçe sıkarak dışarı çıkartın


Gaz geçirgen sert lensler için:


- Orta parmağınızın ucunu üst kapağınızın ortasına, yüzük parmağınızın ucunu da alt göz kapağınızın ortasına yerleştiriniz Gözlerinizi parmaklarınızın yardımıyla mümkün olduğu kadar açıp kulaklara doğru çekerek dümdüz ileriye doğru bakınız Göz kapaklarınız lensin kenarlarına basınç yapacağı için lensiniz kolayca gözünüzden çıkacaktır


- Bir elinizin baş parmağını ve işaret parmağını kullanarak lens ortaya çıkacak şekilde göz kapaklarınızı aksi yönlere doğru çekiniz Diğer elinizle lens vantuzunu tutarak göze alttan yaklaşınız Vantuzu, üstündeki delik lensin üzerine gelecek şekilde dikkatlice lensin yeterince yakınına yerleştiriniz Vantuzu, hafifçe lense bastırınız, hafif eğerek geri çekiniz Böylece lens vantuzun üzerine yapışacaktır


- Üst ve alt göz kapakları arasına lensi sıkıştırarak dışarı çıkmasını sağlayınız Hiçbir zaman parmağınızı gözünüzün üzerinde lensinizi aramak için

Kontakt lensin bakımı



• Lens bakım malzemelerini devamlı elinizin altında bulundurmakta fayda vardır


• Temizlik için düz bir yüzey seçin Lavabo gibi lensi kaybedebileceğiniz veya kirlenmesine sebep olabileceğiniz ortamları seçmeyin Lensi takacağınız yerde küçük bir ayna bulunsun


• Lensleri tutmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayıp durulayın ve kurutun


• Karıştırmamak için temizliğe her zaman aynı lensten başlayın


• Lens kabına lens solusyonu doldurun


• Çıkardığınız lensi avucunuzda birkaç damla lens solusyonu ile temizleyin Lensin heriki tarafını işaret parmağınızın etli kısmı ile silin


• Lensi duruladıktan sonra kabına yerleştirin Lens kabındaki solusyonun yumuşak lens kullanıldığı takdirde en azından lensi örtecek kadar olması gerekir Sert lenslerin kuruması lensi bozmasa da lensin dezenfeksiyonu ve rahat kullanımı için nemli tutmakta fayda vardır

Dezenfeksiyon için lensleri solusyonda en az 4 saat tutmak gerekir



• Bu süre sonunda bazı solusyonlarda lens, kabından alır almaz göze takılabilirken bazılarında başka bir solusyonla yıkamak gerekebilir Yine bazı lenslerde bu 4 saat içinde nötralizasyon hadisesi meydana gelir ve süre bitmeden lens direkt göze takılamaz Lenslerinizi her çıkarışınızdan sonra dezenfekte etmek, tahrişe veya enfeksiyona neden olan mikroorganizmaların ölmesini sağlar


• Lensi gözünüze taktıktan sonra lens kabını solusyonla çalkalayıp ağzını kapatın Lensi kabına koyacağınız her zaman mutlaka yeni solusyon doldurun


• Uzun ömürlü lens kullanımında birkaç haftada bir protein temizliği yapmak gerekir Bu işlem için lens kabının gözlerine yeni solusyon doldurulur ve her birine bir adet protein temizleme tableti konularak çözülür Lenslerinizi çıkarıp temizleyin ve duruladıktan sonra kutusuna yerleştirin Lenslerin solusyona iyice batmasını sağlayın


Kapakları kapatın ve kutuyu hafifçe sallayın 15 dakika bekleyin Lensleriniz çok kirliyse bu süreyi 1-2 saate kadar uzatabilirsiniz Lenslerini kutusundan çıkarıp lenslerinizi ve lens kutusunu lens solusyonu ile temizleyin Sonra kutuya solusyon doldurup lenslerinizi koyarak normal dezenfeksiyon işlemini başlatın


• Tam renkli lenslerin temizlenmesi ve sterilizasyonunda sorbik asit ve potasyum sorbat ihtiva eden salin solusyonu, Optisoft polyquad solusyon, opticlean ve Mirasol solusyon kullanmayın

Kontakt lens kullanırken makyaj



• Lens kullanırken makyaj yapmak mümkündür Ancak lenslerin makyaj malzemesi ile kirlenmemesine özen göstermeniz gerekir


• Cildinizi temizlerken: Önce lenslerinizi çıkarınız, sonra temizleme emulsiyonu ve göz makyajı temizleyicisini kullanınız


• Gece kremi: Yatmadan önce lenslerinizi çıkaracağınıza göre her zaman olduğu gibi gece kremi kullanabilirsiniz Sabahları yüzünüzü ılık suyla yıkamalısınız Eğer gözlerinizin etrafı yağdan arınmış olursa lenslerinize hiçbir şey olmaz


• Gündüz kremi: Likid krem yerine fazla akıcı olmayan bir krem kullanınız Gözlerinizin etrafına sürerken çok dikkatli olmalısınız Bu bölgeye hiç krem sürülmemesinde yarar vardır

Makyaj malzemesi seçerken dikkat!



• Makyaj malzemesi: Lensleri her zaman göz makyajı yapmadan önce takın Makyaj malzemesi seçerken yağlı olanlardan çok nemlendirici özellikte olanları tercih edin Göze yağlı makyaj veya krem uygulandığı takdirde bunların göz kırpma hareketiyle gözün yakınına gelip lense bulaşma tehlikesi vardır


• Bu lensinize zarar vermese de görüşünüzü bulandırır Ayrıca göz kapağının iç kenarında kullanılan makyaj malzemelerini kullanmayın Çünkü bu gibi makyaj malzemeleri kontakt lens yüzeyini kirletip rahatsızlığa yol açabilir Lensler gözünüzdeyken makyajınızı silmeniz mümkündür Bunu yaparken makyajın ya da makyaj temizleyici malzemenin lensinize değmemesine özen gösterin


• Maskara: Rimeli her zaman lenslerinizi takmadan önce uygulayınız Bir iki dakika kurumasını bekleyip sonra fırçalayınız İçinde kirpik uzatmaya yarayan küçük katkı kıllar bulunan rimelleri kullanmayınız, zira bu kıllar düşebilir ve lenslerinizi kirletibilir Hergün rimel kullanmak istemiyorsanız kuaförünüzden kirpiklerinizi boyatmanın mümkün olup olmadığını sorun Rimel hiçbir zaman göz yaşı sıvısına bulaşmamalıdır


• Göz farı: göz farının sıvı, krem ya da kompakt toz gibi birçok alternatifleri mevcuttur Hepsinin kendine göre avantajları vardır Sıvı ve krem olanlarının uygulanması kolaydır Kompakt toz farlar için uygulayıcı mevcut olup, bununla farı sürerken önce nemlendirilmesi gerekir, ayrıca far göze cömertçe sürülmemelidir


• Göz kalemi: Bu kullanmamanız gereken yegane makyaj malzemesidir İçerdiği maddelerden dolayı lensinizin lekelenme tehlikesi vardır ve sürekli temizlemek lenslerinizin ömrünü azaltır

Kontakt lensin çıkarılmasını gerektiren durumlar



• Gözde kaşıntı, yanma veya batma,


• Gözde bir şey varmış hissi


• Aşırı sulanma, normal olmayan göz akıntısı veya kızarıklık


• Görüş bulanıklığı, nesnelerin etrafında gökkuşağı veya harelenme görüntüsü


• Lenslerin ilk takıldıkları zamana göre daha fazla rahatsızlık vermesi


•Lensi çıkardığınız zaman rahatsızlık hissi ortadan kalkıyorsa lenste hasarlanma, kir veya yabancı cisim olup olmadığını kontrol etmek için yakından incelemeniz gerekir Hasarlanma varsa lens atılmalı ve yeni bir lens kullanılmalı, kir ve yabancı cisim varsa temizliği yapılmalıdır

br> Bunlara rağmen problem devam ederse derhal doktorunuza danışınız Burada bahsedilen şikayetler herhangi bir enfeksiyon ya da daha ciddi bir durumun habercisi olabilir