Dicle Tıpta Dijital Radyografi Dönemi

Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalında 2008 yılı başına kadar normal makinelerle elde edilen röntgen filmleri bundan sonra dijital olarak elde edilecek

Dicle Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof Dr Aslan Bilici, Araştırma Projeleri Komisyonu (DÜAPK) katkısı ile geçekleştirilen bu yeni görüntüleme sisteminin bir çok avantaj getireceğini söylüyor Eski konvansiyonel sistemle gerçekleştirilen röntgen çekimlerinin bir çok dezavantaj oluşturduğunu söyleyerek; “bu makinelerde X-ışını kullanılmakta Işın miktarı teknisyen tarafından, hastanın kilosu göz önüne alınarak ayarlanmaya çalışılırdı Ancak teknolojiye bağlı olarak, bazen filmin kalitesi değerlendirmek için yetersiz olabilmekteydi ve filmin tekrarı gerekmekteydi Bunun nedenlerinin başında X ışını dozunun miktarı gelmektedir Teknisyenin tecrübesi, hastanın görünümü, o günkü banyo solüsyonunun durumu gibi değişik nedenlere bağlı olarak X ışını dozu bazen çok, bazen da az olabilmekteydi Işın tekrarı demek hastayı ikinci kez X ışını ile radyasyona maruz bırakmak demektir Radyasyon etkisi olan X ışının vücutta oluşturacağı zararlı kimyasal ve biyolojik sonuçlar çok iyi bilinmektedir Bu nedenle ışın miktarının hem azaltılması hem de tekrar ışınlanmaması insan sağlığı açısından çok büyük önem taşımaktadır” şeklinde konuşuyor Sağlık Yayıncılık
Aynı bölgenin filmi sadece kemik veya yumuşak dokuların aynı anda detaylı olarak değerlendirmesine imkan vermediğini belirten Bilici, “hastalık hangi alanda düşünülüyorsa ona yönelik inceleme yapılmaktaydı Diğer alanın detaylı değerlendirilmesi mümkün olmamaktaydı Filmler üzerindeki ölçümler elle yapılmaktaydı Bununla beraber ölçümlerin orijinali ile tam uyumu söz konusu değildi” diyor
Eski teknolojide her bir film için bir kaset kullanıldığına işaret eden Bilici, kasetlerin sulu banyo makinelerinde banyo edilerek filmlerin elde edildiğini, hasta için kaç bölgenin filmi istendi ise, o kadar kaset kullanıldığını ve banyo edildiğini söylüyor Bilici; “bu kadar zahmete rağmen hastanı filmlerinin arşivi mümkün olmamaktaydı Bir diğer önemli dezavantaj da içerdikleri kimyasal nedeni ile banyo işleminde kullanılan solüsyonların ve banyo sonrası atık sıvılar ile gazların oluşturduğu zararlı çevre etkisidir” şeklinde konuşuyor
Prof Dr Aslan Bilici, eski teknolojide hastanın filmini alan teknisyenler dışında banyo için de ayrı bir elemana da ihtiyaç duyulduğunu, dijital radyografi sisteminde ise yukarıda anlatılan bütün dezavantajların ortadan kaldırıldığını söylüyor
“HASTAYA VERİLEN ZARARLI IŞIN MİKTARI AZALIYOR”
Bilici yeni dijital görüntüleme sisteminin avantajlarını şöyle dile getiriyor; “doz teknisyenden bağımsız olarak otomatik olarak ayarlanabilmekte, az veya yüksek doza bağlı oluşan tekrarlar ortadan kalkmaktadır Bu hem insan sağlığına hem de ekonomiye katkı sağlamaktadır X ışını dozu yaklaşık % 30 oranında az kullanılarak hastaya verilen zararlı ışın miktarı azalmaktadır Ayrıca daha az ışın kullanıldığından yüksek maliyete sahip tüp ömrü de uzamaktadır Böylece yine hem insan sağlığına hem de ekonomiye katkı sağlanmaktadır ”
Bilici, yeni teknoloji olan ve güçlü bilgisayar tabanına sahip DR sistemi ile elde edilen görüntülerin daha sonra üzerinde çalışılabildiğini, bunun sayesinde görüntülerin büyütülüp küçültülebildiğini, aynı görüntünün yoğunluğu kemik ve yumuşak dokular için değiştirilerek farklı yoğunluktaki lezyonların net olarak ortaya konulabildiğini belirtiyor Orijinali ile uyumlu her çeşit ölçüm yapılabildiğini söyleyen Bilici, bu işlemlerin filmin daha detaylı ve tutarlı değerlendirmesinde yardımcı olarak insan sağlığına önemli katkı sağladığını ifade ediyor
“YENİ SİSTEM ÇOK EKONOMİK”
Aslan Bilici, eski teknolojide her bir film için bir kaset kullanılırken DR teknolojisinde kasete ihtiyaç duyulmadığını, görüntülerin direk olarak dijital ortama alındığını ve depolandığını söylüyor Bilici; “Dolayısı ile kaset ihtiyacı ve bu kasetlerin banyolanması için ekstra personel ihtiyacı ortadan kalkıyor Bu da ekonomiye katkı sağlıyor Eski teknolojide ihtiyaç duyulan banyo solüsyonlarına ihtiyaç duyulmaması çevre sağlığına ve ekonomiye önemli bir katkı getiriyor DR teknolojisinde görüntüler dijital ortama taşındığından, görüntülerin arşivlenmesi ile ilgili sorunlar da ortadan kalkıyor Bunun sayesinde hastalarımızın tüm filmleri dijital arşivde saklanmakta İleri dönemde aynı filme ihtiyaç duyulduğunda veya yeni bir hastalık durumunda karşılaştırmak için gerektiğinde ilgili film kolaylıkla elde edilebilmekte ” Şeklinde konuşuyor
Bilici, projede DR sistemi yanında anabilim dalında analog olan eski Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Magnetik Rezonans (MR) cihazlarında elde edilen görüntülerin dijital ortama aktarılmasının sağlandığını, Analog olarak geriye kalan mamografi cihazı ile acile hizmet veren röntgen cihazlarının da alındığını, ancak yakında faaliyete geçecek olan Bilgisayarlı Röntgen (CR) sistemi ile dijital hale dönüşeceğini söylüyor Bilici, böylece Anabilim Dalında tüm modalitelerden dijital görüntüler elde edileceğini ve dijital ortamda depolanacağını ifade ediyor
“ZAMAN KAYBINI ÖNLÜYOR”
Prof Dr Aslan Bilici, Anabilim Dalındaki tüm doktorların, bu proje öncesi görüntüleri değerlendirmek için görüntülerin filme basılmasını ve rapor odalarına getirilmesini beklediğini, daha sonra negatoskoplarda filmleri değerlendirmeye çalıştıklarını, ancak yine bu proje kapsamında alınan iş istasyonları ve PACS sayesinde, tüm görüntüleme cihazlarında elde edilen görüntülerin hemen dijital ortama aktarıldığını ve mevcut 6 iş istasyonunda anında çok detaylı olarak değerlendirilebildiğini belirtiyor Bu sayede değerlendirmenin hızlandığını ve tanı doğruluğunun artırıldığını sözlerine ekliyor
Bundan sonraki amaçlarının elde edilen dijital görüntüleri tüm klinik ve ameliyathanelerde kurulacak olan terminallere göndererek film beklemek için geçen zamanı ve filmin taşınmasında çıkan zorlukları ortadan kaldırmak olduğunu dile getiren Prof Dr Aslan bilici, Ayrıca hastalarına film yerine daha kalıcı, daha ucuz ve detaylı görüntü taşıyan CD vermeyi planladıklarına ifade ediyor