İslam Ve Evrim

asla adetim olmayan birşeyi yapıyorum başından beri söylediğim gibi asla evrimi savunmak için dini arkama almayı düşünmedim yine öyle yapmıyorum sadece bir alıntı yapıyorum


alıntıladığım yazıyı savunuyor değilim bahsi geçen din alimleri hakında bilgim de yok dolayısı ile beni muhatab almadan bildiklerinizi paylaşabilirsiniz



Darwin'in 1850'lerde canlilarin biyolojik evrimi yani bildiğimiz adıyla evrim teorisini ortaya atmadan önce ibn-i Arabi bir eserinde * bir rüyasını anlatır Rüyasında, Kabe'yi tavaf ettiği bir esnada herkesin gölgesi olduğu halde bir kişinin gölgesinin olmadığını fark eder ve yanına yaklaşıp kim olduğunu sorar Şahıs 'Ben senin büyük atalarındanım', diye cevap verir 'Hangi yüzyılda yaşadınız?' diye sorar Arabi, 40 bin sene evvel, yanıtını alır Arabi'nin kafası karışır, Adem'in 6 bin sene evvel yaşandığı bilinmektedir ve sorar; 'Sen hangi Adem'den bahsediyorsun?, adam cevap verir, 'Bil ki; insanın ilk atası olan Adem'den önce yüz binlerce Adem geldi, gitti'


Aslında bir rüya denilip geçilmemeli bunun için Darwin'den ve hatta Lamarck'tan önce bazı Müslüman bilim adamları Kur'an ı ve hadisleri inceleyip doğayı da gözlemleyerek, dünyada tüm canlıların uzun bir yaratılış (evrim) sürecinden geçtiğini öne sürmüşler Öne sürülen bu varsayımların Darwin'in evrim teorisinden tek farkı var oluşun da bir 'yaratıcı' tarafından ortaya çıktığını söylemeleridir


Modern kimyanın kurucusu sayılan cabir bin hayanın, canlıların üremeye gerek kalmadan çoğaldığını öne sürmesi ibn-i Sina, El Harisi, ibn-i Nefs gibi daha hatırlayamadığım bir çok islam bilginini etkiler Hatta bunun üzerine ibn-i Tufeyn evrimi öngören 'Hayy Bin Yakzan'ı yazar


Bir kelamcı olan Nazzam, 'evren ve türlerinin ilk tohumu olarak yaratılan ilk varlık, kendisinden sonra ortaya çıkacak tüm varlıklara kaynaklık etmiştir ve bütün canlı türleri bir tek çekirdek varlıktan gelişerek meydana gelmiştir', der Nazzam bu teorisine dini dayanak olarak (Araf, 189): 'Sizi bir nefisten yaratan ve gönlünün huzura kavuşacağı eşini de ondan var eden Allah'tır' ayetini gösterir Bu sebeple canlı türlerinin sürekli olarak bir türden başka bir türe geçtiğini ileri sürer


Nazzam bu düşünceleri sebebiyle özellikle Sünni islam'ın en önemli imamı imam Eşari tarafından şiddetle eleştirilmiş ve hatta imam kendisini dinsizlikle suçlamış Nazzam'ın öğrencisi Cahız ise kitabında ilk olarak basit canlı türlerinin ortaya çıktığını ardından bu türlerin evrimleşerek diğer canlı türlerinin oluştuğunu yazmıştır Değişim ve dönüşümü yani mutasyon ve transformasyonu kabul etmiş Ona göre Tanrı tüm evreni ve canlıları evrim süreci içinde yaratmıştır


Günümüzde bazı insanlar diyalektik kavramını tesanüt ve teavün (dayanışma ve yardımlaşma) kavramlarından yol çıkarak reddediyorlar 'Oysa zıtların birliği ve mücadele olgusunun, dayanışma ve yardımlaşmanın varlığına engel değil tersine yardımcı olduğunu düşünenler de var' Diyalektik ve doğal seleksiyon kavramları dahilinde canlıların hayatta kuvvetli, yetkin ve türlerini devamlı kılabildikleri de savunuluyor Hatta bu anlayışın Tanrı'nın bir kuralı olduğunu yorumlayanlar var Canız dışında Biruni, Damiri gibi bilim adamları da bu düşünceye katılmışlar ve tarihte materyalist olmakla suçlanmışlardır Hatta Biruni buna dayalı olarak seleksiyon ve doga ekonomisi fikirlerini ortaya atmıştır


islam içinde bazı bilim adamları biyolojik evrimin yanında sosyal ve psikolojik evrimi de kabul ederler Hatta mevlana celaleddin rumi de tarihte bir evrimci olarak bilinir ve tabiî ki ibn-i Haldun meşhur 'Mukaddime'sinde 'insan yaradılışında evrimin esas olduğu'nu söylemiştir


Bilmem hala evrim teorisi'nin Kuran'a aykırı olduğunu düşünenler bizzat Kuran'ın insanın yaradılışına dair ayetlerinde evrimin yeri olduğunu okuduklarında tepkileri nasıl olur?


'Oku!' demiş azizim 'Oku!'


kaynak: uludağ sözlük

PROF MEHMET BAYRAKTAR'LA YAPILAN SÖYLEŞİ:



- 'İslam'da Evrimci Yaratılış Teorisi' adlı kitabınız, sanılanın aksine evrim düşüncesinin İslam'da oldukça kabul gören bir teori olduğunu ortaya koyuyor Evrimin, İslam'da zamanla geri plana itilmesinin kökeni nedir?



Sadece evrim teorisiyle ilgili değil, günümüzde var olan bilimsel hatta sosyal alanlarda Müslümanlar maalesef bilim adamlarının zamanında söyledikleri birçok şeyi unutmuş durumda Bu, genel olarak "İslam dünyası neden geri kaldı" sorusuyla bağlantılı olarak ele alınabilir Doğru bilgiye ilim denilmesi zamanla yıprandı, dolayısıyla Müslümanlar genel malumatlara, kulaktan kulağa aktarılan bilgilere ilim demeye başladılar Bu, İslam dünyasının en temel çöküş nedenlerinden biridir Bu durum, bilimin İslam dünyasında siyasallaştırılması, bilimin İslam dünyasında siyasetin bir aracı olarak görülmesi olayıdır Dolayısıyla, malumatların, hurafelerin İslam'da yer bulması, evrim teorisine karşı da reaksiyonu getirdi Oysa, Müslümanlıkta ciddi bir evrim geleneği vardır Bazı Müslüman düşünürler bugün evrim düşüncesi diyebileceğimiz ve Darwinizm ile paralellik arz ettiğini söyleyebileceğimiz görüşler ortaya atmışlardır Kuran ayetlerine dayanarak ortaya atılan bir evrim teorisi oluşturmuşlardır İslam dünyasında var olan evrimci diyebileceğimiz teori buradan doğmuştu: Kuran'daki yaratılışla ilgili ayetlerin daha bilimsel bir yorumundan ibarettir diyebiliriz



- Peki İslam'daki evrim karşıtlığı nasıl gelişti?



İslam'da evrime karşı olmak Hıristiyanlığın ve Museviliğin etkisiyle gelişmiştir Çünkü Evrim Teorisi, Hıristiyanlık teolojisini temelden sarsan bir teoridir Müslümanların ise evrimden gocunacak bir yanları yok Ama Müslümanlar, Hıristiyanların etkisinde kalarak bugün bu teoriye karşı durmaktadır Hıristiyanlar, Tanrı'yı insan kabul ettikleri için, eğer insan maymundan türemişse; bu, dolaylı ya da doğrudan Tanrı'nın da maymundan gelmiş olabileceği görüşünü ortaya çıkaracağı için, evrime karşıdır Bu nedenle akide olarak çok ters bir durum onlar için İslam da bundan dolaylı etkilendi, oysa bizi sarsacak bir şeye değildir evrim



- Dolayısıyla maymundan geldiğimizi söyleminin İslam'la ters düşen bir yanı yok



İslam âlimi Cahiz'in söylediği gibi bakacak olursak: "Allah dilediği zaman insanı maymundan, maymunu insandan yaratabilir" Bu, insanın illa maymun olması, maymunun insan olması anlamına gelmez Bir ölçüde varoluşçu evrim ya da biyolojik evrimin oluşum sürecinde, evrim, basitten karmaşığa doğru ilerler Dolayısıyla, bu süreçte bir safhada maymun, ondan sonra insan yaratılıyor Bizzat maymunun insanlaşması değil de, bir çekirdeğin açılımı gibi bu süreci algılamak mümkün Maymunda gizli olan insanlık tohumunun maymundan çıkarak insan olması şeklinde izah ediliyor örneğin bu süreç Burada maymunu insan yapan da Allah; insanı da maymuna da dönüştürecek odur Tanrı'nın yaratıcılığını kabul ettiğimiz müddetçe, insanın maymundan geldiğini söylemekte bir problem yoktur İslam felsefesiyle, bilim tarihiyle yakından ilgili biri olarak ben de bu Müslüman evrimcilerin yaratılış görüşlerini şahsen kabul ediyorum Yani, Allah'ın iradesini kabul ettiğimiz andan itibaren maymundan geldiğimizi kabul etmekte bir sakınca yoktur




İLHAMİ GÜLER İLE YAPILAN SÖYLEŞİ




- Bu coğrafyada İslami kesimin evrimi savunan bir yaklaşımı ifade etmesinin yakın tarihte örnekleri var mı?



70'li yıllarda Süleyman Ateş, eski Diyanet İşleri Başkanı, fakültede bir dergide yazmıştı Kuran'a dayanarak, yani Mehmet Bayrakdar İslam felsefecilerine, kelamcılara dayanarak söylemişti Süleyman Ateş tamamen bunların dışında Kuran'a dayanarak, Adem'in yaratılışını konu etti O, Sünni düşünceye göre "Allah eliyle heykel yaratır gibi Adem'e şekil veriyor, ondan sonra da ona birden bir ruh üflüyor Ve Adem birden canlanıyor İnsan haline geliyor" yaklaşımına karşı geleneksel Sünni dini akideyi eleştirdi Bu yaratmanın böyle olmadığını, Adem'den önce de evrim sürecinin olduğunu; bu evrim sürecindeki insanlaşmayı, insan olma onurunu, insan olma şerefini ve dolayısıyla denenmeye ehliyetli bir hale gelmeyi ifade eden bir aşama, ara durum olduğu tarzında yorum yaptı





Tüm bunların ışığında; evrim teorisi ile İslam bağdaşır mı?

bağdaşmaz ben evrimin islamda anlayışını araştırmadım uzun uzun yorum yapmayacağımbir kaç cümle kurmadada edemiyecem tabi

insanlar veya diğer canlıların hepsinin bir atadan oluşması mantığıma tes bir durum helede evrim teorisinin yaratılışla bağdaşmadığını düşünürsek tamamen aklıma aykırı bir durum

ben devrim kelimesinin solcularla bütünleşmesi yanlışı gibi evrim kelimesininde darwin veya evrim teorisiyle bütünleşmesi yanlışını görüyorum insan yaratılmış olduğu zamandan bu yana şekil olarak evrim gecirmiş olabilir ama içinde insan ruhu vardı yine düşünebiliyordu yani maymundan maymun doğar maymun tesadüfen bir gün insan doğrdu sonrada böylece evrime uğradı tezi bana çok ters geliyorörnek verecek olursak ilk üretilen arabayla son model bir ferrari arasındaki değişim sürecini düşünebiliriz insanda evrenin şartlarına göre bir değişim yaşamış olabilir du demek değildirki hayvandan düşünen bir yaratık türemiştirsiz din düşünürleri adına bir makale vermişsiniz ama ben din adına örnekler vermeyeceğim yanlış anlaşılmalara yol acıyor sonra bunlarda benim kendi görüşümdür bir inanca bağlı olarak verilmiş düşünceler değildir ama kendimce araştırmasını yaparım ozaman daha geniş örnekli acıklama yapma şansım olabilir