Şeyh Edebali / Şeyh Edebali Hayatı / Şeyh Edebali Hakkında

Şeyh Edebali






Şeyh Edebalı 1206 yılında Karaman'da doğduSelçukluların şeyh'ül İslam'ı şeyh Sadrettin Konevi ve Mevlâna Celâleddini Rumi'nin çağdaşıdırKünyesi İmadüddin Mustafa bİbrahim bİnac el-Kırşehri'dir Edebalı ilk tahsilini Karaman'da yaptıHanefi hukukçusu Necmeddin ez-Zahidi'nin öğrencisi olduDaha sonra Dımaşk'a(şam)giderek Sadreddin Süleyman bEbül-iz ve Cemalettin el-Hasiri gibi dönemin tanınmış alimlerinden dini ilim tahsil ettişam'dan ülkesine dönünce tasavvufa yöneldiEskişehir yakınlarında bulunan İtburnu Köyü'nde bir zaviye kurarak halkı irşada başladıAşıkpaşazade zaviyesinin hiç boş kalmadığını,Edebalı'nın gelip geçen fukaranın hertürlü ihtiyacını gidermeye çalıştığını,hatta bu maksatla koyun sürüsü bulundurduğunu kaydederler


Söğüt ve Domaniç yaylaları,Selçuklu Devleti tarafından aşiretine yaylak ve kışlak olarak verilen Osman Gazi sık sık Edebalı'nın zaviyesinde misafir olarak kalırdıOrta Asya'dan getirdikleri bir takım özelliklerden dolayı alim ve sûfilere karşı son derece hürmeti olan Osman Gazi,mübarek günlerde Edebalı'nın zaviyesine giderek dini ve idari konularda ,onun görüşlerini alırdı

Misafir olarak kaldığı bir gecede gördüğü rüya şöyle idişey Edebalı'nın koynundan çıkan bir ay geldi kendi koynuna girdiGöğsünden bir ağaç bittiÖylesine büyük bir ağaç oldu ki dalları gökleri,kökleri tüm dünyaya sardıGölgesi bütün yeryüzünü tuttuİnsanlar o ağacın gölgesinde toplandılarUlu dağlara ve dağların eteğinden çıkan coşkun sulara hep o ağaç gölge etti

Osman Bey rüyasını şeyh Edebalı'ya anlatırEdebalı rüyayı şöyle yorumlar:"Oğul Osman,Hak Teala sana ve soyuna hükümranlık verdi mübarek olsun,kızım Malhun Hatun senin helâlin olsun"derEdebalı'nın bu yorumu üzerine Osman Gazi Malhun Hatun(Rabia Bala Hatun)ile evlenir

şeyh Edebalı ahi teşkilatının reisi idiAhi şehliğinin Edebalı'dan sonra kime geçtiği bilinmemektedir;ancak daha sonra I:Murat'a intikal etmiştirBilecik'in Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra zaviyesini buraya taşıyan Edebalı,aynı şekilde dini hizmetlerine devam etmiştirOsman Gazi'nin vefatından sonra kızı ve torunu Alâaddin Bey ile Bilecik'te Edebalı'ya Kozağaç(şimdiki Karaağaç) köyünün öşür ve hasılatı verilmiş,kızı Rabia Hatun da kendilerine verilen bu köyü tekkeye vakfetmiştirşeyh Edebalı uzun bir hayat sürdükten sonra 726(1326)yılında Bilecik'te vefat ettiZaviyesinin mescid olarak kullanılan odasına defnedildi

Edebalı,mutasavvıf olmasının yanında ilk Osmanlı kadısı ve müftüsüdürDönemin birçok fakihi ile görüşmüş ve onlardan ders almış,çok sayıda talebe yetiştirmiştirÖnde gelen öğrencilerinden aynı zamanda damadı Dursun Fakih,Edebalıdan sonra Osmanlı Devleti'nin ikinci müftüsü ve kadısı olmuşturMevlidi şerif'in yazarı Süleyman Çelebi,Mahmut Paşa yönüyle ikinci kuşaktan şeyh Edebalı'nın torunudur

Bilecik Edebalı zaviyesine kendisiyle birlikte hanımı,kızı,zamanın büyüklerinden Molla Hattab-ı Karahisar,şeyh Muhlis Baba ve isimleri bilinmeyen bazı yakınları defnedilmiştir

Ahi reisi şeyh Edebalı kendisini dinleyenlere;
"Toprağa bağlanınSuyu israf etmeyinMirasınızın sağlam kalmasına dikkat edinizVeriniz,cömert olunuz elleriniz yumuk kalmasınİlim sahiplarini koruyunuzAğaç dikinizÖdünç aldığınızı fazlasıyla iade edinizKuran-ı Kerimi güçlü olmak için okuyunuzBağınızı bahçenizi viran bırakmayınızHadis ezberleyinizBildiklerini öğretenler unutmazlarAsıl ölüm ilimden payını almayanlaradırFaydalı ile faydasızı bilenler bilgi sahipleridir"der ve tavsiyelerde bulunurdu

şeyh Edebalı geleceği görebilen bir kişiliğe sahiptiNeyin ne kimin kim olduğunu bilen bir insandıO gelecekteki Türk birliğini,Kayı Boyunun dolayısıyla Osman Bey'in kuracağını sezmiştiTüm Kayı Erenleri edebalıdan feyiz almıştı