Kapitülasyonlar - Osmanli-Fransiz İlişkileri Ve Kapitülasyonlar (1535)

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-16-2012

OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE KAPİTÜLASYONLAR (1535)

İlk Osmanlı-Fransız iliskisi Fransa kralı I

Fransuva'nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma Germen)
Sarlken ile yaptığı savasta esir düsmesiyle baslamıstı

Bunun üzerine Fransuva'nın annesi dönemin
en güçlü devleti Osmanlı devletinden yardım istemisti (1525)

Bunun üzerine Kanuni Macaristan
seferine çıkarak Mohaç'da Macarları yenmis, sonrada Avusturya ve Almanya seferlerine çıkmıstı

Kapitülasyonlar: Ticaret, hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları imtiyazlardır

Kapitülasyon : Gümrük,Hukuk,ve ekonomik konularda verilen ayrıcalıklara denir

İlk ticari imtiyazlar ORHAN BEY tarafından CENEVİZLİLER'e verildi

İstanbul'un fethinden sonra Fatih "Ceneviz" ve "Venedikliler'e" ticarî imtiyazlar tanıdı

Kanuni Sultan Süleyman 1535' de Fransızlarla Osmanlıların "AHİDNAME", Fransızların KAPİTÜLASYON dediği anlasmayı yaptı

* Kanuni'nin amacı Sarlken'e karsı Fransa'yı yanına çekerek, Avrupa hırıstiyan birliğini bölmekti

* Kapitülasyonlar I

Mahmut zamanında (1740) sürekli hale getirildi

* Kapitülasyonlar 24 Temmuz 1923'te LOZAN ANTLASMASI ile kaldırıldı

KAPİTÜLASYONLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR:
1) İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmistir

2) Kanuni'nin Fransızlarla kapitülasyon antlasması yapmasının nedeni, Sarlken'e karsı Fransa'yı güçlü kılarak, Avrupa hırıstiyan birliğinin oluşmasını önlemekti

3) Bu antlasma süresiz değildi

İki hükümdarın yasadığı dönemde geçerli olacaktı

Ancak Kanuni'nin ölümünden sonra Fransızlar'ın isteğiyle 5 kez yenilenmis ve I

Mahmut döneminde 1740'da sürekli hale getirilmistir

4) Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar, devletin
gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa'da sanayinin gelismesiyle önemli bir sorun olmustur

5) Baslangıçta sadece Fransızlar'a verilen bu haklar genisletilerek, diğer Avrupa devletlerine de verilmistir

6) 1923 Lozan Antlasmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıstır

08-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kapitülasyonlar - Osmanli-Fransiz İlişkileri Ve Kapitülasyonlar (1535) OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ VE KAPİTÜLASYONLAR (1535) İlk Osmanlı-Fransız iliskisi Fransa kralı I Fransuva'nın Almanya İmparatoru (Kutsal Roma Germen) Sarlken ile yaptığı savasta esir düsmesiyle baslamıstı Bunun üzerine Fransuva'nın annesi dönemin en güçlü devleti Osmanlı devletinden yardım istemisti (1525) Bunun üzerine Kanuni Macaristan seferine çıkarak Mohaç'da Macarları yenmis, sonrada Avusturya ve Almanya seferlerine çıkmıstı Kapitülasyonlar: Ticaret, hukuk, gümrük gibi alanlarda devletlerin birbirlerine tanıdıkları imtiyazlardır Kapitülasyon : Gümrük,Hukuk,ve ekonomik konularda verilen ayrıcalıklara denir İlk ticari imtiyazlar ORHAN BEY tarafından CENEVİZLİLER'e verildi İstanbul'un fethinden sonra Fatih "Ceneviz" ve "Venedikliler'e" ticarî imtiyazlar tanıdı Kanuni Sultan Süleyman 1535' de Fransızlarla Osmanlıların "AHİDNAME", Fransızların KAPİTÜLASYON dediği anlasmayı yaptı * Kanuni'nin amacı Sarlken'e karsı Fransa'yı yanına çekerek, Avrupa hırıstiyan birliğini bölmekti * Kapitülasyonlar I Mahmut zamanında (1740) sürekli hale getirildi * Kapitülasyonlar 24 Temmuz 1923'te LOZAN ANTLASMASI ile kaldırıldı KAPİTÜLASYONLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ NOTLAR: 1) İlk ticari ayrıcalıklar Fatih döneminde Venediklilere verilmistir 2) Kanuni'nin Fransızlarla kapitülasyon antlasması yapmasının nedeni, Sarlken'e karsı Fransa'yı güçlü kılarak, Avrupa hırıstiyan birliğinin oluşmasını önlemekti 3) Bu antlasma süresiz değildi İki hükümdarın yasadığı dönemde geçerli olacaktı Ancak Kanuni'nin ölümünden sonra Fransızlar'ın isteğiyle 5 kez yenilenmis ve I Mahmut döneminde 1740'da sürekli hale getirilmistir 4) Devletin gücünü koruduğu dönemlerde önemli bir sorun yaratmayan kapitülasyonlar, devletin gücünün azalmasına paralel olarak ve Avrupa'da sanayinin gelismesiyle önemli bir sorun olmustur 5) Baslangıçta sadece Fransızlar'a verilen bu haklar genisletilerek, diğer Avrupa devletlerine de verilmistir 6) 1923 Lozan Antlasmasıyla Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmıstır