08-13-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Çankırı Yöresel Halk Oyunları - Çankırının Halk Oyunları
Çankırı halk oyunları
Çankırının yöresel oyunları
Aslında çok geniş bir araştırma ve inceleme konusu olan Çankırı Folkloru'nu biz burada kısaca ve ana hatlarıyla ele alacağız Bu konudaki müstakil eserleri de, yeni yetişen Çankırı evlatlarının mutlaka verecekleri inancını taşımak istiyoruz Aksi takdirde, kendilerin*den evvelki neslin işlemiş oldukları hatayı devam ettirmek gibi büyük bir vebali omuzlamış olacaklarını zannediyoruz Genel bilgiler vermek bakımından Çankırı folklorunda etkili bir rolü bulunan gelenek ve görenekleri tanıtmak yerinde olacaktır
Çankırı halkının yaşayışı ve dünyası hakkında öğrenmek istediklerimizin hemen tamamı merkez ilçe hayatından uzak kalmış olan köy ve kasabalarında daha geniş ve daha canlı bir şekilde görüle*bilmektedir Çankırı, değişen her türlü hayat şartları ve tarzına rağmen, gelenek ve göreneklerinden "öz olarak" çok şey kaybetmeyen nadir bir ilimizdir Nitekim, yavuklusuna (nişanlısına) kenarı işlemeli mendil gönderen genç kızları kalmamış olsa bile, kırsal kesimde aynı kızları ve kadınları yolda yürürken hala erkeklerin önünden geçmezler Çünkü sımsıkı ve hem de farkında olmadan, yürekten bağlı oldukları açıkça görülen "töre"ye aykırı bilirler erkek önünden geçmeyi  
Yine aynı şekilde, davullu-zurnalı, üç gün üç gece yapılan düğünlerin yerini, belediye nikah salonu veya düğün salonu törenleri almışsa da gerdeğe giren güveyi yumruklanır ve az önce sağdıçlar tarafından camiden (yatsı namazından) getirilmiştir
Gelinlerin kına gecesi kınaları yakılır ve kına gecesi oyunlarında mutlaka bindallı veya üçetek giyilir Bütün bu ve buna benzer hususlar, Çankırı'da gelenek ve göreneklerin "öz olarak" değil, şekil olarak bazı değişmelere uğradığını göstermektedir Her sene kış mevsiminde büyük yaran sohbetleri ve hemen her düğünde, "baş donanması" merasimleri de gençler arasında uygulanmakta ve öz haliyle yaşatılmaktadır Çankırı'da diğer illerimizde hemen hiç rastlanmayan bir husus daha vardır ki o da, genç*lerin büyük bir çoğunluğunun, mahalli halk oyunlarını oynayabilmeleri, saz çalıp türkülerini aslına uygun tarzda söyleyebilmesidir Mahalli halkoyunları, çeşitli okullarda kurulan ekiplerce yaşatılmakta, halk eğitimi kurslarında da bu oyunlar öğretilerek canlılığı muhafaza edilmektedir
Hele Eldivan İlçesindeki düğünlerde kurulan “Seymen Alayı” aslından hiçbir şey kaybetmeden güzel bir gelenek olarak yaşatılmaktadır Yine Eldivan ilçesinde yapılan eğlencelerde ve düğün*lerde kukla gösterileri, kayda değer bir başka numunedir
OYUNLARIN ÇALGILARI
Meydanlarda: Davul-Zurna
Kapalı Yerlerde: Saz
Alay - (Bak Halay)
Halay - Halay Erkek
Alaylar oyunu -
Çankırı Zeybeği - Zeybek Erkek Tek - Toplu
Cilt ayak -
Çift basma - (Bak Çift ayak)
Hacer oyunu -
Helisa oyunu -
Hora - Horo Erkek
Horo - (Bak Hora)
Kasap - Horo Erkek
Kaşık oyunu - Kaşık oyunu Erkek, kadın Tek - Toplu
Kürdün kızı -
Mani - Zeybek Erkek Tek - Toplu
Sepetçioğlu Zeybeği - Zeybek Erkek Tek - Toplu Türkülü
Şikirdim-
Topal koşma - Tek - Toplu Türkülü
Üç ayak - Halay Erkek
|
|
|