Tokat Erbaa İlçesi

Tokat Erbaa İlçesi

"Erbaa" kelimesi, Arapça olup "dört" anlamına gelmektedir Resmi kayıtlarda 18 yüzyılın başlarından itibaren Erbaa adının kullanıldığı görülmektedir Bir ara bu kelime "Nevahi-i Erbaa" şeklinde kullanılmıştır O dönemlerde Niksar Amasya arasında en önemli yerleşim brimleri; Erek, Karayaka, Sonusa (Uluköy) ve Taşabat (Taşova) idi Nüfus yönünden ancak birer nahiye büyüklüğünde ve aynı bölgede olmalarından hepsine birden Nevahi-i Erbaa yani "dört nahiye" deniliyordu Hatta tahakkuk eden vergiler de bu isimle kaydediliyordu H1256/M1840 da, Erbaa adıyla maruf dört nahiyenin (Erek, :Karayaka, Sonusa, Taşâbat) vergisi 47ı243 kuruş olarak resmi evraka geçmiştir Buna göre Erbaa; Erek, Karayaka, Sonusa ve Taşâbat'ın genel bir adı olmuş, dördü birden sanki bir kaza (ilçe) görünümünü almıştır Hatta resmiyette Kaza-i Erbaa tabiri de kullanılmıştır

Erbaa ilçesi orta Karadeniz Bölgesinde Tokat iline bağlı olup Yeşil ırmak Havzası üzerinde kurulmuş şirin bir ilçedir Matematiksel konumu 40,15, ve 40,45 enlem dairesi ile 36,15 ve 36,45 boylamları arasında olup, yüzölçümü 1111 km2 dir Konumu itibari ile Karadeniz ve İç Anadolu bölgeleri arasında bir geçiş alanıdır Kuzeyden Samsun’un Çarşamba ilçesi ile Ordu ilinin Akkuş ilçesi, batıdan Amasya’nın Taşova ilçesi, doğudan Tokat’ın Niksar ilçesi güneyden Tokat merkez ve Güneybatıdan Turhal ilçesi ile çevrilidir İlçenin üzerinde bulunduğu ovanın Kuzeyinde Canik Dağı içerisinde değerlendirilen Karınca dağı, Güneyinde Sakarat ve Boğalı dağları, doğu ve batısında da bu dağların uzantıları bulunmaktadır İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 248 mdir

Erbaa’nın kuzey kısmında yer alan Karınca dağı ile Güneyindeki Sakarat ile Boğatlı dağları aynı zamanda içerisinde oluşmuş, bu dağlar Kuzey Anadolu dağ silsilesi içerisinde bulunmaktadır Bu dağlar oldukça engebeli olup, profilleri asimetrik konumdadır Dağların ortalama yüksekliği 1000 m ile 1500 m arasında değişmektedir

Erbaa ovası bir elips biçiminde olup, 32 km uzunluğunda, 10 km genişliğindedir Yüksekten bakıldığında eski bir su birikintisinin bıraktığı düz bir alanı andırır Ova yaklaşık olarak doğu-batı istikametinde, paralel olarak uzanan faylar arasında kalmış, birbirlerinden eşiklikle ve boğazlarla ayrılmış, boğum boğum bir diziliş gösteren, tabanı krater alüvyonları ile örtülmüş bir fay olup, çöküntü ovası görünümündedir


Erbaa’da mevsimler tüm hükmünü icra edemeden birbirinden diğerine geçmektedir Bu durum bölgenin iklim tipinin belirlenmesini zorlaştırmaktadır Kimi coğrafyacılara göre Erbaa’da kara iklimi ile ılıman iklim arasında kalan geçit iklimi olduğu ifade edilmektedir Bu nedenle bölgede kışlar yağışlı ve ılık geçmektedir Erbaa da en uzun mevsim Sonbahardır Yazın en sıcak aylar temmuz ağustos ayları olup 36-39 derecedir Kışın en soğuk aylar ocak ve şubattır Ortalama sıcaklık 3-5 dereceye kadar düşmektedir En fazla yağış mayıs ayında olup yıllık ortalama 580 mm, en az yağış ağustos ayında olup 803 mm olarak tespit edilmiştir Ortalama nispi nem %59 olup en yüksek değerler %66'ya kadar çıkmaktadır İlçenin iklimi son yıllarda çevrede yapılan barajların etkisiyle ılımanlaşmıştır

Erbaa bölgesi iklim özelliklerinden dolayı çok çeşitli bitkilerin yetişmesine müsaittir Genellikle bölgede hakim olan bitki türü orman fermantasyonlarıdır İlçenin kuzey kısmında orman örtüsü 300 m den başlar ve ilk sıralamalarda bir takım makilik ortamlarda yabani zeytin ağaçları, dişbudak ve kestane ağaçlarına rastlanır Arazi yükseldikçe kızıl çam, meşe, gürgen, kayın gibi türler görülür

Karınca dağı eteğinde Çatalan bölgesinde Akdeniz iklimi etkisinde yetişebilen “Lübnan sediri “ağaçlarına da rastlanmaktadır Koruma altında bulunan bu bölge güzelliği ve ekonomi değeri bakımından dünya çapında tanınmaktadır

Toprağın doğal yapısı, jeoljik olarak daha ziyade ikinci zamanın (Kretase) devri ile üçüncü zamanın başlangıcı olan Miyosen, Ologosen devirlerinde teşekkül etmiştir Genelde üçüncü zaman yaşlı olarak kabul edilir Arazi filiş, kalker ve konglo meralardan oluşmaktadır Toprağın rengi kırmızı ile kahverengi arasında değişir Toprak çeşidi itibariyle yarı nemli iklim bölgelerinin toprakları içerisinde yer alır Ovanın kurak olan kısımlarında, özellikle güneydeki alçak dağ yamaçlarında topraklar açık kahverengi "Step" toprağına benzerken, daha nemli olan kuzeydeki alçak dağ yamaçlarında topraklar açık kahverengi "Step" toprağına benzerken, daha nemli olan kuzeydeki alçak dağ yamaçlarında renkleri kırmızılaşır Buralarda yer yer nemli iklim şartları altında oluşan ve "Terra Roza" denilen kırmızı topraklara rastlanır