Tevâyun Ve Kanaatin Fazileti

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-05-2012

Tevâyun ve Kanaatin Fazileti

Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

«— Ulu Allâh (C

C), karsisindakinin kusurunu hos görenin itibrinit yüceltir

için alcak gönüllü davrananin

Allâh (C

C) derecesini yükseltir

»

Yine Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

"Herkesin yanibasinda iki melek bulunur, bunlar kendisini kontrol eden bir gemi avuçlarinda tutarlar

Eger adam büyüklük taslarsa melekler gemi çekerek «Allâh (C

C)'im, onu asagi indir» diye dua eder'er

Adem nefsini alçaltnca melekler de «Allâh (C

C)'im, onu yükselt» diye dua ederler

»

Yine Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

«— Miskinlige düsmeksizin alçak gönüllü olabilen, biriktirdigi mali Allâh (C

C)'in emri uyarinca kullanan, zavallilara ve düskünlere aciyan, ilim ve idrak sahipleri île düsüp kalkanlara müjdedeler olsun!»

Riyayete göre Peygamberimiz {S

A

S

) ashabindan bir ac kisi ile birlikte evinde yemek yiyordu

Kaptya bir dilenci geldi, dilencinin vücudunda tiksindirici bir felç vardi, adama içeri girmesi için izin verdi

Içeri girince Peygamber (SAV)'imiz adami dizi üzerine oturttu

Sonra ona:

«Ye» dedi

Galiba Kureysti biri adamdan igrenir gibi oldu, ondan tiksindigini belirtti

Fakat o Kureysli ölmeden önce ayni felce yakalandi

Peygamber'imiz (S

A

S) buyuruyor ki:

«— Rabb´im bana iki sey arasinda Rasül bir kul olmakla Nebi bir Melek olmak arasinda muhayyerlik verdi Ama, hangisini tercih edecegimi bilemedim

Melekler arasinda samimî dostum Cebrail idi, basimi kaldirip ona baktm

bana «Rabbi'nin karsisinda alçak gönüll ü ol» dedi

Bunun üzerine ben de «Kul-peygamber olmak isterim» dedim

»

Ulu Allâh (C

C) Hz

Musa'ya (A

S

) bildirdi ki: «Ben sadece ululugum önünde tevazu göstererek canlilarima karsi büyüklük taslamayan ve korkumu kalbinden birakmayanlarin namazini kabul ederim

»

Peygamber'imiz (S

A

S

) seyle buyurdular:

«— Ululuk takvadir, seref alçak gönüllülüktür ve kesin inanç da servettir

»

Hz

isâ (A

S

) der ki; "Dünyada alçak gönüllü olanlara müjdeler olsun

Âhirette kürsî sahibi onlardir

Dünyada insanlar arasinda arabuluculuk yapanlara ne mutlu, Kiyamet Günü «Firdevs»in vârisi onlar olacaklardir

Dünyâda kalbleri temiz olanlara ne mutlu! Kiyamet Günü (CC)'i onlar göreceklerdir

"

Ulemadan biri dedi ki duyduguma göre, Peygamberimiz (S

A

S

) söyle buyurmustur

"Ulu Allâh (C

C) bir kulu Islama hidâyet eder, ona yüz güzelligi verir ve ona kendisini beklemeyen bir mevki verir ve bunlarla birlikte ona alçak gönüllülük nasip ederse o kul Allâh (C

C)'in, en seçkin kullarindan olur

"

Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

"Ulu Allâh (C

C) su dört seyi sadece sevdiklerine nasib eder:

1 — Az konusmak

O ibadetlerin basidir, 2 — Allâh (C

C)'a güvenmek, 3 — Alçak gönüllülük, 4 — Dünyaya gönül baglamamak

"

Bildirildigine göre, bir gün Peygamber (SAV)'imiz yemekte iken basinda kabuk baglamis kellik bulunan siyahi bir edam çikageldi

Kimin yanina oturduysa yanindaki yerinden kalkip uzaklasti

Bunun üzerine adami Peygamber (SAV)`imiz yanina aldi, yine peygamber (S

A

S

) buyuruyor ki:

«Insanin, çevresince hor görülmesine yol açan bir kusur tasiyarak onun ile kendisinden elinde kibirlilik duygusunu gidermesi hosuma gider

»

Peygamber'imiz (S

A

S

) bir gün sahabelere

«Ne için sizde ibadet tadi göremiyorum» der

Sahâbiler

«Yâ Rcsûlallah (SAV), ibadetin tadi nedir» diye sorarlar

Peygamber (SAV)'imiz: «alçak gönüllülüktür» diye cevap verir

Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

«— Ümmetimin alçak gönüllülerini görünce onlara karsi siz de alçak gönüllü olunuz

Fakat ümmetimin kibirlilerini görünce siz de onlara tepeden bakin

Bu tutum onlari horlar ve küçültür

»

Sâirin biri ne güzel söyler:

"Alçak gönüllü ol ki, kendisi yükseklerde oldugu halde

Su yüzünde göze görünen yildiz gibi olasin!

Duman gibi olma ki, yükseltil kendini

Hava tabakalarina dogru, oysa ki alçaktadir

"

Kanaatin fazileti hakkinda yukarda geçenlere ilâveten su bilgi verilmistir

Peygamber'imiz (S

A

S

) buyuruyor ki:

«— Müminin yüceligi, baskalarina muhtaç olmamakladir

» Kanaatte hürriyet ve yücelik vardir

Bu yüzden «Herhangi bir kimseye karsi kendini ihtiyaçsiz sayarsan, onun gibi olursun

Kime el açarsan aç, esiri olursun

Kime iyilik edersen efendisi olursun

Ihtiyacini karsilayan az miktar seni azdiran çoktan daha hayirlidir» demisler

Ehli hikmetten biri der ki

«Kanaatten daha üstün bir zenginlik ve maymun istahliliktan daha agir bir fakirlik görmedim

»

Sâir buna dâir söyle der:

«Kanaat bana ululuk elbisesi saglamistir

Hangi zenginlik kanaatten daha ulu olabilir!

Onu kendine sermaye edin

Sonra da takvayi haline getir

Böylece çifte kazanç bularak dosta muhtaç olmazsin

Bîr müddet sabrin karsiligi olarak da cennet nimetlerine
kavusursun

»

Diger bir sâir de söyle der:

«Nefsinin yetecek kadar ile yetinmesini sagla, yoksa

Senden yeterli olandan daha çogunu ister

Senin uzun ömrün ancak içinde yasadigin saattir

»

Diger bîr sâir de söyle söylüyor:

«Rizik senden uzaklasinca sabirli ol

Var olanla yetinerek o husûsda kanâat et

Onu kazanmak için kendini yorma

Eger onda nasibin varsa sana ulasir

»

Diger biri de der ki:

«Alçaklarin avuçlari seni susuz birakirsa

Kanaat doyurma ve kandirmada sana yeterlidir

Öyle bir erkek ol ki, ayagi toprakta

Himmet ve arzusu Süreyya'da olsun

»

Baska bir sâir de der ki:

«Ey kuvvete dayanarak rizik arayan kimse

Heyhat ki, sen asilsiz kanaatlere saplanmissin

Karayilan bütün gücüne ragmen çöl lesi yer

Oysa zayifligina ragmen, sinek bal toplar

»

Peygamber'imiz (S

A

S

) maddî darliga düsünce ev halkina

Namaza kalkin buyurur

«Bana böyle emir verildi» diyerek su âyeti okurdu: «— Ev halkina namazi emreyie ve bunda sebat et

»

Sâirin biri der ki:

«Dünya ile onun süsleri üzerinde dolasmayi birak

Çoga kosmak ve tamahkârlik aklini basindan almasin

Kanaat bitmeyen bir servettir

Hey

geçimin fazlasini hepsi ile birak

'in sana ayirdigi pay ile yetinerek razi ol!

iyî düsününce öyle olmanin sana hiç bir faydasi yoktur

»

Diger bir sâir de der ki:

«Üzerine düsmeden sana gelen ile yetin

Rabb'imiz karincayi bile unutmaz

Zaman sana yüzünü dönerek gelirse ayaga kalk

Yok eger arkasini çevirirse sen de yat uyu

»

Hikmet ehli «Ululuk, güzel kiyafetle degildir» derler

Cünki elbise giyinmenin zevkine dalmak ve süsler takistirmak insani öyle oyalar ki, dünyaya duydugu meyil yüzünden dinî görevlerine aldiris etmez olur, böyle birinin kibirlilikten uzak kalmasi da çok zayif bir ihtimaldir

Bir sâir söyle der:

«Dünyanin kuru bir lokmasina raziyim

Bir de kaba islemeden bir abasina, bu ikisinden baskasini istemem

Çünki ben devrin kalici olmadigini gördüm

Devir ve ömrümün her ikisi de yok olucudurlar

08-05-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tevâyun Ve Kanaatin Fazileti Tevâyun ve Kanaatin Fazileti Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: «— Ulu Allâh (CC), karsisindakinin kusurunu hos görenin itibrinit yüceltir için alcak gönüllü davrananin Allâh (CC) derecesini yükseltir» Yine Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: "Herkesin yanibasinda iki melek bulunur, bunlar kendisini kontrol eden bir gemi avuçlarinda tutarlar Eger adam büyüklük taslarsa melekler gemi çekerek «Allâh (CC)'im, onu asagi indir» diye dua eder'er Adem nefsini alçaltnca melekler de «Allâh (CC)'im, onu yükselt» diye dua ederler» Yine Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: «— Miskinlige düsmeksizin alçak gönüllü olabilen, biriktirdigi mali Allâh (CC)'in emri uyarinca kullanan, zavallilara ve düskünlere aciyan, ilim ve idrak sahipleri île düsüp kalkanlara müjdedeler olsun!» Riyayete göre Peygamberimiz {SAS) ashabindan bir ac kisi ile birlikte evinde yemek yiyordu Kaptya bir dilenci geldi, dilencinin vücudunda tiksindirici bir felç vardi, adama içeri girmesi için izin verdi Içeri girince Peygamber (SAV)'imiz adami dizi üzerine oturttu Sonra ona: «Ye» dedi Galiba Kureysti biri adamdan igrenir gibi oldu, ondan tiksindigini belirtti Fakat o Kureysli ölmeden önce ayni felce yakalandi Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: «— Rabb´im bana iki sey arasinda Rasül bir kul olmakla Nebi bir Melek olmak arasinda muhayyerlik verdi Ama, hangisini tercih edecegimi bilemedim Melekler arasinda samimî dostum Cebrail idi, basimi kaldirip ona baktm bana «Rabbi'nin karsisinda alçak gönüll ü ol» dedi Bunun üzerine ben de «Kul-peygamber olmak isterim» dedim» Ulu Allâh (CC) Hz Musa'ya (AS) bildirdi ki: «Ben sadece ululugum önünde tevazu göstererek canlilarima karsi büyüklük taslamayan ve korkumu kalbinden birakmayanlarin namazini kabul ederim» Peygamber'imiz (SAS) seyle buyurdular: «— Ululuk takvadir, seref alçak gönüllülüktür ve kesin inanç da servettir» Hz isâ (AS) der ki; "Dünyada alçak gönüllü olanlara müjdeler olsun Âhirette kürsî sahibi onlardir Dünyada insanlar arasinda arabuluculuk yapanlara ne mutlu, Kiyamet Günü «Firdevs»in vârisi onlar olacaklardir Dünyâda kalbleri temiz olanlara ne mutlu! Kiyamet Günü (CC)'i onlar göreceklerdir" Ulemadan biri dedi ki duyduguma göre, Peygamberimiz (SAS) söyle buyurmustur "Ulu Allâh (CC) bir kulu Islama hidâyet eder, ona yüz güzelligi verir ve ona kendisini beklemeyen bir mevki verir ve bunlarla birlikte ona alçak gönüllülük nasip ederse o kul Allâh (CC)'in, en seçkin kullarindan olur" Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: "Ulu Allâh (CC) su dört seyi sadece sevdiklerine nasib eder: 1 — Az konusmak O ibadetlerin basidir, 2 — Allâh (CC)'a güvenmek, 3 — Alçak gönüllülük, 4 — Dünyaya gönül baglamamak" Bildirildigine göre, bir gün Peygamber (SAV)'imiz yemekte iken basinda kabuk baglamis kellik bulunan siyahi bir edam çikageldi Kimin yanina oturduysa yanindaki yerinden kalkip uzaklasti Bunun üzerine adami Peygamber (SAV)`imiz yanina aldi, yine peygamber (SAS) buyuruyor ki: «Insanin, çevresince hor görülmesine yol açan bir kusur tasiyarak onun ile kendisinden elinde kibirlilik duygusunu gidermesi hosuma gider» Peygamber'imiz (SAS) bir gün sahabelere «Ne için sizde ibadet tadi göremiyorum» der Sahâbiler «Yâ Rcsûlallah (SAV), ibadetin tadi nedir» diye sorarlar Peygamber (SAV)'imiz: «alçak gönüllülüktür» diye cevap verir Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: «— Ümmetimin alçak gönüllülerini görünce onlara karsi siz de alçak gönüllü olunuz Fakat ümmetimin kibirlilerini görünce siz de onlara tepeden bakin Bu tutum onlari horlar ve küçültür» Sâirin biri ne güzel söyler: "Alçak gönüllü ol ki, kendisi yükseklerde oldugu halde Su yüzünde göze görünen yildiz gibi olasin! Duman gibi olma ki, yükseltil kendini Hava tabakalarina dogru, oysa ki alçaktadir" Kanaatin fazileti hakkinda yukarda geçenlere ilâveten su bilgi verilmistir Peygamber'imiz (SAS) buyuruyor ki: «— Müminin yüceligi, baskalarina muhtaç olmamakladir» Kanaatte hürriyet ve yücelik vardir Bu yüzden «Herhangi bir kimseye karsi kendini ihtiyaçsiz sayarsan, onun gibi olursun Kime el açarsan aç, esiri olursun Kime iyilik edersen efendisi olursun Ihtiyacini karsilayan az miktar seni azdiran çoktan daha hayirlidir» demisler Ehli hikmetten biri der ki «Kanaatten daha üstün bir zenginlik ve maymun istahliliktan daha agir bir fakirlik görmedim» Sâir buna dâir söyle der: «Kanaat bana ululuk elbisesi saglamistir Hangi zenginlik kanaatten daha ulu olabilir! Onu kendine sermaye edin Sonra da takvayi haline getir Böylece çifte kazanç bularak dosta muhtaç olmazsin Bîr müddet sabrin karsiligi olarak da cennet nimetlerine kavusursun» Diger bir sâir de söyle der: «Nefsinin yetecek kadar ile yetinmesini sagla, yoksa Senden yeterli olandan daha çogunu ister Senin uzun ömrün ancak içinde yasadigin saattir» Diger bîr sâir de söyle söylüyor: «Rizik senden uzaklasinca sabirli ol Var olanla yetinerek o husûsda kanâat et Onu kazanmak için kendini yorma Eger onda nasibin varsa sana ulasir» Diger biri de der ki: «Alçaklarin avuçlari seni susuz birakirsa Kanaat doyurma ve kandirmada sana yeterlidir Öyle bir erkek ol ki, ayagi toprakta Himmet ve arzusu Süreyya'da olsun» Baska bir sâir de der ki: «Ey kuvvete dayanarak rizik arayan kimse Heyhat ki, sen asilsiz kanaatlere saplanmissin Karayilan bütün gücüne ragmen çöl lesi yer Oysa zayifligina ragmen, sinek bal toplar» Peygamber'imiz (SAS) maddî darliga düsünce ev halkina Namaza kalkin buyurur «Bana böyle emir verildi» diyerek su âyeti okurdu: «— Ev halkina namazi emreyie ve bunda sebat et» Sâirin biri der ki: «Dünya ile onun süsleri üzerinde dolasmayi birak Çoga kosmak ve tamahkârlik aklini basindan almasin Kanaat bitmeyen bir servettir Hey geçimin fazlasini hepsi ile birak 'in sana ayirdigi pay ile yetinerek razi ol! iyî düsününce öyle olmanin sana hiç bir faydasi yoktur» Diger bir sâir de der ki: «Üzerine düsmeden sana gelen ile yetin Rabb'imiz karincayi bile unutmaz Zaman sana yüzünü dönerek gelirse ayaga kalk Yok eger arkasini çevirirse sen de yat uyu» Hikmet ehli «Ululuk, güzel kiyafetle degildir» derler Cünki elbise giyinmenin zevkine dalmak ve süsler takistirmak insani öyle oyalar ki, dünyaya duydugu meyil yüzünden dinî görevlerine aldiris etmez olur, böyle birinin kibirlilikten uzak kalmasi da çok zayif bir ihtimaldir Bir sâir söyle der: «Dünyanin kuru bir lokmasina raziyim Bir de kaba islemeden bir abasina, bu ikisinden baskasini istemem Çünki ben devrin kalici olmadigini gördüm Devir ve ömrümün her ikisi de yok olucudurlar