Deprem Anında Yapabileceklerimiz?

Deprem Anında Yapabileceklerimiz?


Adım Doug Copp Dünyanın en tecrübeli kurtarma birimi Amerikan Uluslararası Kurtarma ekibinin Kurtarma şefi ve afet olayları müdürünün aşağıdaki makaledeki bilgiler bir deprem anında hayat kurtaracaktır



Deprem sırasında ne yapabiliriz?






Doug Copp'un Önerileri

1-'Binalar çökerken basitçe 'çömelen ve korunan' kişiler istisnasız her defasında ezilerek ölüyorlar Masa, araba gibi nesnelerin altına giren kişiler her zaman ezilirler

2-Kediler, köpekler ve bebekler'in hepsi doğal bir şekilde dizlerini ana rahmindeki gibi karınlarına doğru çekerek kıvrılırlar Deprem anında sizde bu şekilde kıvrılmalısınız

Bu doğal bir güvenlik ve hayatta kalma içgüdüsüdür Daha küçük bir boşlukta hayatta kalabilirsiniz Hafifçe ezilecek ama yanında boşluk yaratacak bir kanepenin, geniş büyük bir eşyanın yanında dur




3- Ahşap evler deprem anındaki en güvenli yapılardır Sebebi basittir; ahşap esnektir ve depremin zorlamasıyla hareket eder Eğer ahşap bina çökerse geniş yaşam boşlukları oluşur Ayrıca, ahşap binalar daha az yoğunlukta yıkılış ağırlığına sahiptir Tuğla binalar ayrı tuğla parçalarına ayrılacaklardır Tuğlalar bir çok yaralanmalara sebep olacaktır, ama (beton)bloklardan daha az ezilmiş vücutlar yaratırlar

4- Eğer gece yataktayken deprem olursa, basitce yuvarlanarak yataktan düşün Yatağın çevresinde güvenli bir boşluk oluşacaktır Oteller müşterilerine deprem anında yatakların yanında yere uzanmalarını salık veren bir uyarı notunu odalarda her kapının arkasına asarlarsa depremlerde çok büyük hayatta kalma oranlarını sağlayabilirler

5-Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapıdan veya pencereden dışarı kaçmak mümkün değilse, kanepe veya büyük bir koltuğun/sandalyenin yanında cenin pozisyonunda kıvrılarak yere uzanın





6- Bina çökerken Kapı kirişlerinin altına geçen herkes ölür

Nasıl mı?

Eğer kapı kirişlerinin altına geçerseniz ve kapı kirişi öne veya arkaya doğru düşürse inen tavanın altında ezilirsiniz Eğer kapı kirişi yana doğru yıkılırsa ikiye bölünürsünüz Her iki durumda da ölürsünüz!

7- Hiçbir zaman merdivenlere gitmeyin/yönelmeyin

Merdivenler (ana binadan) farklı bir 'frekans aralığına' sahiptir; ana binadan bağımsız/ayrı olarak sarsılırlar Merdivenler ve binanın geri kalanı devamlı olarak birbirlerine çarparlar, ta ki merdivenlerin yıkılışı gerçekleşene kadar Merdivenlere ulaşan insanlar basamaklar yüzünden yaralanırlar Korkunç şekilde sakatlanırlar Bina yıkılmasa dahi, merdivenlerden uzak durun Merdivenler binanın hasar görmesi en muhtemel kısmıdır Depremde yıkılmamış olsa dahi, merdivenler bağırarak kaçmaya çalışan insanların aşırı yüklenmesi ile çökebilir

Merdivenler binanın geri kalan kısmı zarar görmemiş olsa dahi her zaman güvenlik açısından kontrolden geçirilmelidir





8- Binanın dış duvarlarına yakın yerlerde durun, mümkünse dışına çıkın Binanın iç kısımlarındansa dış kısımlarına yakın yerlerde olmak çok daha iyidir Binanın dış çevresinden ne kadar içeride olursanız, çıkış yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktır

9- Aynen Nimitz yolundaki katlar arasındaki (yıkılan) blokların meydana getirdiği gibi, deprem anında üst yolun yıkılmasıyla ezilen araçların içinde bulunan insanlar ezilirler SanFransisco depreminin kurbanlarının hepsi araçlarının içindeydiler Hepsi öldü Araçlarının dışına çıkıp,aracın yanına uzanıp veya oturarak kolaylıkla hayatta kalabilirlerdi

Ölen herkes eğer araçlarından çıkıp, araçlarının yanına oturabilseler veya uzanabilselerdi yaşıyor olabilirdi Ezilen bütün araçların yanında-kolonların direkt olarak üzerine düştüğü araçlar hariç- 3 feet yükseklikte boşluklar oluşmuştu


10- Enkaz halindeki gazete ofislerini ve çok miktarda kağıdın olduğu ofisleri dolaşırken kağıdın sıkışmadığını/ezilmediğini keşfettim Kağıt yığınlarının/kümelerinin etrafında geniş boşluklar bulunur/oluşur

İçinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yıktık

On maket 'çömel ve korun' metodunu uygularken, 10 maket 'hayat üçgeni' metodumu uyguladı Tasarlanmış yıkımdan sonra görüntüleri filme almak ve sonuçları belgelemek için enkazı geçip binaya girdik Bina yıkımlarında oluşabilecek şartlar dahilinde direct olarak gözlemlenebilen ve bilimsel şartlar altında hayatta kalma tekniklerimi uyguladığım film 'çömelip korunan/saklanan' kişiler için hayatta kalma şansının SIFIR olduğunu ortaya koydu

Hayat üçgeni metodumu kullananlar için hayatta kalabilme şansı yaklaşık olarak % 100 oldu Bu film Türkiyede ve Avrupanın geri kalan kısmında milyonlarca izleyici tarafından izlendi Bu film ABD, Kanada ve Güney Amerikada RealTV programında izlendi






Enkazına girdiğim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu Bütün çocuklar sıralarının altındaydı Her bir çocuk kemiklerinin kalınlığına kadar ezilmişlerdi

Sıralarının yanındaki koridorlara uzanmış olsalardı hayatta kalmış olabilirlerdi Bu 'ayıptı, gereksizdi' ve çocukların neden koridorlarda (sıraların arasında) olmadığını merak ettim O an, çocuklara bir şeyin/eşyanın altına saklanmalarının söylendiğini bilmiyordum






Basitçe ifade edilirse, binalar yıkılırken, objelerin üzerine düşen tavan ağırlığı veya içerideki mobilyalar bu nesnelere çarparken yanlarında bir yer, boşluk bırakırlar Bu boşluk benim 'hayat üçgeni' dediğim alandır Nesne ne kadar büyük ve ne kadar dayanıklı olursa daha az ezilecektir Nesneler ne kadar az ezilirse boşluk ve bu boşluğu kullanan kişinin yaralanmama olasılığı o kadar artar Bir dahaki sefere televizyonda yıkılan bina izlerken gördüğün üçgenleri say Her yerdeler Yıkılan bir binada göreceğiniz en yaygın biçimdir

Felaket Başa Gelmeden Evvel Önleyici ve Koruyucu Tedbirler Düşünmek Lazım

Felaket Geldikten Sonra Dövünmenin Yararı Yoktur

Mustafa Kemal ATATÜRK



Önsöz

Burada anlatılanların amacı sizlere depremlere hazırlıklı olmak konusunda yardımcı olmaktır

Amacımız sizleri olabilecek depremler ile ilgili neler yapabileceğiniz konusunda düşündürmek ve gereken uygulamaları yapabilmenizi sağlamaktır Bu konuyu düşünerek ve gerekli bilgileri öğrenerek depremlerin kaçınılmaz doğa olayları olduğunu, ancak zararlarını azaltmanın mümkün olabileceğini görebilmeniz çok önemlidir Unutmamamız gereken “Depremler Önlenemez, Ancak Depremlerin Afetlere Dönüşmesi Önlenebilir”

Buradan elde ettiğiniz bilgileri uygulamanız ve aile üyeleri ile paylaşmanız çok önemlidir Böylece birçok kişiyi bilgilendirmek ve deprem zararlarını azaltmak konusundaki amacımıza ulaşmamız mümkün olacaktır

DEPREME KARŞI HAZIRLIKLI OLALIM


Deprem Nedir ?

Yeraltındaki çatlamalar ve kırılmalar nedeniyle oluşan hareketlerin yer yüzeyini sarsmasına “deprem” denir Deprem çok kısa süre devam eden yerden gelen uğultu ve gürültüyle birlikte azdan çoğa doğru yükselen bir sarsıntı ile kendisini hissettirir Büyük depremlerin öncesi ve sonrasında da depremler olur Büyük depremlerden önce gerçekleşen, şiddetli olmayan depremlere “Öncü Depremler” denir Şiddetli depremin ardından olan depremlere de “Artçı Depremler” denir Bu depremler uzun bir süre devam eder ve büyük depremle kırılmış yer altı tabakalarının iyice yerleşmesini sağlar

Yeryüzünde depreme daha hassas bölgeler vardır Önceden kırılmış bölgeler, büyük yer altı boşlukları ve tuz kaynaklarının olduğu araziler bu hassas bölgeler arasındadır Yurdumuzun büyük bir kısmı deprem tehlikesi altındadır Yurdumuzu deprem tehlikesine göre 4 bölgeye ayırabiliriz Buna göre 4 derece deprem bölgesi tehlikenin en az olduğu bölgeyken 3 derecede bu tehlike daha fazladır, 2 derece deprem bölgelerinde deprem tehlikesi ise 3 dereceden daha fazladır Ancak en fazla deprem riski taşıyan bölgeler 1 derece deprem bölgeleridir

Şiddetli bir deprem can ve mal kaybına sebep olabilir Ancak şu da bilinmelidir ki deprem beraberinde mutlak bir ölüm veya ağır hasar getirmez Depremden korkmak normaldir ancak bu korku ve kaygıları iyi bir hazırlık ve doğru bilgilerle azaltabilirsiniz Deprem zararları yer sarsıntısından ziyade evlerin doğru yerlere ve doğru biçimde inşa edilmemesiyle, ev içindeki güvenliğin ağır eşyalar sabitlenmek suretiyle sağlanmamasıyla ortaya çıkar

Burada anlatılanlar Deprem konusunda sizlere bilgi vermek ve sizleri hazırlayabilmek için yazılmıştır Bilgiler 3 ana bölümden oluşturulmuştur 1 bölüm sizlere deprem öncesi yapabileceğiniz hazırlıklar hakkında bilgi verecektir Bu bilgileri dikkatlice okumanız ve mümkün olduğunca uygulamanız şiddetli bir deprem sırasında sizin ve ailenizin hayatını kurtarabilir Broşürün 2 bölümü deprem sırasında neler yapacağınızı anlatacak Son bölüm ise deprem sonrası için bilgiler verecektir

1- DEPREM ÖNCESİNDE

11 Oturduğunuz Binanın Güvenliği İçin:

- Evlerinizi yetkililerin size verdiği kurallar doğrultusunda inşaa edin İmar Planında konuta ayrılmış yerler dışındaki alanlara evlerinizi inşaa etmeyin Evlerinizin deprem yönetmeliğine uygun olara yapılıp yapılmadığını araştırın

- Evlerinize izinsiz kat inşa etmeyin ve balkon eklemeleri yapmayın veya yaptırmayın Bu ilave kat bir deprem sırasında evinizin tamamen yıkılmasına sebep olabilecektir

- Oturduğunuz binanın güvenliğinden emin değilseniz ve bilgi almak isterseniz Mühendisler ve Mimarlar odalarından bu konuda yardım ve bilgi alabilirsiniz






12 Deprem Sonrası Buluşma Planı Hazırlayın

Deprem olduğu zaman sevdiklerinizden, ailenizden uzak olma olasılığınız var

Depremin ardından sevdikleriniz sizin yanınıza gelemeyebilir Onlar eve, yanınıza gelseler dahi siz evden çıkmış olabilirsiniz Böyle bir olasılığı göz önünde bulundurarak depremden sonra buluşmak için bir iki yer belirleyin Bu yerler herkesin bildiği yakın çevreden olsun Örneğin;

Komşunun veya size yakın oturan akrabaların evi, Mahalledeki okullar, parklar … Gibi

Belirlemiş olduğunuz bu yerlerde buluşmanız mümkün olmayabilir çünkü bu yerlerde depremden zarar görmüş olabilirler Bu sebeple oturduğunuz şehirden en az 10 km uzakta yaşayan bir akrabanızı veya arkadaşınızı haberleşme aracı olarak seçin

Bu buluşma yerlerini belirlemeniz sizin sevdiklerinizle tekrar bir araya gelmenizi kolaylaştıracaktır Ailenin geri kalan üyeleri eve geldiklerinde sizi aramak için nereye bakmaları gerektiğini bileceklerdir Eğer depremden sonra bir araya gelmeniz mümkün olmazsa da, üçüncü kişi aracılığı ile en azında ailenizin diğer üyeleri sizin nerede ve nasıl olduğunuzu öğreneceklerdir Tabii sizde onların nerede ve nasıl olduklarından bu yolla haberdar olabilirsiniz






Yukarıdaki bilgileri içeren küçük kartlar hazırlayın Bu kartları tüm aile bireyleri için çoğaltın Evde herkese cüzdanlarında, çantalarında veya ceplerinde taşımaları için verin Bu isim ve telefon numaralarını devamlı yanınızda taşıyın Tüm aile üyelerinin, depremden sonra en kısa sürede, önceden belirlemiş olduğunuz bu kişiye haber vermelerini söyleyin Eğer tüm aile üyeleri seçmiş olduğunuz bu kişiye haber verebilirse, birkaç gün bir araya gelemeseniz dahi, birbirinizin nerede ve nasıl olduğundan haberdar olabilirsiniz Birbirinizden haberdar olabilmek kaygı ve stresinizi oldukça azaltacaktır

13 Size ve Ailenize Dair Önemli Bilgiler

Bir deprem sırasında aileniz için yaşamsal önem taşıyan bir takım Belgeleri kaybetmemek için önlem almak gerekir

- Senetler, vasiyet, vergi kayıtları, doğum belgeleri, nüfus kağıtları ve diğer yaşamsal önem taşıyan belgeleri ateşten etkilenmeyecek bir yerde saklayın Bu belgeleri emanet kasada saklayabilirsizin, yada su geçirmeyen bir poşetle buzdolabına da koyabilirsiniz
Aracı kişiler dışında ihtiyacınız olabileceğini düşünerek bazı önemli telefon numaralarını saklamanızda fayda vardır


14 Evinizin içinde Güvenliği Sağlamak Deprem Güvenlik Planı:

- Evinizdeki bütün odaların en güvenli yerlerini önceden belirleyin Bu yerler arasında: iki duvarın birleştiği köşe, sağlam bir masanın altı, kaloriferlerin veya buzdolabının yanı, çekyat veya kanepelerin yanı olabilir Deprem anında panik yaşabilir ve doğru düşünemeyebilirsiniz Böyle bir durumda önceden nerelere saklanabileceğinizi belirlemeniz, bunu ailedeki herkese belirtmeniz ve zaman zaman denemeniz faydalı olacaktır





- Evdeki dar çıkış yollarında deprem sırasında düşerek sizin çıkışınızı engelleyecek mobilyalar var ise bunları ya çıkış yollarından kaldırın yada deprem anında düşmeyecek şekilde duvara sabitlemeye çalışın

- Evdeki herkese gaz vanalarının ve sigortaların yerini ve nasıl kapatılacağını öğretin

15 Eşyaları ve İçindekileri Emniyete Almak

Büyük bir deprem eşyalarınıza önemli zararlar verebilir Aslında, deprem zararlarının üçte birinin bina ile ilgili olmayıp, içindeki eşyalardan ve aletlerden kaynaklandığı tahmin edilmektedir Bu, mobilyalar, ev aletleri ve diğer eşyaları kapsar

Eşyalarınızı nasıl emniyete aldığınız onların değeri, yeri ve sizin hayal gücünüze bağlıdır Her bir parçayı korumanın pek çok yolu vardır



AĞIR EŞYALARI VE SU TANKINI SABİTLEME:

- Kitaplık, vitrin ve raflı üniteler gibi yüksek, bir yere bağlı bulunmayan eşyaları “L” dirsekler, köşe dirsekleri yada alüminyum kornişler kullanarak duvar çivileriyle duvara veya döşemeye sabitleyin

- İçindeki eşyaların kayıp düşmesini önlemek için dolap kapaklarına tahta yada metalden bir sürgü takın Bu özellikle, pek çok cam eşyanın bulunduğu durumlarda son derece önemlidir

- Ağır ve/veya büyük eşyaları alt raflara yerleştirin

- Su kazanını altında ve üstünden sağlam bir zincir veya bantla sarın Bu bantları duvardaki çivilere sıkıca bağlayın Yakıt borusu biraz esnek kalsın

EŞYALARI RAF ÜSTLERİNE SABİTLEME :

Televizyon, müzik seti, bilgisayar ve mikrodalga fırın gibi raf üzerindeki eşyaları depremlere eşlik eden ileri geri hareketlere karşı korumak için sabitleyin Bu eşyaları ve hatta vazo gibi kırılabilecek diğer hassas eşyaları da çift taraflı bantlar kullanarak bulundukları mobilyanın üzerine yapıştırıp sabitleyebilirsiniz (Velcro, spor ayakkabılarda ve cüzdanlarda kullanılan üst üste gelince birbirini kavrayan plastik bağlayıcılardır)

AYNA VE TABLOLARI SABİTLEME :

- Depremler duvardaki ağır tabloları ve aynaları aşağıya indirir Eğer bunlar üzerinize düşerse ciddi şekilde yaralanabilirsiniz Bu nedenle, ağır çerçevesi olan tüm tabloları ve aynaları yataklardan, koltuklardan ve sandalyelerden uzak bir yere koyun





- Bu tür eşyaları alt ve üst kısımlarına vidalar yerleştirerek yada bunları bir telle bağlayarak sabitleyebilirsiniz

- Çift tarafı yapışkan bantlar tabloları, aynaları, duvar saatleri ve benzeri eşyaları duvara sabitlemek için de kullanılabilir











ASILI DURAN EŞYALARI SABİTLEME :

- Asılı duran tüm eşyaların yerini dikkatlice kontrol edin Bunların, bir deprem sırasındaki şiddetli sarsıntıda pencerelere çarpacak kadar yakın olup olmadığına karar verin Eğer bu kadar yakınlarsa, onların yerini değiştirin

- Evinizde tavanda asılı olan saksılar varsa onların sarsıntı sırasında yere düşmeyeceğinden emin olun Eğer bu saksılar tavanda ucu açık bir kancaya asılılarsa saksı kancadan kurtulup düşebilir Bunu engellemek için saksının asılı durduğu kancanın diğer ucunun da tavana girmesini sağlayın yada kancanın ucu açık kalmayacak şekilde tel bağlayın



MUTFAK DOLAPLARINI SABİTLEME :

Banyo ve mutfak dolap kapakları yer hareketleri ile birlikte genellikle kendiliğinden açılır ve içindekilerin hepsi yere düşer Sürgü takmak dolapların içindekileri yerinde tutmaya yardım eder

Daha önce yaşanmış depremlerde sabitlenmemiş eşyaların durumları





16 Erzak Depolamak :

Depremden sonra Sivil Savunma Ekipleri ve Kızılay size en kısa zamanda ulaşacak ve çadır, yiyecek gibi ihtiyaçlarınızı yeterli miktarda sağlayacaklardır Ancak yine de acil ve olağanüstü durumlar için evinizin kilerinde yada sizin için uygun bir yerde kolay ulaşılabilir ufak bir depo hazırlayabilirsiniz Ancak acil durumlarda ihtiyaç duyabileceğiniz malzemeleri bulundurmanızda fayda olabilir Aşağıda bulunan listeden yararlanabilirsiniz

İlkyardım Gereçleri :

- Tentürdiyot, Oksijen Suyu
- Antibiyotikli merhem
- Alkollü gazlı bez, sargı bezi
- Ağrı kesici
- Vitamin
- Düzenli kullandığınız reçeteli ilaçlar
- İlkyardım kitabı
- Termometre
- Bir kalıp sabun



Yiyecekler :

-Kurutulmuş besinler, konserve et/balık, konserve sebzeler, meyve suları, hazır çorbalar, şeker, tatlı-tuzlu bisküviler, kurum üzüm/incir, kuruyemişler saklamak için uygundur Bu besinler her zaman evinizin karanlık, rutubetsiz bir köşesinde saklanabilir

- Pişirilmesine gerek olmayan hazır besinler tercih edilmelidir

- Depolanan besinler her an kullanıma hazır, taze olmalıdır

- Depolanan besinler sağlam bir kutuda evdeki gaz gibi zehirli olabilecek maddelerden uzak, farelerin veya böceklerin erişemeyeceği yerler saklanmalıdır

- Yiyeceklerin yanında evde her zaman fazladan bir iki paket peçete, kağıt bardak-tabak ve plastik çatal-kaşık, şişe/konserve açacağı bulundurmakta da fayda vardır

- Evde her zaman haftalık ihtiyacınızdan fazla su bulundurmaya çalışın Deprem sonrası temiz su ihtiyacınızı bir süre giderebilirsiniz



Işık Kaynakları :
Deprem sonrası elektrikler kesik olabileceğinden evinizde bir iki tür ışık kaynağı bulundurmanızda fayda vardır Evinizde pilli el lambası ve mum bulundurun

- Pilli el lambası için her zaman fazladan yedek piller bulundurun ve bu yedek pilleri buzdolabında saklayın Böylece pillerin ömrü daha uzun olur

- Mumu uzun bir şişenin içine koyup yakarsanız daha iyi koruyabilirsiniz Ancak unutmayın ki mumun içinde yandığı şişe çok sıcak olacaktır, bu yüzden elinize alırken dikkatli olun




DEPREM ÇANTASI:
İçerisinde Pilli radyo ve yedek pilleri, El feneri ve yedek pilleri, İlkyardım çantası, kitapçığı ve özel ilaçlar, Yiyecek , şişe suyu, Mendil, tuvalet kağıdı, Telefon kartı ve jetonu, Çadır, bozukluk para, Battaniye, eldiven, giyecek, ayakkabı ve Düdük gibi ihtiyaç malzemeler konulur Bunlar ailenin kendi ihtiyaçlarına göre arttırılabilir Mevsim şartlarına göre değişirilebilir

UNUTULMAMALIDIR

Çantaya konulacak yiyecek ve içecekler belirli zaman aralıkları ile yenilenerek saklanmalı, Çanta dış etkilerden etkilenmeyecek ve kolay ulaşılabilecek şekilde muhafaza edilmeli ve Çantanın bulunacağı yer hakkında aile bireylerine bilgi verilmedir

Deprem Öncesi alınması gereken tedbirlere ilişkin hazırlanan formu indirmek için tıklayın


2- DEPREM SIRASINDA
- Hemen güvenli bir yere saklanın Unutmayın: Sakın KOŞMAYIN… DURUN…

Daha önceden belirlediğiniz sağlam, sert bir şeyin ALTINA GİRİN VEYA YANINA UZANIN… Yer sarsıntısı durana kadar SAKLANDIĞINIZ YERDEN ÇIKMAYIN… (En az 60 saniye) Deprem sırasında bir çok insan koşarak kaçmak ister Ancak yaralanmaların çoğu insanlar binaların içine yada binalardan dışarı koştukları için olur Oysa böyle bir durumda yapılacak en son şey koşmaktır



- Bir binada şayet çıkıştan uzaksanız binadan çıkmaya çalışmayın

- Kitaplık, cam eşyalar, ocak gibi düşüp kırılınca sizi yaralayabilecek eşyalardan uzak durun Ayrıca pencerelerden de uzak durun çünkü pencereler deprem sırasında içeri doğru patlayabilir

- Evde güvenli bir yerde saklanamıyorsanız, pencerelerden uzakta arkanızı pencereye dönerek diz çökün ve dirseklerinizle yüzünüzü koruyup ellerinizi boynunuzun arkasında birleştirin Ayrıca yüzünüzü korumak için yastık, battaniye, elbise yada bunlara benzer herhangi bir şeyi kullanabilirsiniz

- Balkona çıkmayın

- Asansörleri kesinlikle kullanmayın

- Eğer sokakta iseniz elektrik direklerinden uzak durun Bina ve duvar diplerinde ve uçurum kenarlarında durmayın

- Dik kayalıkların yakınına sokulmayın

- Eğer araba kullanıyorsanız otoyol bariyerlerinden, köprülerden, kavşaklardan, enerji nakil hatlarından, alt geçitlerden ve yüksek katlı binalardan uzak durun ve arabada güvenli bir yerde bekleyin

1-2 KATLI EV İÇİNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ










Piyano, Dolap, Buzdolabı, Raf gibi birçok tehlikeli cisim vardır Bunlar kişilerin üzerlerine devrilip düşebilirler En tehlikelisi tavanın çökmesi ya da evin kendisinden yıkılmasıdır

Uykuda deprem olursa ve yataktan kalkmak güç olursa şiltenin altına girin

Masanın altına girin ve başınızı iki elinizle örtünÜzerinize düşen eşyadan korunursunuz

Kapı ve pencereler açık tutulmalıdır Kapı ve pencereler depremde sıkışabilir ve dışarı çıkmak güçleşebilir

İkinci kattan ya da üst katlardan zemin kata girmeyin Çünkü en çok hasar zemin katta olur

Gazla ve elektrikle çalışan ev aletleri (soba, ve ocak gibi) kapatın Kapatamıyorsanız bunlara yakın olanlara kapatmaya çalışmalarını söyleyin

Fişleri prizden çekin, ocakları söndürün, eğer olanak varsa ana musluğu kapatın ve ana sigortayı gevşetin

Çıplak ayakla dolaşmayın yerdeki cam kırıkları ayağınızı yaralayabilir

Bebek ve yaşlıların güvenliklerinin sağlamaya çalışın

Evinizi terk ederken eşyalardan çok canınızı düşünün Herşeyi bırakın çıkın

Tuvalet ya da banyoda iseniz kendinizi aynadan ya da raflardan düşebilecek eşyalardan koruyun Genellikle tuvalet ve banyo küçük hacimli olduğu için daha dayanıklı olabilir

Banyoda iken başınızı yumuşak bir şeyle korumaya çalışın Banyoda genellikle çıplak olunur Banyo ve tuvalet küçük olduğu için daha güvenlidir ve ortada kalınması daha doğru






Eğer eviniz yıkılmıyorsa hemen dışarı çıkmayın Çünkü dışarıda kırılan pencere camlarından düşen cam parçaları, çatı ya da duvarlardan düşen kiremit, tuğla, ve sıva parçaları olabilir

Bulunduğunuz mahalleden uzaklaşmak, şehir dışına çıkmak için arabanızı kullanmayın Çünkü bu tür çok sayıda araba olduğu için trafik sıkışıklığı olur Kurtarma ve yangın söndürme araçları gereken yerlere ulaşamazlar

Telefon acil durumlarda kullanılmalıdır

Televizyon ve radyo dinleyerek deprem ile ilgili bilgileri izleyin Söylentilere itibar etmeyin Onları kesin bilgi olarak görmeyin Deprem sırasında radyo, telefon ve televizyona göre daha kullanışlıdır

APARTMAN İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞI ( 3-5 KATLI BİNA)


Çok katlı apartmanlarda üst katlar alt katlara göre daha çok sallanır Bu binalar son yıllardaki deprem yönetmeliği (1975 ve sonraki tarihli)'ne ve Fen kurallarına göre yapılmışsa çökme tehlikesi yoktur Yapılacak davranışlar 1-2 katlı evlerdekinden farklı değildir Ancak çok katlı yapılara deprem açısından gerekli özel davranışlarda vardır

Yangın merdivenlerinin kapısını açık tutun

Ortak tehlike çıkışının (koridordaki) kapısını açık tutun

Binayı boşaltırken asansörü kullanmayın

Asansörde iseniz bütün düğmelere basın ve durduğu ilk katta asansörden inin

Birinci katta iseniz, kapıyı açamıyorsanız ve de zemin katta yangın çıkmışsa zemin kata yatak vb gibi yumuşak bir şeyler attıktan sonra üstüne atlayın Bu davranış çok katlı yapıların üst katları için geçerli değildir










YÜKSEK YAPILARDA DEPREM DAVRANIŞI



Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır Daha çok dikkatli olmak gerekir Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun Dolap, kahve makinası ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun

Masaya yakınsanız altına girin

Asansörde iseniz bütün düğmelere basın durduğu ilk katta asansörden inin, eğer kapısı sıkışmamış ise






TİYATRO VE SİNEMALARDA DEPREM DAVRANIŞI



Gösteri sırasında salon çok karanlıktır Panik yapmayın Güvenlik görevlilerine ve yetkililere dikkat edin onları dinleyin Başınızı bir çanta ile koruyun, sıralar arasında çömelmiş durumda koltukların altına girebilecek biçimde durun

Tavanda büyük bir aydınlatma armatürü veya avize varsa bunların altından uzaklaşın

Yangın çıkışına doğru hemen koşmayın

Yönetici ve yetkililerin sözlerine uyun


KENTİN İŞ MERKEZİNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ



En tehlikeli şeyler dökülen, kırılmış cam parçaları, ilan levhalarıdır Bunlar düşebilir Açıkta duran kahve, hafif içecek satan (parayla çalışan) makinalar, ilan levhaları ve direkleri devrilebilir Buralardan uzaklaşın Başınızı koruyun Geniş açık alanlara gidin ya da güvenliğinden kuşku duymadığınız yapı varsa içeri girin

Geniş bir yol varsa ve trafik yoğun değilse yolun ortasındaki refuje kaçın ve orada durun

Satış makinalarından, reklam levhalarından ve bahçe duvarlarından uzak durun

Elleriniz boşsa başınıza koyun ve koruyun Eğer çanta, paket ve torba varsa başınıza koyun Hiç bir şey yoksa ellerinizi kullanın

Yolun kenarında ağaçlar varsa altına girip durun

STADYUMDA DEPREM DAVRANIŞI




En tehlikeli durum tribünlerde panik olmasıdır Sakin olun, doğru karar vermek çok önemlidir

En güvenli yer sahanın ortasıdır Sahanın ortasına gitmeye çalışın

Anonsları dinleyin ve onlara uyun


YERALTI ÇARŞISI YA DA YAYA GEÇİDİ İÇİNDE DEPREM DAVRANIŞ



Yeraltı çarşısı ya da yaya geçidinde eğer yangın, gaz sızıntısı ve su basması yoksa yer yüzeyinden daha güvenlidir Elektrik kesilirse panik yaşanabilir

Vitrinlerden uzak durun

Düşen cisimler dikkat edin, kendinizi koruyun

Elektrik kesilse bile Yangın çıkışı işaretleri yanık kalabilir paniğe kapılmadan hareket edin

Hemen çıkış merdivenlerine koşup yukarı çıkmaya çalışmayın

Eğer yangın olursa ağzınıza bir mendil ya da bir bez tutun Duvarların kenarlarında çömelmiş ya da yere eğilmiş konumda bulunduğunuz yeri boşaltmaya çalışın Yeraltı çarşısı ya da geçidinin çıkışları vardır ve duvar diplerinden giderek çıkışa kesinlikle varırsınız


ARABA KULLANIRKEN DAVRANIŞ



METRODA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞI






Raflara konulmuş eşyalar düşebilir Başınızı kollayın ve koruyun, ellerinizle direklere ve tutunacak yerlere sıkıca tutunun

Metro durunca hemen dışarı herhangi bir anons yapılmadan çıkmayın; tren rayları üzerinde ya da yakınında yüksek voltaj hatları vardır ve çok tehlikelidir Ters yönden gelebilecek metro katarına dikkat edin Ters yönden tren gelmediğinden emin olun

Elektrikler kesilmiş ise bir anda çok karanlık olacaktır Kısa bir süre sonra acil durum ışıkları yanacaktır Hemen paniklemeyin

Tren yöneticilerinin sözlerine uyun

İstasyonda platformda tren beklerken deprem olursa düşen cisimlere dikkat edin ve kolonların yanında bekleyin


ELEKTRİKLİ TREN VE OTOBÜSTE DEPREM DAVRANIŞI





Raflara konulmuş eşyalar düşebilir Başınızı kollayın ve koruyun, Ellerinizle direklere ve tutunacak yerlere sıkıca tutunun

Tren ya da otobüs durunca sürücünün sözlerini dinleyin Hemen dışarı çıkmaya çalışmayın

Dışarı çıkınca ters yönden gelebilecek otobüs ya da trenlere dikkat edin


DENİZ KENARINDA VE RIHTIMDA DEPREM DAVRANIŞI



Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir

Deniz yanında yalıyar biçiminde yüksek bir yamaç varsa hemen yüksek yerlere doğru gidin

Tsunami'nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha büyük olabilir

Radyodan Tsunami haberlerini dinleyip gerekenleri yapın


YAYA ÜST GEÇİDİNDE YA DA KÖPRÜ ÜSTÜNDE DEPREM DAVRANIŞI



Köprünün yıkılma ya da devrilme olasılığı olsa da parmaklıklara tutunmak daha güvenlidir

Parmaklıklara ve trabzanlara tutunun

Sarsıntının bitmesini bekleyin

Parmaklıklara tutunun sonra merdivenlerden inip uzaklaşın


Okulda

• Sarsıntı geçene kadar sıra yanlarına eğilerek bekleyin Sarsıntı sonrası öğretmenlerin uyarılarını dinleyin ve sakince çıkış kapılarına yönelin Toplanma alanında sakin olun ve yapılan işlemlere yardımcı olun






3- DEPREM SONRASINDA :

- Paniğe kapılmamaya çalışın Bir iki dakika durarak sakinleşmeye çalışın

- Yakın çevrenizde tehlikeli bir durum olup olmadığını kontrol edin Kırılmış camlar, ortalığa dökülmüş kimyasal bir madde, yerinden oynadığı için düşme tehlikesi olan eşyalar olup olmadığına bakın

- Ayaklarınızı, ellerinizi ve kafanızı koruyun Sağlam, sert ayakkabılar, deri eldiven varsa sert bir şapka giyin Yüzünüze toz için bir maske takmak (ya da maske yerine geçebilecek bir şeyle ağız veya burnunuzu örtmek de iyi bir fikir olabilir)

- Eğer karanlıktaysanız pilli el feneri kullanın Bir gaz sızıntısı olmadığından emin olana kadar kibrit veya çakmak kullanmayın ve Işıkları YAKMAYIN

- Çevrenizdekilerin yaralanıp yaralanmadığını kontrol edin İhtiyacı olanlara yardım etmeye çalışın Kesinlikle gerekmiyorsa ağır yaralı olanları hareket ettirmeyin

- Yangın kontrolü yapın KÜÇÜK ÇAPLI Yangınları söndürmeye çalışabilirsiniz Bunun için;

A) Isıyı soğutarak yok etmeye çalışın (Su veya yangın söndürücü ile)

Ateşin havayla temasını kesebilirsiniz

C) Yangına sebep olan yakıtı kesin

D) Yangın söndürücüleri alevlerin üst kısmına değil, her zaman ateşin alt kısmına doğru tutun

- BÜYÜK ÇAPLI yangınları, söndürmeye çalışmayın Derhal UZAKLAŞIN

- Şayet yangının sebebi bir yağ ise ASLA su kullanmayın Bu yangınları yangın söndürücülerle yada üstüne bir şeyler kapatarak söndürebilirsiniz

- Tüpleri, elektriği, suyu ve varsa doğalgazı kontrol edin Gerekliyse hepsini ana vanadan kapatın Evdeki tüm aletleri kapatıp fişten çekmeyi unutmayın

- Yerlere düşmüş tellerden kesinlikle uzak durun ve bunlara temas eden eşyalara dokunmayın

- Şayet piknik tüpü gibi bir alet kullanacaksanız bunu açık bir alanda yapın Gaz sızıntısı ihtimali olan yerlerde tüp kullanmak yangına sebep olabilir

- Ayrıntıları dinlemek için pilli bir RADYO kullanın

- Evinizi terk ederken kimlik ve kıymetli eşyalarınızı, kalın giyecek ve battaniye gibi koruyucu eşyaları yanınıza alın

- Ailenize, sevdiklerinize ulaşmak için arabaya atlayıp yollara ÇIKMAYIN Trafiğin tıkanması ambulans, itfaiye, Sivil Savunma ve diğer yardım arabalarının zamanında ihtiyacı olanlara ulaşmasını engelleyecektir

- Sadece uzmanların ve resmi kaynakların açıklama ve uyarılarına uyun Kulaktan kulağa yayılan söylentilere itibar etmeyin Çünkü bu gibi durumlarda hırsızlar, yağmacılar gibi kötü niyetli insanlar evler boşalsın diye yanlış deprem alarmı verebilirler

- Deprem sonrası çadırlarınızı yetkililerin gösterdikleri yerlere kurun Çadırlar açık alanlara kurulmalı ve geçiş yollarını kapamamalıdır Çadırları evinizin yakınına kurmakta ısrarcı davranmayın

- Size yardıma gelen görevlileri gerçekten gereksinim duymadıkça MEŞGUL ETMEYİN Sizler gibi herkes panik halinde ve zor durumda olabilir Görevlileri gereksiz yere meşgul etmeniz yardım hizmetinin aksamasına sebep olacaktır

- Depremden sonra kendinizin ve ailenizin güvenliğinden emin olduktan sonra çevrenize de yardımcı olmak elinizde

- Büyük depremlerin ardından kurtarma çalışmaları için mümkün olduğunca fazla insana gereksinim duyulacaktır Eğer sağlığınız yerindeyse sizde bu çalışmalara katkıda bulunabilirsiniz Ancak bu konuda yeterli ve bilgili değilseniz yardımlarınız tehlike yaratabilir Böyle bir durumda görevlileri meşgul ederek engellememek yapabileceğiniz en büyük yardımdır

-UNUTMAYIN: KENDİ HAYATINIZI TEHLİKEYE ATARAK KAHRAMAN OLMAYA ÇALIŞMAYIN FİZİKSEL KAPASİTENİZİN ÜZERİNDE BİR İŞE KALKIŞIRSANIZ ÖLEBİLİRSİNİZ YA DA SİZE YARDIMA GELMEYE ÇALIŞANLARIN HAYATLARINI TEHLİKEYE SOKABİLİRSİNİZ BAZEN YARDIM İÇİN BEKLEMEK DE SABIR VE CESARET GEREKTİRİR


SİZİN VE ÇOCUKLARINIZIN DUYGUSAL TEPKİLERİ :

- Deprem insan hayatında olağandışı bir durumdur Bu tip durumlar insanlarda kaygı, öfke, sinirlilik, hafıza problemleri yaratabilir Bu tip problemler normaldir ve geçicidir

- Deprem sizin ruh halinizi etkilediği gibi çocuklarınızı da etkileyecektir Deprem sonrası bir iki gün çocuklar uygunsuz davranışlarda bulunup, yaramazlık yapabilirler Bu normaldir ve muhtemelen kısa sürelidir Bu davranışlar üzerinde yoğunlaşıp onları değiştirmeye çalışmak yerine evin toplanmasında yardımcı oldukları için onları takdir ettiğinizi gösterin Bir diğer değişle olumsuz davranışlarına yoğunlaşmak yerine olumlu davranışlarına ilgi gösterin

BÜTÜN BU ÖNLEMLERİ ALIR VE UYGULARSANIZ DEPREMDEN DAHA AZ ZARAR GÖRECEĞİNİZE EMİN OLABİLİRSİNİZ



YIKILMAMAK ELİMİZDE
AFETSİZ GÜNLER DİLEĞİYLE