Un Niçin Çok Tehlikeli Bir Patlayıcıdır?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-04-2012

Un Niçin Çok Tehlikeli Bir Patlayıcıdır?

Tarihte kayda geçen ilk un patlaması 1785 yılında İtalya'da Turiri'de bir ekmek
fırınında, bir lambanın un tozunu tutuşturması sonucu oldu

Ölüme ve fazla
zarara yol açmayan bu patlamadan sonra konu unutuldu gitti

Modern günlerimizin başlangıcında, insanlık tarihinin ana gıdası ekmeğimizin
en önemli girdisi olan unun çok ciddi bir şekilde yanarak patlayabileceğini kime
söyleseniz herhalde şaka kabul eder gülerdi

1981'de ABD'de büyük bir hububat
silosu infilak edip, 9 kişi ölüp, 30 kişi de yaralanınca gülmeler durdu

1988'de
hububat bulunan yerlere belirli bir emniyet standardı getiren kuralların
uygulanmasına başlanılmasına rağmen 90'lı yıllarda sadece ABD'de undan
kaynaklanan ortalama yılda 13 patlama oldu

Peki nasıl oluyor da un bu kadar tehlikeli bir şekilde patlayabiliyor? Sebebi basit

Çünkü o bir karbonhidrat

Havada toz olarak asılı duran karbonhidratın miktarı,
bir metreküpte 50 gramı aşınca herhangi bir şekilde tutuşturulduğunda patlar

Un tozları o kadar küçüktür ki, anında yanar ve bu yangın diğerlerine zincirleme
yayılır

Bu da toz bulutunda, ortama da bağlı olarak, patlayıcı bir güç oluşturur

Benzer durum şeker, puding ve hatta çok ince testere talaşlarında bile oluşabilir

Bir yangının çıkması için üç şeyin bir arada olması gerekir

Hava (içindeki
oksijen), yanıcı madde (burada un oluyor) ve tutuşturucu

Silolarda insanların
çalıştıkları yerlerde tutuşmak için gereken metreküpte en az 50 gram un tozu
miktarına pek ulaşılamaz

Tabii burada unutulmaması gereken patlamaya sebep
verenin yanıcı maddenin havada asılı duran toz miktarı olduğudur, yoksa yere
serilen unda böyle bir tehlike yoktur

Silolarda tutuşmaya sebep olan şeyler, bilinçsizce yapılan bir kaynak, bir kesme
işlemi, sigara, asansörler ve konveyörlerin mekanizmalarından çıkan kıvılcımlar
olabilir

Şüphesiz ortamın da çok önemi vardır

Patlamanın yarattığı büyük
basınç boşalacak yer bulamazsa binayı bile yıkabilir

Açık havada ise patlama
olmaz ama yine de tehlikeli bir alevlenme olur

Hanımlar, endişelenmeyin, kurabiye veya börek yapmak için aldığınız bir kilo
undan 50 gramı havaya uçmaz

Bu olay için tonlarca un gerekir

Hamur
yoğurmak için balkona çıkmanıza hiç gerek yok!

08-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Un Niçin Çok Tehlikeli Bir Patlayıcıdır? Un Niçin Çok Tehlikeli Bir Patlayıcıdır? Tarihte kayda geçen ilk un patlaması 1785 yılında İtalya'da Turiri'de bir ekmek fırınında, bir lambanın un tozunu tutuşturması sonucu oldu Ölüme ve fazla zarara yol açmayan bu patlamadan sonra konu unutuldu gitti Modern günlerimizin başlangıcında, insanlık tarihinin ana gıdası ekmeğimizin en önemli girdisi olan unun çok ciddi bir şekilde yanarak patlayabileceğini kime söyleseniz herhalde şaka kabul eder gülerdi 1981'de ABD'de büyük bir hububat silosu infilak edip, 9 kişi ölüp, 30 kişi de yaralanınca gülmeler durdu 1988'de hububat bulunan yerlere belirli bir emniyet standardı getiren kuralların uygulanmasına başlanılmasına rağmen 90'lı yıllarda sadece ABD'de undan kaynaklanan ortalama yılda 13 patlama oldu Peki nasıl oluyor da un bu kadar tehlikeli bir şekilde patlayabiliyor? Sebebi basit Çünkü o bir karbonhidrat Havada toz olarak asılı duran karbonhidratın miktarı, bir metreküpte 50 gramı aşınca herhangi bir şekilde tutuşturulduğunda patlar Un tozları o kadar küçüktür ki, anında yanar ve bu yangın diğerlerine zincirleme yayılır Bu da toz bulutunda, ortama da bağlı olarak, patlayıcı bir güç oluşturur Benzer durum şeker, puding ve hatta çok ince testere talaşlarında bile oluşabilir Bir yangının çıkması için üç şeyin bir arada olması gerekir Hava (içindeki oksijen), yanıcı madde (burada un oluyor) ve tutuşturucu Silolarda insanların çalıştıkları yerlerde tutuşmak için gereken metreküpte en az 50 gram un tozu miktarına pek ulaşılamaz Tabii burada unutulmaması gereken patlamaya sebep verenin yanıcı maddenin havada asılı duran toz miktarı olduğudur, yoksa yere serilen unda böyle bir tehlike yoktur Silolarda tutuşmaya sebep olan şeyler, bilinçsizce yapılan bir kaynak, bir kesme işlemi, sigara, asansörler ve konveyörlerin mekanizmalarından çıkan kıvılcımlar olabilir Şüphesiz ortamın da çok önemi vardır Patlamanın yarattığı büyük basınç boşalacak yer bulamazsa binayı bile yıkabilir Açık havada ise patlama olmaz ama yine de tehlikeli bir alevlenme olur Hanımlar, endişelenmeyin, kurabiye veya börek yapmak için aldığınız bir kilo undan 50 gramı havaya uçmaz Bu olay için tonlarca un gerekir Hamur yoğurmak için balkona çıkmanıza hiç gerek yok!