İnme - Felç / Nedir? - Nasıl Olur? - Belirtileri Nelerdir?

İnme / Felç



Kalbi besleyen damarlardan birinde tıkanma olursa kalbin o bölümünün beslenmesi bozuluyor ve o bölge uzun süre kansız kalırsa kalp krizi (miyokart infarktüsü) oluşuyordu Aynı olaylar beyinde de olabilir Bunun adına da inme (felç) diyoruz


İnme Hakkında Gerçekler

• İnme, kalp hastalığı ve kanserden sonra en önemli 3 ölüm nedenidir,
• Ciddi ve çok uzun süreli sakatlıkların en baş nedenidir,
• Her 15 ölümden birinden İnme sorumludur,
• İnme'ye bağlı ölümlerin %50'si hasta daha hastaneye ulaşamadan oluşur,
• ABD'nde her yıl 700000 kişide İnme oluşmakta (her 45 saniyede 1 kişi),

160000 kişi ise İnme nedeniyle ölmektedir İnme gelişenlerde, 500000 hastada ilk atak, 200000 kişide ise tekrarlayan ataklar meydana gelmektedir

İnme hakkında bilgi edinmeden önce en önemli organlarımızdan biri olan beyin hakkında biraz bilgi sahibi olalım:

İnsanlarda beyin, vücut ağırlığının yalnızca %2'sini oluşturmasına rağmen, kan dağılımının %15'ini alır Dolayısı ile beyinin kana gereksinimi çok önemlidir Öyle ki beynin kan akımı kesintiye uğrarsa saniyeler içinde şuur kaybolur Beyin tüm kan akımı 3 dakikadan fazla kesintiye uğrarsa beyin hücreleri geriye dönüşsüz bir biçimde harap olur Böyle bir durumda kalp ve diğer bütün organlar çalışsa bile beyin fonksiyonları asla geri dönmez Buna beyin ölümü veya bitkisel hayat diyoruz Bundan dolayı organizmamız diğer organlarımız kana daha fazla gereksinimi olsa bile beynin kan akımını azaltmaz Beynin kan akımı 2 çift arter tarafından sağlanır: internal karotid arterler ve vertebral arterler


İnme Nasıl Olur?
İnmenin 2 tipi vardır:

İskemik (kan azlığına bağlı) İnme: Beyinde infarktüs sonucu oluşur Mekanizma kalp krizine benzer Bilindiği gibi kalp kası hücreleri yeteri kadar kansız kalırsa kalp krizi oluşur Beyindeki infarktüs de değişik nedenlerden dolayı beynin kan damarlarının tıkanması ve böylece beynin beslenmesi bozulduğu zaman olur Damarın tıkanması beynin kendisine ait olan damarlardaki aterosklerozdan dolayı daralıp tıkanması sonucu olabileceği gibi vücudun değişik yerlerinden gelen pıhtıların beyne kan getiren damarlar yolu ile beyne gelip beyini besleyen damarları tıkaması sonucu da olabilir İskemik İnmeler tüm İnmelerin %80-85'ini oluşturur


İskemik İnme (Kan pıhtısı beyin damarını tıkıyor)




Hemorajik İnme: Hemoraji "kanama" denmektir Beyin içindeki damarların yırtılmaları sonucu olur Damar dışına çıkan kan beyin dokusuna bası yapar ve bası altında kalan beyin hücrelerinde hasar ve ölüm oluşur Hemorajik İnmenin en büyük nedenleri hipertansiyon ve beyin anevrizmalarıdır (Anevrizma: Damar duvarında, damarın incelmesi ve zayıflaması sonucunda baloncuk oluşması)


Hemorajik İnme (Damar dışına çıkan kan beyin içine veya etrafına yayılıyor)



İnmede Şikayetler Nedir?

En sık görülen şikayetler:

• Yüz, kol, bacak veya vücudun bir yarısında uyuşukluk veya güç kaybı,
• 1 veya 2 gözde görme kaybı veya azalması (perde İnmesi gibi),
• Konuşma kaybı, konuşmada veya konuşulanları anlamada güçlük,
• Bir neden yokken şiddetli ve ani baş ağrısı,
• Yürümede dengesizlik

Bu Şikayetler Olduğu Zaman Ne Yapmalıyız?
İnme acil tedaviyi gerektirir Acilen hastaneye gidilmelidir


İnme Önlenebilir mi?
İnmelerin %50 kadarının önlenmesi mümkündür: Bunun için İnmeye yol açan risk faktörleriyle mücadele önemlidir:


Kontrol Edilebilir Risk Faktörleri:

• Hipertansiyon
• Atrial fibrilasyon
• Kontrolsüz şeker hastalığı
• Kolesterol yüksekliği (>200 mg/dl)
• Sigara
• Alkol (fazla miktarda)
• Kilo fazlalığı
• Beyne giden boyun damarlarında (karotis arterler) ve/veya koroner damarlarda hastalık olması
• Kontrol edilemeyen risk faktörleri:
• Yaş (>65)
• Cins (erkeklerde İnme daha sık Ancak kadınlarda daha ölümcül seyrediyor)
• Ailede İnme olması

Görüldüğü gibi risk faktörleri kalp damar hastalıkları için geçerli olan risk faktörlerine oldukça benziyor Özellikle kişilerin İnme riski yönünden değerlendirilmesi ve mevcut olan risk faktörleriyle (tabii ki kontrol edilebilir olanlarla) mücadele edilmesi çok önemli



Kolestorün Damarı Tıkaması Sonucu İnme




Geçici İstemik Ataklar (TIA)



Bazı hastalarda İnmeden önce İnmenin olabileceğine dair ön işaretler olabilir: Bunlar yukarıda bahsettiğim İnmede görülen şikayetlerin kısa süreli (24 saatten az) olan ve iz bırakmayanlarıdır (Yani 24 saatten az süren ve tamamen geçen konuşma bozukluğu, 24 saatten az süren ve tamamen geçen kol, bacak vs de güç kaybı veya uyuşukluk gibi) Bunlara geçici iskemikataklar (transient ischemic attacks veya TIA) diyoruz Bu ön belirtilere mutlaka önem vermeli ve doktorumuza görünmeliyiz


TIA İle İlgili İstatistikler

• Erkeklerde TIA sıklığı 65-69 yaşlar arasında: %27, 75-79 yaş arasına ise %36'dır
• Kadınlarda ise sıklık 65-69 yaşlar arasında: %16, 75-79 yaş arasında ise %41'dir,
• Bütün İnmelerin %15'inde haberci olarak TIA bulunur
• TIA sonrasında 90 gün içinde İnme oluşma sıklığı %3-173'dür ve ilk 30 gün içinde en sıktır

Sonuç Olarak; risk faktörleriyle mücadele ve düzenli sağlık kontrolleri son derece önemli