Ahmed Vefik Paşa

Ahmed Vefik Paşa

Yazar, mütercim ve devlet adamı 1822 (H 1238)de İstanbulda doğdu Devlet adamı, edip, yazar ve mütercimler yetiştiren bir aileye mensuptur Dedesi Yahya Necib Efendi, Divan-ı Hümayunda tercüman, babası Ruhuddin Mehmed Efendi, Paris birinci katipliğinde bulunmuştur Ahmed Vefik, ilk tahsiline Mühendishane-i Berr-i Hümayunda başladı 1834te babasıyla beraber Parise gitti Pariste Saint Louis Lisesine devam etti İstanbula dönünce 1837de Tercüme Odasına memur girdi 1840ta elçi katibi olarak Londraya gitti Daha sonra geçici olarak Sırbistan, İzmir ve Memleketeyne gönderildi 1847de baş mütercimliğe getirildi ve o yıl neşrine karar verilen Devlet Salnamesinin tanzimine memur kılındı 1851 yılında Encümen-i Danişe üye seçildi ve aynı yıl Tahran elçisi oldu 1854te hiç anlaşamadığı Ali Paşa yüzünden geri döndü Reşid Paşanın yardımıyla Meclis-i Vala-yi Ahkam-ı Adliyye üyeliğine seçildi 1857de Muhakemat Dairesi Başkanlığı, 1860ta Paris Büyükelçiliğine tayin edildi Bu vazife esnasında, hazret-i Muhammedi (sallallahü aleyhi ve sellem) tiyatro konusu yapmak isteyen Fransızlara mani oldu Daha sonra İstanbula döndü 1861de Evkaf Nazırı oldu Ertesi sene 1862de ilk Darülfünunun Tarih-i Hikmet profesörlüğüne tayin edildi Ancak Ali Paşanın ölümüne kadar 7 sene açıkta kaldı 1872de Mearif Nazırlığına tayin edildi Aynı yıl istifa ederek Şura-yı Devlet Reisi oldu 1877 yılında Petersburg İlim Akademisi kendisine azalık payesi verdi 1878 yılında Edirneden Meclis-i Mebusana girdi ve reis oldu 1882de başvekil oldu Kısa bir müddet sonra azledildi Bundan sonra köşküne çekilip 9 yıl herkesten uzak bir hayat yaşadı 2 Nisan 1891de vefat etti


Ahmed Vefik Paşa, devlet adamlığı yanında, edebiyatımızda Molièreden tercüme ve adaptasyonları ile de tanınmıştır Tercüme ve adaptasyonları asıllarından daha fazla tutulmuş ve okunmuştur Bu tiyatro eserleri Türk tiyatroculuğunun gelişmesinde önemli rol oynamıştır Ahmed Vefik Paşa, Türkçe üzerinde de çok çalışmış ve eserleri ile Türk diline büyük hizmet etmiştir


Eserleri :


Hikmet-i Tarih (Tarih Felsefesi), Fezleke-i Tarih-i Osmani (Kısa Osmanlı Tarihi), Lehçe-i Osmani En meşhur ve mühim eseridir Şecere-i Türki: Çağataycadan Anadolu Türkçesine aktarmadır


Tercümeleri: Fransız edebiyatından yaptığı tercümeleri Viktor Hugodan Hernani, Voltaireden Micromeganın Felsefe Hikayesi, Fenelondan Telemak Le Sagedan Gil Blas Santillaninin Sergüzeşti adlı eserleri Türkçeye tercüme etti


Moliérein on altı eserini Türkçeye çevirmiştir Bunların Türk örfüne yabancı olanlarını adapte, diğerlerini ise tercüme etmiştir Eserleri arasında en çok adaptasyonları tutulmuştur Bunlar İnfial-i Aşk, Zor Nikah, Don Civani, Tabib-i Aşk, Adamcıl, Zoraki Tabib, Tartüf, Azarya, Yorgaki Dandini, Okumuş Kadınlar, Dekbazlık, Meraki, Kadınlar Mektebi, Savruk, Dudu Kuşlarıdır