Sağlık Hizmetleri

Sağlık Hizmetleri

Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren ülkenin kaydettiği gelişmeler özellikle sağlık sektöründe küçümsenemeyecek boyutlara ulaşmıştır Kaynakların daha etkin kullanımı için 1960’lı yıllarda başlayan planlı kalkınma dönemleri içinde bulaşıcı hastalıklarla mücadelede önemli başarılar elde edilmiş, sağlık kurumlarının artması ve sağlık personeli ihtiyacının karşılanması açısından önemli yol alınmıştır Sağlık göstergeleri değerlendirildiğinde, her ne kadar gelişmiş ülke ortalamalarının gerisinde bulunulsa da, açığın kapatılması yönünde önemli adımlar atılmıştır

2005 yılında doğuşta yaşam beklentisi kadınlarda 738 yıl, erkeklerde 689 yıl olmuştur Doğuşta beklenen yaşam yılının 2015-2020 yılları arasında her iki cins için ortalama 732 yıla ve 2035-2040 yılları arasında 764 yıla ulaşacağı tahmin edilmektedir 2005 yılında kaba doğum hızı binde 189, kaba ölüm hızı ise binde 62 olmuştur

Ülkede her geçen yıl sağlık hizmetlerine yönelik yatırımlar artmaktadır

Kaba doğum hızının 2015-2020 yılları arasında binde 16 ve 2035-2040 yılları arasında binde 126 olacağı tahmin edilmektedir 2005 yılında toplam doğurganlık hızı % 219’a, bebek ölüm hızı binde 236’ya gerilemiştir Bebek ve çocuk ölüm hızlarında ülkede yıllara göre ciddi düzelmeler meydana gelmiştir fakat bu açıdan bölgelerarası farklılıklar sürmektedir


Türkiye’de sağlık çalışmaları, son teknolojik ürünlerle hız kazanmıştır

Önleyici ve koruyucu sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ve ana-çocuk sağlığına özel önem verilmesi kapsamında, Hemoglobinopati Kontrol Programı, Ulusal Yenidoğan Tarama Programı, Kızamık Eliminasyon Programı ve Emzirmenin Korunması, Özendirilmesi, Desteklenmesi ile Demir Yetersizliği Anemisinin Önlenmesi ve Kontrolü Projesi uygulanmaya başlanmıştır Ayrıca, Üreme Sağlığı Ulusal Stratejik Plan ve Eylem Planı tamamlanmıştır Çocukların aşılanmasına yönelik çabaların artışı sonucunda yurt genelinde aşılı çocuk oranı ortalama % 90'a çıkmıştır Kızamıkçık, kabakulak ve menenjit aşıları ücretsiz aşılar kapsamına alınmıştır

Sağlık hizmeti sunumu açısından, kamu kesiminin ağırlığı devam etmektedir Hasta yataklarının % 92’si, koruyucu sağlık hizmetlerinin ise tamamına yakını kamu kesimine aittir Özel sektör sağlık yatırımlarının teşvikine ise devam edilmektedir

Sağlık hizmetleri açısından sigorta kapsamında yer almayan vatandaşlara yönelik olarak, 1992 yılında başlatılan “Yeşil Kart” uygulaması çerçevesinde 13 milyondan fazla vatandaş, yani nüfusun yaklaşık % 19’u, ücretsiz tedavi olanağından yararlanabilmektedir 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren Yeşil Kart sahibi hastaların ayaktan tedavi ve ilaç giderlerinin Sağlık Bakanlığı bütçesi tarafından karşılanmasına geçilmiştir

Ayrıca devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları aile bireylerinin tedavilerinin resmi sağlık kurum ve ku-ruluşları yanında özel sağlık kurumları ve özel poli-kliniklerden sağlanmasına ilişkin tebliğ, 30 Mayıs 2003 tarih ve 25123 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir

Halen yürütülmekte olan Sağlıkta Dönüşüm Programı, planlayıcı ve denetleyici bir Sağlık Bakanlığı yapısını; herkesi tek çatı altında toplayan genel sağlık sigortasını; yaygın, erişimi kolay ve güler yüzlü sağlık hizmet sistemini; güçlendirilmiş temel sağlık hizmetleri ve aile hekimliğini; etkili, kademeli sevk zincirini; idari ve mali özerkliğe sahip sağlık işletmelerini; bilgi ve beceri ile donatılmış yüksek motivasyonla çalışan sağlık insan gücü; sistemi destekleyecek eğitim ve bilim kurulları; nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için kalite ve akreditasyon; akılcı ilaç ve malzeme yönetiminde kurumsal yapılanma; ulusal ilaç kurumu; tıbbi cihaz kurumu; karar sürecinde etkili bilgiye erişim için sağlık bilgi sistemini öngörmektedir

Sağlık hizmet sunumu ve finansmanının birbirinden ayrıl-ması kapsamında 19 Ocak 2005 tarihi itibarıyla tüm kamu sağlık tesislerinin Sağlık Bakanlığına devredilmesiyle, kamuya ait hastanelerin tek çatı altında toplanması sağlan-mıştır

Sağlık sigortası olmayan nüfusun sigorta kapsamına alınması amacıyla Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısı hazırlanmıştır 2006 yılı içinde yasalaşması beklenen tasarının yürürlüğe girmesi ile birlikte ödeme gücü olmayanların primlerinin kamu tarafından karşılanması sağlanacaktır

E-Sağlık olarak adlandırılan sağlık bilgi sistemine geçilmesi çalışmaları e-Türkiye kapsamında ve sigorta kurumlarıyla bağlantılı ortak veri tabanı kurulması projesi başlatılmıştır Emekli Sandığı, BAĞ-KUR, SSK ve Yeşil Kartlı sayılarının tam tespiti ve mükerrerlikten kurtulmak amacıyla başlatılan çalışmalar sonucunda otokopili karne uygulaması ile kayıtların elektronik ortama taşınması işlemlerine hız verilmiştir

AB ile sağlık enformasyonunun geliştirilmesi, sağlığı etkileyen unsurların belirlenmesi ve bunlara karşı hızlı önlem alınmasına yönelik “Halk Sağlığı Eylem Programı” mutabakat zaptı imzalanmıştır

2005 yılında ülkedeki hastane sayısı, özel sektörün de katkılarıyla toplam 190 bin hasta yatağı kapasiteli toplam 1217’e ulaşmıştır Yatak kapasitesi kullanım oranı ise % 649 düzeyindedir

Sağlık hizmet sunumunda fiziki mekan eksikliklerinin giderilmesinde finansman yönünden karşılaşılan sorunların kamu-özel sektör ortaklığıyla giderilmesine yönelik olarak Sağlık Bakanlığına "yap-kiraya ver modeli"ni kullanmasının yolu, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa bir madde eklenerek açılmıştır Kanun'un uygulama esaslarının belirlenmesi çalışmaları devam etmektedir

Sağlık Bakanlığı Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığınca başlatılıp bitirilen “Türkiye Sağlık Envanteri” çalışmaları sonucunda elde edilen veriler “Coğrafi Bilgi Sistemi”ne yerleştirilme aşamasına gelmiştir Yapılan bu çalışmayla sağlık alanındaki yatırım ve hizmetlerin planlanmasının daha rasyonel olması hedeflenmektedir Bu çalışma Sağlık Bakanlığına bağlı tüm kurum ve kuruluşları, SSK Sağlık İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı hastane ve dispanserleri, üniversitelere bağlı hastane ve sağlık kuru-luşları, kamuya ait sağlık kurum ve kuruluşları, vakıf ve----


Ülkede 13 milyondan fazla hasta Yeşil Kart uygulamasından yararlanmıştır

derneklere ait sağlık kurum ve kuruluşları ile özel sektöre ait hastane, sağlık merkezi, dal merkezleri ve poliklinikleri kapsamaktadır

Ülkedeki mevcut diş sağlığı sorunlarının çözümü için hazırlanmakta olan “Sürekli Ağız Diş Sağlığı Eğitim Programı” ile eğitim yoluyla hamilelik döneminden itibaren ebeveynlerin ağız diş sağlığı bilgilerinin arttırılması, doğru alışkanlıkların kazandırılması ve ülkenin genelindeki tüm ilköğretim okullarında 1-2-3-4 ve 5 sınıf öğrencilerine yönelik ağız diş sağlığı eğitim ve geliştirme programlarının uygulanmaya başlanmasıyla 6-12 yaş grubunda diş fırçalama alışkanlığının % 90-100'e çıkarılması ve sağlıklı nesiller oluşturulması hedeflenmektedir