4 Gruba Ayrılan İnsan

4 Gruba ayrılan insan

Bilgi yönünden insanlar dört gruba ayrılır:

1- Bildiğini bilen: Böyle kimseler makbuldür Kendinden emindir, cesurdur, birçok işi başarır

2- Bildiğini bilmeyen: Böyle kimseler ikaza muhtaçtır Çekingendir Ben bu işi başaramam diye korkar Gerekli ikaz yapıldığında o işi rahat başarır

3- Bilmediğini bilen: Böyle kimseler haddini bilir Her şeye burnunu sokmaz Kendi işi ile meşgul olur Böyle kimseler her zaman takdir görür

4- Bilmediğini bilmeyen: Böyle kimseler hem kendine, hem topluma zarar verir Hem bilmez, hem de bilmediğini bilmez Yani hem kel, hem foduldur Her şeye burnunu sokar Burnu da pislikten kurtulmaz


Kendileri ile ilişki kurmak yönünden de insanlar dörde ayrılır:

1- Gıda gibi olan: Kendine ve topluma faydalı olur Dünya ve ahiret saadeti için çalışır Herkesin her zaman ihtiyaç duyduğu kimsedir Böyle kimseleri arayıp bulmalı, bulunca da, kaybetmemek için gerekli tedbirleri almalı

2- İlaç gibi olan: Ancak ihtiyaç olunca işe yarar Bunları da ihmal etmemeli Bir gün işe yarayabilir

3- Ne kokan, ne bulaşan: Böyle kimselerin hiç kimseye yararı ve zararı dokunmaz Varlıkları ile yoklukları arasında fark yok gibidir Yer içer yatıp kalkar Bir gayesiz yaşar Bunlardan ne köy olur ne kasaba

4- Hastalık gibi olan: Kendilerine ve topluma zararlı kimselerdir Kendilerinden hep kötülük görülür Bu tip insanlara hiç ihtiyaç olmaz Fakat, kendileri insanlara musallat olur, bulaşırlar Bunların zararından kurtulmak için, mudara etmek gerekir


Nimete şükür bakımından da insanlar dörde ayrılır:

1- Nimete şükretmez, üstelik hep halinden şikayet eder Genelde fasıklar böyledir Bunlardan uzak durmak gerekir

2- Nimete şükreder, sıkıntılara katlanmaz, musibetlerden şikayet eder Günahkâr Müslümanlar böyledir

3- Nimete şükreder, sıkıntılara da katlanır Salih Müslümanlar böyledir

4- Nimete şükreder, sıkıntılara da katlanır Üstelik buna, sıkıntı ve bela nimetlerden daha tatlı gelir Hakiki imana kavuşan evliya böyledir

Malı harcarken
Hadis-i şerifte bildirildiği gibi malı harcama yönünden insanlar dört gruba ayrılır:

1- İlmi ve malı vardır Helalinden kazanır, meşru yerlere harcar

2- İlmi ve malı yoktur “Benim de malım ve ilmim olsaydı, ben de bunun gibi yapardım” der Bunların ikisi mükafatta beraberdir

3- İlmi yok, ama malı çok Cahilliği yüzünden harama, helale aldırış etmez

4- İlmi yok, malı da yok “Benim de malım olsaydı, bunun gibi yapardım” der Bunların ikisi de günahta beraberdir