Mideyi Haramdan Korumak

MİDEYİ HARAMDAN KORUMAK

Mide, vücudun gıda menbaıdır Vücut âzalarındaki iyi veya kötü işlerin ilk hareket noktası orasıdır Bu sebeple mideni haramdan koruman gerekir Aynı şekilde mideyi şüpheli yiyeceklerden de koruman lâzımdır Şunu da ilâve edelim: Eğer sende Allahu Teâlâ'ya güzel ibadet etme azmi varsa, yiyeceğin helâlden de olsa fazla yemekten sakınman gerekir
Haram ve şüpheli yiyeceklere gelince; şu üç sebepten dolayı bu ikisinden uzak kalman lâzımdır:
1- Cehennem ateşinden korunmak için
2- Gerçekten haram ve şüpheli şeyler yiyen kimse, hak kapısından kovulmuştur Bu halde o kimse, ibadette muvaffak olamaz; çünkü yüce Allah'ın hizmetine ancak kalbi temiz kimseler uygun olur
Düşünsene, Allahu Teâlâ cünüp kimsenin evine/mescide, camiye, Kabe'ye girmesini menetmiş; aynı şekilde abdestsiz kimsenin de Kur'an'a dokunmasını yasaklamıştır Halbuki bu iki hal, mubah durumlardır
Acaba haram ve şüphe pisliğine dalmış bir kimse, Allah'ın hizmetine ve şerefli zikrine çağrıldığında durumu nasıl olur? Elbette böyle bir kimsenin, ilâhî huzura alınması hiç mümkün olmaz
3- Haram ve şüpheli şeyler yiyen kimse, rahmetten mahrumdur O bu durumda bir hayır yapacak olsa, hayrı kabul edilmez; ona ancak zahmet ve yorgunluk kalır
Haram ve şüpheli şeyin tarifi ve tanınması şöyledir: Kesin olarak başkasının mülkü olduğunu bildiğin bir şeyi, izinsiz ve usule aykırı almak dinde yasaklanmıştır; galip zannına göre başkasına ati olan şeyler de haramdır Haram mı helâl mi olduğu tam bilinmeyip her iki kısımda olması muhtemel olan şeyler şüphelidir
Kesin haram olan şeylerden kaçırmak farzdır; şüpheli olan şeylerden sakınmak ise takva ve verâ'dır
Bunun hükmüne gelince, bizim bu kitapta konu ettiğimiz şeyler temelde iki şeydir: Birincisi, dinin hükmüne ve işin zahirine bakmak İkincisi ise, vera'ın (takvanın) hükmü ve onun gereğini dikkate almak
Dinin hükmü, zahiren alınması uygun olan şeylerden Allahu Teâlâ'nın sana verdiği şeyleri alman ve gerisini sormamandır Ancak aldığın şeyin gasp ve bizzat kendisi haram olduğu ortaya çıkarsa, o zaman alınmaz
Vera'a göre hüküm iyice araştırıp hiçbir şüpheli durumun bulunmadığını kesin anlayıncaya kadar, kimseden bir şey almaman, eğer onda bir şüphe varsa geri ver-mendir
Eğer, "Vera'a göre yapılan şeyler, dinin hükmüne göre yapılan şeylerden ayrı duruyor; bu nasıl oluyor?" dersen, bil ki, vera' da dinin bir parçasıdır İkisi temelde birdir; fakat dinde iki türlü hüküm vardır: Biri cevaz (mubah) olan hüküm, diğeri daha faziletli ve ihtiyatlı olan hüküm Buna göre biz, yapılması caiz ve serbest olan şeylere dinin hükmü, en faziletli ve ihtiyatlı olan şeylere de vera'ın (takvanın) hükmü diyoruz En doğrusunu Allahu Teâlâ bilir
Helalin fazlasına gelince, bil ki, mubah olan şeylerde kulların halleri birkaç kısma ayrılır:
1- Bazıları mubah olan yiyecek, giyecek veya eşyaları övünmek, kenarda yığıp biriktirmek ve insanlara gösteriş yapmak için elde eder Onun bu davranışı, zahirdeki işine göre kınanmayı, kalbindeki niyete göre ise azabı gerektirir; çünkü onun bundan maksadı günahtır Günaha niyetlenen kimseye azap tehdidi gelmiştir
2- Bazıları, helâl şeyleri sadece nefsinin arzularını tatmin için yer içer; bu onun ilâhî huzurda durdurulup hesaba çekilmesini gerektirir
3- Bazıları da helal yiyeceklerden zaruret anında, kendisine Allahu Teâiâ'nın ibadetinde kuvvet ve destek olacak miktarda yer ve bu kadarıyla yetinir Bu davranış onun iyiliği ve güzel edebidir; ona yediklerinden ve içtiklerinden bir hesap ve kınama yoktur; bilakis bu davranışı ona sevap kazandırır ve hak katında övülmesine sebep olur
Allahu Teâlâ en iyisini bilir

İmam Gazali