 |
Dünyada Başlıca Görülen İklimler |
 |
07-28-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dünyada Başlıca Görülen İklimlerDünyada Görülen Başlıca İklim Tipleri Nelerdir Yeryüzünde Görülen Başlıca İklim Tipleri Dünyada Görülen Başlıca İklim Tipleri nelerdir EKVATORAL İKLİM 10º kuzey ve güney enlemleri arasında görülür  Özellikle Amazon ve Kongo Havzaları, Malezya , Endonezya, Filipinler ve Papua Yeni Gine’de etkilidirYıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin üstündedir Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir (1-2 °C civarında) Sebepleri : Güneş ışınlarının bütün yıl dike yakın açıyla düşmesi ve nemliliğin fazla olmasıdırHer mevsim düzenli yağış alır Fakat en fazla yağış güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde görülür Sebebi; yükselici hava hareketlerinin artmasıdırYağışlar oluşum bakımından konveksiyon yağışlarına örnektir Yıllık yağış miktarı 2000 mm ‘nin üstündedir Bitki örtüsü bütün yıl yeşil kalan sık ve uzun boylu yağmur ormanlarıdır Yağışların fazla olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır Ekvatoral bölgede 1000 m nin altındaki yerlerde sık orman örtüsü, bataklıklar, yüksek sıcaklık ve nem sebebiyle nüfus çok seyrektir SUBTROPİKAL (SAVAN) İKLİMİ Ekvatoral iklim ile çöl iklimi arasında görülür (10-20° kuzey ve güney enlemleri arasında görülür) Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki kez dik açıyla düşer Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi yağışlı , kışlar kuraktırSıcaklık ortalaması bütün yıl 20 °C nin üstündedir Yıllık yağış miktarı 1000-1200 mm arasındadır Bitki örtüsü savandır Savanlar uzun süre yeşil kalan , gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır Savan bitki örtüsü içinde yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve akarsu boylarında ormanlar görülürMUSON İKLİMİ Muson rüzgarlarının etkili olduğu Güney, ve Güneydoğu Asya’da etkilidir Ayrıca; Avustralya'nın kuzeyinde ve Doğu Afrika'da Madagaskar adasında etkilidirMuson rüzgarlarından dolayı bu iklimde yaz mevsimi yağışlı , kışlar kuraktır Bu yönüyle savan iklimi ile benzerlik gösterirSıcaklık ortalaması bütün yıl 10 °C nin üstündedir Yıllık sıcaklık farkı Savan iklimine göre fazladır Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm civarındadır Ancak kıyı kesimlerde bu yağış miktarı çok daha fazla olabilmektedir Örnek Hindistan’ın kuzey doğusunda yer alan Çerapunçi 12000 mm yağış almaktadır (Dünyanın en fazla yağış alan yeridir)Bitki örtüsü kışın yaprağını döken geniş yapraklı muson ormanlarıdır ÇÖL İKLİMLERİ Yıllık yağış miktarı 150 mm nin altında olan bölgelerde çöl iklimleri görülür Sıcak Çöller ( Tropikal) Dönenceler çevresinde görülür Oluşmasında dünyanın günlük hareketinden kaynaklanan dinamik yüksek basınç etkilidirMutlak ve bağıl nem çok düşüktür Bu sebeple günlük sıcaklık farkı en fazla olan iklimdirBelirli bir yağış mevsimi yoktur Bazı yıllar hiç yağış olmayabilirMekanik çözülmenin en fazla olduğu iklimdir Yıllık sıcaklık farkı günlük sıcaklık farkı kadar yüksek değildir Çünkü güneş ışınları bu alanlara yıl boyunca dike yakın açıyla düşmektedirBitki örtüsü yok denecek kadar azdır Cılız ot ve çalılıklarla kaktüs iklimin doğal bitki örtüsünü oluştururlarÇöllerde yer altı su seviyesinin yüzeye yakın olduğu veya çıktığı yerler olan vahalar canlı yaşamı için elverişli yerleri oluşturur Vahaların en önemli tarım ürünü hurmadırKarasal Çöl Ilıman kuşak kara içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülür Buralarda çöl özellikleri görülme sebebi yağış azlığıdırGörüldüğü yerler: Kızılkum (Özbekistan), Karakum (Türkmenistan), Gobi (Moğolistan), Taklamakan (Çin) çölleridir ILIMAN OKYANUS İKLİMİ Genel olarak, 30° - 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür Batı Rüzgarları ve sıcak su akıntıları etkisiyle oluşan iklim tipidir Yurdumuzda Karadeniz kıyılarında bu iklime benzer iklim şartları görülürYazlar serin, kışlar ılıktır Her mevsim yağışlıdırEn sıcak ay ortalaması 24-25 °C, en soğuk ay ortalaması 5-7 °C dir Yıllık ortalama 13-15 °C dirGünlük ve yıllık sıcaklık farkı azdır Nemlilik fazla olduğu için Yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır Yükseltisi fazla olan yerlerde bu miktar artmaktadırEn fazla yağış Sonbaharda, en az yağış ilkbaharda görülür Yağış oluşumu yamaç yağışı şeklindedir Bitki örtüsü yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Ormanların tahrip edildiği yerlerde ortaya çıkan çalılıklara yalancı maki (Psödomaki) denir Bunların da tahrip edildiği yerlerde çayırlar bulunurAKDENİZ İKLİMİ Genel olarak, 30° - 40° enlemleri arasında görülür Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler ( Libya ve Mısır hariç Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır ) Avustralya’nın güneybatısı, G Afrika Cumhuriyeti’nde Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidirYazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır Yaz sıcaklığı güneş ışınlarının düşme açısına, kuraklık ise alçalıcı hava hareketlerine bağlıdır En sıcak ay ortalaması 28-30°C , en soğuk ay ortalaması 8-10 °C dir Yıllık ortalama 18°C dirKar yağışı ve don olayı çok ender görülür En fazla yağış kışın , en az yağış yazın düşer Kışın görülen yağışlar Cephesel kökenlidir Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülürYıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişir Ortalama 600-1000 mm arasındadırBitki örtüsü ; kızılçam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanıklı, bodur bitkilerdir Mersin, defne, kocayemiş, keçiboynuzu, zakkum, zeytin, süpürge çalısı gibi bitkiler başlıca maki türleridirSTEP İKLİMİ Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesi'nde ve Ergene Bölümü'nde görülen karasal iklim buna örnektirYazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer En sıcak ay ortalaması 20-25 °C dir En soğuk ay ortalaması da 0- (-2) °C dir En fazla yağış ilkbaharda, en az yağış yazın düşer İlkbaharda görülen yağışlar genelde konveksiyon (Kırkikindi) yağışı şeklindedir Yıllık yağış miktarı 300-500 mm civarındadır Bitki örtüsü ilkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan küçük boylu ot topluluğudur Buna step (bozkır) bitki örtüsü denirBozkır bitki örtüsü içinde geven , deve dikeni, gelincik, çoban yastığı gibi bitkiler yer almaktadır Karasal iklimlerde ormanların ortadan kaldırılması sonucunda oluşan bozkırlara antropojen bozkır denir Bu tür bozkırlar, ormanların tahrip edilmesi sonucunda ortaya çıktığından yer yer orman ağacı topluluklarına rastlanır ORTA KUŞAK KARASAL İKLİM Deniz etkisinden uzak kara içlerinde ve ılıman kuşak karalarının doğu kıyılarında (soğuk su akıntısından dolayı) görülür Yurdumuzda ise Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzurum –Kars Bölümünde görülen karasal iklim buna benzerKış erken gelir, çok soğuk olur Kar ortalama 80-90 gün toprak üstünde kalır Yaz da erken gelir ve çok sıcak olur Karlar hızla erirEn sıcak ay ortalaması 20 °C civarındadır Bazen sıcaklık 30 °C ye kadar çıkabilmektedirEn soğuk ay ortalaması –10 °C civarındadır Bazı günler –40 °C ye kadar sıcaklığın düştüğü de gözlenebilmektedirYıllık sıcaklık ortalaması 3-5 °C dir Yıllık sıcaklık farkı 40-50 °C ye kadar ulaşabilmektedir En fazla yağış ilkbahar ve yaz dönemlerinde düşmektedir Karasallık arttıkça yağışlar yaz mevsimine kaymaktadır Ör Erzurum –Kars bölümünde olduğu gibiEn az yağış kışın düşmektedir ve kışın düşen yağışlar kar şeklindedir Yıllık yağış ortalaması 500-600 mm civarındadır Doğal bitki örtüsü bozkırdır (yaz yağışlarının fazlalığından dolayı alpin çayır şeklindedir )Yağışın fazla olduğu yerlerde iğne yapraklı ormanlar (Tayga) vardır Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir Taygalar, Dünya ormanlarının % 15'ini oluştururlarTUNDRA İKLİMİ Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimlerinde görülür En sıcak ay ortalaması 10 °C yi geçmez Kışın sıcaklık –30, -40 °C'lara kadar inerYıllık yağış miktarı 200-250 mm civarındadır Toprak yılın büyük bir kesiminde donmuş haldedir Sadece yazın sıcaklığın artması ile toprağın üst kısmındaki buzlar erir ve bataklıklar oluşurBitki örtüsü yosun ,ot ve cılız çalılıklardan oluşan tundra bitki örtüsüdür KUTUP İKLİMİ Grönland adasının iç kesimleri ile Antartika kıtasında görülür Sıcaklık bütün yıl 0 °C nin altındadır Zemin buzlarla kaplıdır Bitki örtüsü yoktur Güneşlenme süresi çok uzun olmasına rağmen sıcaklık yükselmez Sebebi güneş ışınlarının eğik açılarla gelmesidirSıcaklık düşük olduğundan buharlaşma ile atmosfere karışan nem azdır Bundan dolayı yağış ta azdır Bu sebeple kutup iklimine soğuk çöl iklimi de denir
|
|
 |
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.