Menopozun Neden Olduğu Hastalıklar

Kadınlar için menopoz yepyeni bir hayata başlangıç olarak biliniyor Menopozda yaşamda bir çok değişiklik oluyor Menopozu daha yakından öğrenmek ve menopozu tanımak isterseniz KadıköyŞifa Ataşehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op Dr Emrah Kol'un açıklamalarından faydalanabilirsiniz


Menopoz nedir?
Ergenlikte 300 - 400 bin yumurta taslağı içeren yumurtalık, 40?lı yaşların başına kadar 300 civarında olgun yumurta üretip gebelik oluşumunda kullanılmasını sağlar

Diğer binlerce yumurta taslağı olgunlaşanlara destek görevinde bulunurlar 50 yaşa gelindiğinde yumurta üretimi durup, yumurta üretimiyle tetiklenen östrojen üretimi azalınca rahim içinde aylık kalınlaşma olmaz ve artık ritmik kanama görülmez Bu durumun adı menopozdur Bu dönemde sadece östrojenin değil diğer hormonların da kan seviyelerinde de belli seviyelerde düşüşler olur

Menopoz hangi yaşta görülür?
Toplumlar arası farklılıklar olmakla beraber menopoz yaşı için genel kabul 49-52 yaşlardır

Menopoz yaşı değiştirilebilir mi?
Her kız çocuk doğduğunda genetik kodları ile menopoz yaşı belirlenmiştir Bu nedenle menopoz yaşını daha ileriye taşımak mümkün değildir Ancak bazı olumsuz faktörler (sigara tüketimi, ilaç kullanımı, ameliyat, otoimmün hastalıklar, X-ışını) menopoz yaşını öne çekebilir

Menopoz öncesi dönem nedir?
Aktif dönemden sonra yumurta oluşumu, kanama ve doğurma fonksiyonunun tamamen bittiği ana kadar geçen dönem menopoz öncesi dönem olarak adlandırılır Bu süreç 42 - 45 yaşlarında başlar ve her kadında farklı belirtilerle seyreder Belirti yelpazesi o kadar geniştir ki, bir kadın fiziksel ve ruhsal sıkıntı yaşamazken, diğeri menopozun tüm zorluklarını bu dönemde de omuzlarında taşır

Erken Menopoz nedir?
30 - 35 yaşlar ve daha öncesinde menopoz gerçekleşmesi erken menopoz olarak tanımlanır Ameliyat, ilaç kullanımı, X-ışını ve başka nedenler olmaksızın ortaya çıkar, genetik özellik taşır ve görülme sıklığı yüzde 1?dir

Menopoz döneminde hangi şikayetler görülür?
Sıcak basması: Sıcak basması, menopoz geçiş döneminde ve sonrasında en sık görülen şikayettir Beyindeki lokal doku maddelerinin salınımı ve etkileri azalan östrojene bağlı olarak değişim gösterir Bunun sonucunda bedenin sıcaklık ayar merkezi olumsuz etkilenir Bu olumsuzluk sonucunda, menopozdaki kadında nöbetler halinde ısı yükselmesi meydana gelir Adı geçen lokal doku maddelerindeki değişiklikler ayrıca ruhsal emosyonel sorunları da beraberinde getirir Uyku bozuklukları, anlık günlük ruhsal dalgalanmalar, hafıza sorunları, konsantrasyon eksikliği kadının yaşam kalitesini bozar ve bu tablo yıllar boyu sürebildiğinden içinden çıkılmaz bir hal alır

Fiziksel sorunlar: Cilt, kemikler, cinsel organlar menopozdan olumsuz etkilenir Kolay yorulma, güç kaybı yaşamı zorlaştıran diğer faktörlerdir Kemik erimesi bu dönemde özellikle dikkat edilmesi gereken bir konudur

Cilt değişiklikleri: Cilt, vücudun en büyük organıdır ve östrojene çok duyarlıdır Böyle olunca menopozla birlikte çok hızlı ve geri döndürülemez değişiklikler olmaktadır Sıcak basması ile birlikte kadını en çok rahatsız eden durumdur ancak çoğunlukla östrojenle ilişkisi düşünülmediği ve yönlendirilmediği için çaresiz kalmaktadır

Cinsel organ değişiklikleri: Menopozda cinsel organlarda da ciltteki değişikliklere paralel gerileme olur Fiziksel görünümdeki değişikliklerin yanı sıra kuruluk ve yanma hissi, idrar şikayetleri ve enfeksiyon riskinde artış diğer önemli sorunlardır

Menopoz döneminde hangi hastalıklar ortaya çıkabilir?
Kalp Hastalıkları: Menopozdan önce kalp krizi riski erkeklere göre daha düşükken menopozla birlikte bu oran erkeklerle eşit seviyeye yükselir Bu durum ciddi sorun olarak menopozdaki kadının karşısında durmaktadır

Kemik Erimesi: Kemik erimesi iki ayrı nedenle olur Birinde östrojen azlığı temel sebep iken diğerinde yaşlanmanın kendisi erimenin nedenidir Irk, doğum sayısı, iklim, beslenme kemik erimesini etkilemektedir Doğum sayısı, kalça kemik açısı, ülkemizin güneşli gün sayısı Türk kadınını bu konuda kuzey ülkelerinde yaşayanlara göre şanslı hale getirmektedir Bununla birlikte östrojen azalması kemik erime ve kırık riskini artırmaktadır
Menopoz Dönemi Kanserleri: Menopoz döneminde öncelikle meme, rahim, yumurtalık ve bağırsak kanseri üzerinde durulmalı kontroller bu kanser tipleri üzerinde yoğunlaştırılmalıdır

Menopoz döneminde hangi tetkikler yapılmalı?
Rutin kan tetkikleri, CA 125,CEA, EKG, tüm batın ve jinekolojik USG, smear testi, mamografi, kemik yoğunluk ölçümü, gaitada gizli kan araştırması menopozdaki kadında başlıca yapılması gerekenlerdir

Menopoz tedavisinin amacı nedir?
Menopozda eksilen hormonu yerine koyma tedavisi esastır (hormon replasman tedavisi) Menopozda esas olan şikayet ve bulguları esas alarak kadını (hasta değil) bir bütün olarak ele almaktır O halde temel eksik östrojen olduğu için onun eksikliğini gidermek gerekmektedir Cilt için kozmetik ürünler kullanılabilir, kemik erimesi için sadece o amaca dönük ürünler kullanılabilir, kalp hastalığı olunca bazı ilaçlar alınabilir ancak hiçbirisi yeterli olmayacağı gibi zaman kaybına da yol açacaktır

O halde hasta değerlendirilmeli risk içermiyorsa en az 5 yıl, risk içeriyorsa riske göre daha kısa süre hormon tedavisi yapılmalıdır Var olan kanser hastalığı temel engel teşkil eder Onun dışındaki tüm durumlarda menopozdaki kadının durumu bireyselleştirilerek ele alınmalı multidisipliner yaklaşımla hayat kalitesi yükseltilmeye çalışılmalıdır Ergenlik döneminden itibaren hayatının bir parçası olan östrojen hormonunun düşük dozda yani, menopoz öncesi döneminde ritmik kanamalarının 3günündeki kan seviyesiyle desteklenmesi ve yanına doğada olduğu gibi progesteron ilavesi konusunda cesaretlendirilmelidir

Menopozda cinsel yaşam değişir mi?
Gebelikten korunma kaygısından uzak olup hormon tedavisi ile de günlük şikayetlerinden kurtulan kadınların menopoz döneminde de doyurucu cinsellik yaşayabilecekleri öngörülmektedir

Menopoz öncesinde korunma: 42 Yaşından sonra menopoz dönemine kadar yumurta oluşumu az da olsa devam eder Bu nedenle aktif cinsel yaşamı olanlara düşük dozlu doğum kontrol hapları önerilir
Menopozda korunma: Menopozla birlikte yumurta üretimi olamayacağı için hormon replasman tedavisi alınsa bile gebelik ihtimali olamayacağı için gebelikten korunmaya gerek yoktur

Menopozdaki kadın nasıl bir yol izlemeli?
İçinde bulunduğu durumun hastalık tablosu olmadığını bilmeli, uzayan ortalama ömürle 30 -40 yıl süreyle yaşam kalitesinin düşmesine izin vermemeli, destek almak için aktif çaba göstermeli, akıl fonksiyonları, kalbi, cildi ve kemikleri için, risk faktörü içermiyorsa ve uygun takip aralıklarıyla hormon tedavisinden uzak durmamalıdır