Geri Git   ForumSinsi - 2006 Yılından Beri > Toplum ve Yaşam > Beslenme, Diyet ve Sağlık

Yeni Konu Gönder Yanıtla
 
Konu Araçları
hızlı, iyileşmesi, yaraların

Yaraların Hızlı İyileşmesi

Eski 07-27-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Yaraların Hızlı İyileşmesi




Vücudumuzdaki yaralar günlük yaşamın kötü etkilenmesine neden olabiliyor Yaraların iyileşme süreci hakkında bilgileri okumak istiyorsanız yaraların iyileşmesiyle ilgili tüm detaylı bilgileri bu yazımızda sizler için paylaşıyorum Op Dr A Sinan Mengi'nin açıklamaları eminim sorularınızın cevabını bulmanıza yardımcı olacaktır


Yara kenarlarının cerrahi olarak veya bantlarla karşılıklı getirildiği temiz, iltihapsız bir yara minimal doku kaybı ile iyileşir ve buna birincil yara iyileşmesi denir Yara kenarlarının karşılıklı getirilemediği,doku kaybı olan , iltihaplı yaralar ise ikincil yara iyileşmesi ile iyileşir İkincil yara iyileşmesi ile iyileşen yaralarda iyileşme sonrası daha çok iz kalmaktadır

Birincil yara iyileşmesi:


Temel olarak 3 basamaktan oluşur
1-Erken dönem cevabı
2-Epitel yenilenmesi
3-Cilt altı dokularının tamiri


Erken dönem cevabı 2 kısma ayrılır


Kılcal damarların cevabı: Yaralanma sonucu oluşan kanamaya ilk cevap damar büzüşmesidir 5-10 dakika sürerBu sırada aktive olan pıhtılaşma mekanizması,trombositler (kan pulcukları) yardımı ile pıhtı oluşur


Damar büzüşmesini takiben damarlarda genişleme oluşur ve kılcal damarların geçirgenliği artarBeyaz kürecikler yapışkan bir hal alır ve 30-60 dakika içinde toplar damarların çeperi bu hücrelerle kaplanırKırmızı küreciklerde rulo oluşturarak cevaba katılırlar


Hücresel cevap: Yaralanmadan sonraki 4-5 'nci günlerde kollajen sentezlenirKollajen lifleri yara kenarları arasında yapıştırıcı gibi davranırYaranın yeni yapısını,dayanıklılığını sağlarKollajen sentezinin artmaya başladığı 5'nci günde yara gerçek gerilim kuvvetinin ancak %10'una sahiptirBu kuvvet 6 'ncı haftada % 60'a çıkar,maksimuma ise ancak 6 'ncı ayda ulaşır


Epitel yenilenmesi: Yaralanmanın 24-36 'ncı saatleri arasında epitel uzantıları ince hücreler şeklinde yaranın derinliklerine ilerlerBu hücreler canlı ve ölü kollajeni birbirinden ayırarak yara üzerindeki kabuğu yukarı ve dışa doğru iterDerinin en üst tabakası olan epidermisin tam kat iyileşmesi sonucunda ortamda hücrelerin fazla olması nedeniyle yeni epidermis normalden daha kalın olabilir


Cilt altı dokuların tamiri: İyileşme dokusu granüler ve pembe renklidirGranüller yeni oluşmuş kapiller damar oluşumlarıdır ve çok kolay kanarlarYeni damarların çeperleri içindeki sıvı ve kırmızı küreciklerin damar dışına sızmasına izin veren bir yapıda olduğu için yeni iyileşme dokusu şiş (ödemli) yapıdadır


Kollajen fibriller yapıda olduğundan çekme kuvvetine direnç gösterirYara iyileşmesinde önemli olan kollajen tipleri Tip 1-2-3'türBu kollajenler tüm vücut kollajeninin % 95'ini oluştururİkincil yara iyileşmesi


Doku kaybı olan yaralanmalarda daha fazla hücre ve doku ölümü olacağından daha şiddetli iltihabi reaksiyon gözlenirŞiddetli iltihabi reaksiyon sonucu iyileşme dokusunda büyük olacak ve sonuçta yara büyük ve deformite yaratan bir iz ile iyileşecektir


Birincil ve ikincil yara iyileşmesi arasındaki en önemli fark yaranın büzüşmesi (kontraksiyonu)dirBüzüşme kollajen liflerin kısalması ile oluşur


Yara iyileşmesini etkileyen faktörler:


1-Lokal Faktörler
a-Yeterli kan desteği mutlak gereklidir
b-İltihap oluştuğu zaman hem yara iyileşmesini geciktirir hem de daha büyük ve deforme bir iz oluşmasına neden olur
c-Hareket kısıtlılığı:Yara bölgesinin erken hareketi yaraya ek bir stres getireceğinden yara dudaklarını bir araya getirmeye çalışan kollajen miktarının artması ve sonuçta büyük iyileşme dokusunun oluşmasına neden olur
d-Yabancı cisim:İltihabi reaksiyonu ve fagositlere bağlı makrofaj sistemini aktive ederek yara iyileşmesini engeller
e-Radyasyon:Yara iyileşmesini geciktirirÖnceden radyasyon almış bir dokuda da yara iyileşmesi gecikir


2-Sistemik Faktörler
a-bolik Faktörler:Protein eksikliği,C ,A vitamini,çinko eksikliği yara iyileşmesini geciktirir
Şeker hastaları enfeksiyona daha yatkındır
Kortikosteroidler yara iyileşmesini geciktirir
b-Sitostatik ilaçlar:Kanser tedavisinde kullanılan bu ilaçlar yara iyileşmesini geciktirir
c-Yaş:Rahimdeki fetuslar üzerinde yapılan çalışmalar fetal ciltte skar oluşmadığını göstermiştirBunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte fetal deride bulunan özel Growth Faktörünün veya yüksek miktardaki kollajenin neden olduğu tahmin edilmektedir
9-25 yaş arası cilt sağlıklı ve iyileşme hızlı olduğu halde skarlar kırmızı,ciltten kabarık ve geniştir
50 yaşından sonra ise yara yavaş iyileşir ancak skar dokusu daha az gelişir(Fizyolojik cevaplar yavaşlamıştır)


Yara iyileşmesinin komplikasyonları:


A- Yaranın açılmasıaaşırı yara gerilimi,yara üzerine uygulanan mekanik stresler ve bolik durumun zayıflığı (Protein,A,C vitamini eksikliği vb)sonucu oluşur


B- Hipertrofik skar ve keloidbiggrineriden kabarık bir görüntüsü olan bu skarlar travma sonrasında aşırı iyileşme dokusu yapımından kaynaklanırKalın kollajen lifleri içerirlerDaha çok yüz (çene) boyun,göğüs,omuzlar ve sırt ile diz ve dirseklerde oluşurlar


Hipertrofik skarda ve keloidde yara iyileşmesinin ikinci fazında emilmesi gereken iyileşme dokusu büyümeye devam ederKollajen miktarı fazla değildir ancak Tip 3 kollajen miktarı fazladır


Kollajen çapraz bağlarının yapısı bozulmuşturBunun nedeni genetik faktörler,lokal faktörler veya immünolojik faktörler olabilirHipertrofik skarlar birkaç yıl içinde deri ile aynı seviyeye gelebilirken keloidler orjinal yara boyutlarından daha büyük boyutlara ulaşır ve ömür boyu kalırlar


C- Büzüşme: El ayası ve ayak tabanında daha çok oluşurYara büzüşmesini oluşturan hücrelerin aşırı çalışması sonucu oluşurlar


D- Kanserleşme:Kural olarak yeniden epitel oluşumunun uzadığı tüm yaralar kanserleşme riski gösterirBu süre radyasyona bağlı skarlarda 12-24 ayda başlarken yanık yaralarında 30 yıla kadar uzarMekanik zedelenmeye bağlı olanlarda ise bu sürenin tahmin edilmesi çok güçtür


Yeni oluşmuş yara tedavisinde bilmemiz gerekenler:


Eski bilgilerimizin aksine yaralanma sonucu oluşan kabuklar artık yara üzerinde bırakılmamakta aksine yara yüzeyinin kabuksuz (kabuk yara kenarlarının temasını engelleyerek nedbeyi arttırmaktadır) ve nemli olması tercih edilmektedir


Bu ise vazelin ve antibiyotikli bir pomad ile sağlanabilmektedir)Yara iyileşmesi sonrası o bölgenin güneş ışınlarından korunması çok önemlidir bunun için yüksek faktörlü güneş koruyucu kremler kullanılmalıdır


Oluşan bir kesinin tamirinde derinin cerrahi olarak dikilmesi,bantlarla yapıştırılmasının yanısıra kullanılmakta olan yeni bir yöntemde cilt yapıştırıcılarıdırBu maddeler 10 gün sonra kendiliğinden çözülmektedir


Eski bir yara izine neler yapılabilir:


Cerrahi yaralar,suçiçeği,akne(sivilce), yanık sonrası oluşan izlere çeşitli yöntemlerle çözüm bulunmaya çalışılmaktadır


Akne (sivilce) izleri: Oluşan iz derin çukur şeklinde ise cerrahi olarak çıkarılıp yara tekrar dikilebilir


Orta derece derinlikteki izler zımparalama (dermabrazyon)yöntemi ile tedavi edilir
Küçük akne izlerinde özel bir iğne ile izi zemine bağlayan fibröz kollajen bantların kesilmesi yöntemi kullanılabilir
Yüzeyel akne izleri için kimyasal soyma (chemical peeling) veya fiziksel soyma (lazer) işlemleri uygulanabilirKüçük ve yüzeyel akne izleri kollajen ile doldurulabilmektedir


Su çiçeği izleri: Kişinin kendinden alınan yağ transferi yapılabilmektedirYukarıda sayılan yöntemlerde uygulanabilir


Hipertrofik skar: Hipertrofik skarlar oluşmaya başladığında üzerine uygulanacak silikon jel uyguladığı basınç ve elektrostatik etki ile 3-4 ay sonra kollajen liflerin azalmasını ve mevcut liflerin yara kenarlarına paralel dizilmesi sonucu daha az kırmızı ve sağlam deriden daha az kabarık bir iz oluşmasını sağlarLazer kollajen miktarını azaltıp yeni doku oluşumunu hızlandırmaktadır


Akut yanık sonrası oluşan deri kaybı yara iyileşmesindeki en ciddi problemlerdendir Biyomühendisler sağlam deriden alınan küçük parça ile yeni deri oluşturmayı başarmışlardır Bunun için genellikle sünnet derisi kullanılmakta ve oluşturulan yeni deri ile vücut yüzeyi kaplanmaktadır Oluşan yeni derideki Growth faktör yeni hücreleri yara bölgesine çekmekte ve hücre bölünmesi ve yara iyileşmesi için gerekli maddelerin oluşumu sağlanmaktadır


Bu deri büyüme özelliğine sahiptir ve yeni kan damarları ve pigment hücreleri ile sağlam dokuya benzerlik sağlar
İnsan kadavrasından alınan deride bu işlem için kullanılan malzemelerden biridir


Yeni oluşmuş bir yaranın bakımı için neler yapılmalıdır:


1-Yarayı sabunlu su,oksijenli su,serum fizyolojik ile temizleyin
2-Antibiyotikli krem sürün ve yarayı kapalı tutun(Unutmayın ki kremler yarayı nemli tutar ve yeni hücrelerin yara bölgesine gelmesini sağlar)Kuru pansuman ve açık kabuklu yaradan kaçının
3-Pansumanı günde 1 kez değiştirin
4-Güneşten en az 6 ay kaçının
5-Sabırlı olun (Yara iyileşmesinin 1 yıla kadar uzadığını unutmayın)
6-Kırmızı,kabarık ve ağrılı skarlarda doktora başvurun

Alıntı Yaparak Cevapla
 
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !

Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.

Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.

IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.

« Önceki Konu   |   Sonraki Konu »


forumsinsi.com
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.