Azerbeycan’Da Dış Ticaretin Büyüklüğü

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-26-2012

Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazandıktan sonra yönünü batıya çevirmiş bir ülkedir

Azerbaycan, 1992 yılında BM’e katılmış ve AGİT, AK, İKT, IBRD, EBRD, üyesidir

Azerbaycan aynı zamanda IMF, Dünya Bankası, ECO ve NATO’nun Barış İçin Ortaklık programının da bir üyesidir

Yine Azerbaycan, ekonomik boyutlu bölgesel oluşumlu BDT, KEİT, EİT,GUÖAM üyesidir

Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Kazakistan ile serbest

ticaret anlaşması yapmış olup, anlaşma çerçevesinde bu ülkelerden gelen ürünlerden(anlaşmada belirtilen ürünler hariç) gümrük vergisi alınmamaktadır

2004 yılında ihracatta bir önceki yıla göre %39 oranında artış gözlenmektedir

Petrol ve doğal gaz ihracatından kaynaklı bu olumlu gelişmede petrol fiyatlarındaki artışın da payı vardır

Ancak genel olarak bakıldığında, ekonomideki yapısal sorunlar mevcudiyetini korumaktadır: Sanayi tesislerinin özelleştirilmesinde yaşanan tıkanıklığın aşılamaması gibi yapısal sorunlar nedeniyle üretim yapılamaması ve dolayısıyla ihracatın katma değeri düşük hammadde ve yarı mamul mallar üzerinde yoğunlaşması, Ulusal para birimi Manat’ın ABD $’ına karşı değer kazanması sonucu ithalatın cazip hale gelmesi(2004’de %0,4 değer kazanmıştır)

Azerbaijan International Operating Company-AIOC’nin ihracat hacmindeki artış da petrol ihracatı gelirlerinin artmasına neden olmuştur

Petrol fiyatlarındaki ve petrol ihracatındaki artışın yanısıra petrol dışı sektörleri geliştirmekte arzu edilen başarıya ulaşılamaması, petrolün ihracattaki payını korumasına neden olmuştur

2004 yılında petrol ürünlerinin ihracattaki payı % 80’i aşmış, gıda sektörü ise çok iyi bir hasat yılı olmasına rağmen % 22 artış ile % 4,3 pay alabilmiştir

2004 yılında toplam ihracatta kimyasalların payı % 2,1, metallerin payı %2,7, taşımacılık sektörünün payı %4,0, makina ve teçhizat ihracatının payı % 0,6 olmuştur

Bu ürünlerin bir yıl önceki payları ise sırasıyla %2,0, %2,1, %0,3 ve 1,3 olmuştur

2005 yılında ülkenin ihracat gelirlerinin 2004 yılı ihracat gelirlerinden fazla olması

beklenmektedir

2005 yılında ihracat gelirlerinin giderek artan petrol ihracatı miktarı ve petrol fiyatlarındaki göreceli artışa bağlı olarak artması beklenmektedir

2003-2004 yıllarında hidrokarbon sektöründeki gelişmeler paralelinde sermaye malları ithalatının artışgöstermesi beklenmektedir

07-26-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Azerbeycan’Da Dış Ticaretin Büyüklüğü Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazandıktan sonra yönünü batıya çevirmiş bir ülkedir Azerbaycan, 1992 yılında BM’e katılmış ve AGİT, AK, İKT, IBRD, EBRD, üyesidir Azerbaycan aynı zamanda IMF, Dünya Bankası, ECO ve NATO’nun Barış İçin Ortaklık programının da bir üyesidir Yine Azerbaycan, ekonomik boyutlu bölgesel oluşumlu BDT, KEİT, EİT,GUÖAM üyesidir Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Kazakistan ile serbest ticaret anlaşması yapmış olup, anlaşma çerçevesinde bu ülkelerden gelen ürünlerden(anlaşmada belirtilen ürünler hariç) gümrük vergisi alınmamaktadır 2004 yılında ihracatta bir önceki yıla göre %39 oranında artış gözlenmektedir Petrol ve doğal gaz ihracatından kaynaklı bu olumlu gelişmede petrol fiyatlarındaki artışın da payı vardır Ancak genel olarak bakıldığında, ekonomideki yapısal sorunlar mevcudiyetini korumaktadır: Sanayi tesislerinin özelleştirilmesinde yaşanan tıkanıklığın aşılamaması gibi yapısal sorunlar nedeniyle üretim yapılamaması ve dolayısıyla ihracatın katma değeri düşük hammadde ve yarı mamul mallar üzerinde yoğunlaşması, Ulusal para birimi Manat’ın ABD $’ına karşı değer kazanması sonucu ithalatın cazip hale gelmesi(2004’de %0,4 değer kazanmıştır) Azerbaijan International Operating Company-AIOC’nin ihracat hacmindeki artış da petrol ihracatı gelirlerinin artmasına neden olmuştur Petrol fiyatlarındaki ve petrol ihracatındaki artışın yanısıra petrol dışı sektörleri geliştirmekte arzu edilen başarıya ulaşılamaması, petrolün ihracattaki payını korumasına neden olmuştur 2004 yılında petrol ürünlerinin ihracattaki payı % 80’i aşmış, gıda sektörü ise çok iyi bir hasat yılı olmasına rağmen % 22 artış ile % 4,3 pay alabilmiştir 2004 yılında toplam ihracatta kimyasalların payı % 2,1, metallerin payı %2,7, taşımacılık sektörünün payı %4,0, makina ve teçhizat ihracatının payı % 0,6 olmuştur Bu ürünlerin bir yıl önceki payları ise sırasıyla %2,0, %2,1, %0,3 ve 1,3 olmuştur 2005 yılında ülkenin ihracat gelirlerinin 2004 yılı ihracat gelirlerinden fazla olması beklenmektedir 2005 yılında ihracat gelirlerinin giderek artan petrol ihracatı miktarı ve petrol fiyatlarındaki göreceli artışa bağlı olarak artması beklenmektedir 2003-2004 yıllarında hidrokarbon sektöründeki gelişmeler paralelinde sermaye malları ithalatının artışgöstermesi beklenmektedir