Valparaiso - Şili

Valparaiso Nerededir - Valparaiso Nüfusu - Valparaiso Resimleri - Valparaiso Hakkında - Valparaiso Coğrafyası

Valparaíso (tr Cennet vadi) Şili'de bir liman şehridir Yaklaşık nüfusu 278000 kişidir Valparaíso'nun ilçe ve banliyöleri ile nüfusu 905300 kişiyi bulur (2004) Şili Kongresi bu şehirde bulunur


Valparaíso Büyük Okyanus'un kuzeye açılan resimsi bir koyunda bulunur ve dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak kabul edilir Limanı, ülkenin en önemli limanlarından biridir Şehrin karakteri dünya çapında ünlü olup, edebi, müziksel ve sanatsal açıdan yorumlanır Şehir, ülkenin kültürel başkenti olarak geçer Temmuz 2003'de koloniyal zamandan kalma mimariye sahip tarihi merkezi, UNESCO tarafıdan Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilmiştir

Coğrafya




Şehir, Pasifik sahilinde 33,05° güney enleminde, bir körfezin (Bahía de Valparaíso) güney kesiminde, başkent Santiago'nun 120 km batısıda yani karayolu ile 2 saatlik mesafede bulunur Şehir sakinleri İspanyolca'da Porteños olarak tanımlanır ki bu terim İspanyolca puerto – “liman” kelimesinden gelir Valparaiso'nun bulunduğu koyun karşısında Viña del Mar şehri bulunur Viña del Mar, bir çok gökdelenin ve Casino'nun bulunduğu modern bir tatil merkezidir Valparaíso-Viña del Mar'ın toplam şehir alanı, Santiago'dan sonra ülkenin en büyüğüdür

İklim


Valparaíso'nun iklimi Akdeniz iklimidir Deniz kenarındaki konumu yazın da ferah meltemlerin esmesini sağlar

Görülmeye değer yerler


Tepelerin şekil verdiği şehirde eski tarzda çok sayıda bina bulunur ki, şehirde hedef olmaksızın gezinti yapmaya değer Şehrin tarihi kesimi Cerro Alegre, sanatçıların ve öğrencilerin yaşadığı bir semttir Burada ayrıca kafe ve barlar bulunur


Valparaíso'da yaşamış olan Pablo Neruda, şehrin sayısız merdivenlerinden etkilenmiştir Önemli tepelere giden yolu kolaylaştıran 15 Ascensores - asansör daha doğrusu füniküler ile bu tepelere çıkmak, özel bir tecrübe olur Şehrin tarihi merkezi 2003 yılında UNESCO tarafından insanlığın kültür mirası olarak ilan edilmiştir


Başka bir görülmeye değer yer ise Göl- ve deniz müzesidir

• Şehrin meşhur fünikülerlerinden biri

Tarihçe


Koloniyal zaman öncesi


Valparaiso koyuna, kendilerini balıkçılığa ve tarıma adamış etnik bir grup olan Changos tarafından yerleşilmişti

Koloniyal zaman


Koy, 1536 yılında İspanyol Juan de Saavedra tarafından keşfedilir Gemisi Diego de Almagro batırılmıştır Şehrin kuruluşu 1544 yılında Don Juan Bautista Pastene tarafından gerçekleştirilir


Koloniyal zaman müddetince Valparaíso ilk olarak sadece yavaş gelişmiş ve küçük bir köy olarak kalmıştır Bunun bir sebebi de korsanların baskınlarıdır Francis Drake de bu şekilde 5 Aralık 1578'de dünya etrafında dolaşırken bu şehri basar, bir gemiyi ganimet olarak alır ve evleri yağmalar


18 yüzyılın sonlarına doğru Büyük Britanya ve ABD ile ticari ilişkilerin kurulmasıyla, şehrin gelişimi hızlanır

Şili bağımsızlığı


Panama Kanalı'nın açılmasından önce Valparaíso, Horn Burnu'nu dolaşan gemilerin ulaştığı ilk büyük liman konumundaydı Bu yüzden 19 yüzyılda şehrin limanı, Güney Pasifik'in en etkili limanı ve San Francisco ile birlikte Amerika Kıtası'nın batı kıyısındaki en önemli iki limandan biriydi


Şehir bir kaç kez, mesela 1822 ve 1851 depremlerde zarar görmüştür 1850–1860 yılları arasında şehrin borsası, Şili'nin ilk özel bankası ve itfaiye teşkilatı kurulmuştur Aynı zaman dilimine başkent Santiago'ya bağlanan demiryolunun açılışı da denk gelir


İspanya-Güney Amerika Savaş'ında Amiral Mendez Núñez komutasındaki bir İspanyol filosu tarafından bombalanır Numanci, Blanca, Villa Madrid, Resolución ve Vencedora adlı firkateynler şehri 3 saat boyunca vururlar Şehir büyük ölçüde tahrip olur


1885 Valparaíso'nun nüfusu 115147 kişi olmuştur ve bunun 10000 civarı yabancıdır


16 Ağustos 1906'da yeniden şiddetli bir deprem ve akabinde oluşan tsunami şehri vurur Bugün sahil hattı yakınında bulunan binaların neredeyse hepsi, bu depremden sonraki zamana aittir


Panama Kanalı'nın açılmasıyla liman anlamını kaybeder


1920 yılında Valparaíso nüfusu 182422 kişidir

Askeri darbe


1973'deki Şili askeri darbesi başlangıcını Valparaíso limanında yapar Hemen ölümünden sonra Salvador Allende'nin cesedi ilk başta gizli olarak Valparaiso mezarlığında toprağa verilir


Pinochet rejiminin sona ermesiyle Şili Kongresi bu şehre getirilir Her yıl 21 Mayıs'da devlet başkanı kongrede konuşma yapar Şehirde düzenli olarak sol görüşlü göstericilerle polis arasında sokak çatışmaları yaşanır

• Valparaiso'da kongre binası

Ekonomi


Valparaíso limanı Güney Amerika'nın en önemli limanlarından sayılır 19 yüzyılda Valparaíso onyıllarca tüm Pasifik bölgesinin en büyük limanıydı Panama Kanalı'nın açılışından sonra 1914 yılında burasının anlamı hızla azalmıştır Bugün Şili'nin bile en büyük limanı değildir Bugün başta Santiago için ithalat ürünleri olmak üzere, komşusu San Antonio'da , Valparaiso'dakinden daha fazla indirme yapılır Buna karşın ihracatın çoğu merkezi, bakır madenlerine yakın I ve II Regionlar'daki bir sıra limandır


Şehirde fazla sayıda yüksek okul bulunur ki bunlar arasında Universidad Técnica Federico Santa María, Pontificia Universidad Católica de Valparaíso, Universidad de Valparaíso ve Universidad de Playa Ancha de Ciencias de la Educación vardır Bu sayede Valparaíso önemli bir eğitim şehridir

Diğer


El Mercurio de Valparaíso en eski ispanyolca dilindeki gazetedir

Salvador Allende ve onu darbe ile deviren General Augusto Pinochet Valparaiso'da doğmuşlardır

Pablo Neruda uzun yıllar bu şehirde yaşamıştır

Jules Verne bir çok romanında Valparaiso'dan bahseder

Sting 1996'da Valparaíso şarkısını yazmış ve bestelemiştir

Rosario, Arjantin ve Long Beach, Kaliforniya ABD kardeş şehirlerdir