Birinci Çeçen Savaşı

Birinci Çeçen Savaşı - Birinci Çeçen Savaşı Hakkında - Birinci Çeçen Savaşı Tarihi

Birinci Çeçen Rus Savaşı ya da kısaca Çeçenistan Savaşı ,

Çeçenlerin 1991de bağımsızlığını ilan etmesi üzerine 1994 yılının Aralık ayında Rusya'nın Grozni'deki devlet sarayını bombalaması üzerine başlamış ve iki yıl sürmüştür 31 Ağustos 1996'da Hasavyurt antlaşmasıyla son bulmuştur

• Çeçenler tarafından düşürülmüş bir rus mil mi 17 saldırı helikopteri

Savaşın Başlama Süreci


Gorbaçov'un glastnost ve prestroyka politikaları sonucu SSCB çözülme sürecine girdi ve Çeçenler 1 Kasım 1991'de Çeçen-İnguş Cumhuriyeti adı ile bağımsızlıklarını ilan etti ve ilk başkan Cevher Dudayev oldu Rusya bu kadroyu yönetimden uzaklaştırabilmek için kendi çıkarlarına hizmet edecek bir kadroyu iş başına getirebilmek için önce Çeçenistan içinden Ömer Avturkhanov'un liderliğinde bir muhalefet ortaya çıkardı Ayrıca bu muhalefeti silah ve askeri teçhizatla da destekledi Muhalifler Kasım 1994'te hükümet birlikleriyle çatışmaya başladılar Rusya kendi oyununu gizlemek amacıyla, Cevher Dudayev'e bağlı güçlerle muhalifler arasında meydana gelen çatışmayı Çeçenistan'ın iç meselesi olarak göstermeye çalışıyordu Bu amaçla bir yandan muhaliflerin savaşmaları için gizlice asker ve silah gönderirken bir yandan da ultimatomlar vermekten geri kalmadı Ancak Rus askerlerin yönetime bağlı birlikler tarafından esir edilmesi üzerine durum anlaşıldı Rusya, Çeçenistan'daki bağımsızlık mücadelesini bastırmak için zaman zaman başkent Grozni ye hava saldırıları düzenledi Moskova'daki yönetim, kendisini Çeçenistan'daki kavganın dışında gösterebilmek için bombardımanın kendi uçakları tarafından yapıldığı yolundaki açıklamaları önce reddetti ise de bu durumun ortaya çıkmasından sonra kabullenmek zorunda kaldı


Rus yanlısı muhaliflerin bağımsızlık yanlısı yönetim karşısında zayıf kalmaları üzerine Rusya devlet başkanı Boris Yeltsin, 29 Kasım 1994'te bir ültimatom vererek çarpışan taraflardan 48 saat içerisinde silahlarını bırakmalarını istedi Ancak Çeçenistan lideri Dudayev bu ultimatoma karşı çıkarak Yeltsin'in böyle bir ultimatom vermeye yetkisinin olmadığını bildirdi Rusya'nın böyle bir ultimatom vermedeki amacı olaylara doğrudan müdahalede bulunmak için gerekçe oluşturmaktı Ancak Çeçenistan Moskova'dan yönetilen muhalif silahlı güçleri tasfiye mücadelesini sürdürdü Bu gelişmeler üzerine Rusya da doğrudan müdahalede bulunmaya başladı ve 3 Aralık 1994'te Rus uçakları Grozni'deki başkanlık sarayını bombaladı Böylece Birinci Çeçen-Rus Savaşı başladı

Savaşın Başlaması


4000 Rus askeri Çeçen Cumhuriyeti’ne ait Nattereçni şehrini işgal etti Bunun ardından Rusya, Dudayev’e bağlı birliklerin bir süre önce esir ettiği askerlerin 48 saat içinde serbest bırakılması için ultimatom verdi Dudayev yönetimi ise bu esirleri serbest bırakmak için Rusya'nın bunların kendi askerleri olduğunu kabul etmesini şart koştu Esirler meselesi ultimatomla çözülemeyince karşılıklı görüşmeler yoluna gidildi Ancak Rusya Savunma bakanı Pavel Graçov'la Çeçenistan cumhurbaşkanı Dudayev arasında 6 Aralık 1994’te gerçekleştirilen görüşmelerde sağlanan olumlu gelişmelere rağmen Rusya Grozni'yi 7 Aralık'ta ikinci kez havadan bombaladı 11 Aralık'ta Rus birlikleri Çeçenistan topraklarına girdi Çeçenistan'ın Rusya'dan ayrılmasını istemeyen Rus yönetimi Çeçenistan'ı tekrar Rusya’ya kazandırmak için Aralık 1994’te başlattığı saldırıyı karşılaştığı direnişten dolayı ancak iki sene sürdürebildi Buradaki savaşta sürekli asker kaybetmesi nedeniyle sonuçta oradan çekilmek ve direnişi sürdürenlerle masaya oturmak zorunda kaldı 1996'da imzalanan Hasavyurt Antlaşmasıyla Çeçenistan'ın bağımsızlığı Moskova tarafından resmen tanınmış oldu Yeltsin yönetimindeki Rusya’nın 1994–96 yılları arasında Çeçenistan’a yönelik yaptığı başarısız operasyonun ardından 31 Ağustos 1996 tarihinde Çeçenistan adına Aslan Maşadov ile Rusya adına Aleksandr Lebed arasında Çeçenistan’ın siyasi statüsünün 5 yıl içinde kararlaştırılacağına dair anlaşma imzalandı Bu arada Rus birliklerine ait savaş uçakları Çeçenistan’dan çekilme sürecinde başkent Grozni'yi ağır bombardımana maruz bıraktı ve bunun sonucunda Grozni'de binlerce sivil hayatını kaybetti

Savaşın Sonucu


Savaş'ta hayatlarını kaybedenlerin sayısının 200 bin civarında olduğu tahmin edilmektedir Ayrıca savaş sırasında göçe maruz kalanların sayısı ise 500 binin üzerindedir